Christenen VS moeten zich meer publiek uiten
Christenen in Amerika moeten hun getuigenis duidelijker in het openbare leven naar voren brengen. Ze hebben een „publieke theologie" nodig om een eenzijdig geïnterpreteerde scheiding tussen kerk en staat in Amerika te boven te komen. Dat vindt prof. dr. John Bolt uit Grand Rapids. Hij betreurt het dat er in de publieke sfeer in Amerika weinig ruimte is voor een christelijk getuigenis. Dat zou immers in strijd zijn met de neutrale en liberale moraal en de vrijheidstraditie die Amerika kent.
Prof. Bolt, hoogleraar systematische theologie aan Calvin Theological Seminary in Grand Rapids, stelt dat de neocalvinist Abraham Kuyper momenteel meer wordt gewaardeerd in Noord-Amerika dan in Nederland.
Bolt publiceerde onlangs een studie over de relevantie van Kuypers denken voor een „Amerikaanse publieke theologie." Hij schreef een lijvig boek onder de titel “A Free Church, A Holy Nation. Abraham Kuyper’s American Public Theology”. Daarin zet hij uiteen hoezeer Amerikaanse christenen van Kuyper kunnen en ook steeds meer willen leren.
Niet doorgewerkt
Prof. Bolt constateert dat sinds de jaren zeventig een sterke groep van politiek betrokken, conservatieve evangelicale christenen zich verenigd heeft in diverse verbanden. Deze groep Noord-Amerikaanse christenen wil hij een handvat geven om hun publieke verantwoordelijkheid meer gestalte te geven. Bolt kon daarbij aanknopen bij twee grondbeginselen van Kuyper: enerzijds diens lofrede op de burgerlijke vrijheden en de democratie, zoals die met name ook in Amerika gestalte kregen, maar ook de gedachte dat Gods eer op alle terreinen van het leven een plaats dient te hebben en „geen duimbreed" van Gods zeggenschap geweken kan worden.
Bolt constateert dat de opkomst van religieus rechts in de jaren zeventig en daarna niet de verwachte doorwerking en invloed heeft gehad. Hij wijt het onder meer aan een tekort aan theoretisch instrumentarium en strategie om het geloof ook publiek gestalte te geven. Het imago van evangelicalen heeft in het verleden nogal eens deuken opgelopen door schandalen (op het gebied van seks en geld) en excessen van machtsmisbruik. De jarenlange strijd tegen abortus, pornografie, echtscheiding en emancipatie van homoseksuelen in de publieke sfeer moet volgens Bolt als mislukt worden beschouwd.
Vanwege de negatieve alliantie van macht en christelijke overtuiging in het verleden pleiten sommige christenen nu van de weeromstuit voor een scheiding tussen kerk en politiek en zien ze er weinig heil in om via publieke instellingen hun beginselen te verbreiden. Men wil een „theocratische" overname van de Amerikaanse regering voorkomen.
Prof. Bolt vindt dit een gevaarlijke benadering. De feiten zijn volgens hem nu dat de seculiere humanisten en neutralen het voor het zeggen hebben in de publieke sfeer en de uitingen van christenen als intolerant worden afgewezen. De seculiere weerstand tegen de christelijke tegenwoordigheid in de publieke arena treft niet alleen individuen, maar ook groepen en werkt door op terreinen als onderwijs, media en kunst.
Geen tegenspraak
De institutionele scheiding tussen kerk en staat, die Bolt ook aanhangt, hoeft niet in tegenspraak te zijn met het fenomeen publieke religie, zo zegt Bolt in aansluiting op de denker A. de Tocqueville. Bolt wijst op de relevantie van de kerk als organisme dat leden de gelegenheid geeft, los van de kerk als instituut, hun publieke rol uit te oefenen. Tegenover de „georganiseerde vijandigheid" van instellingen als de Americans United for Separation of Church and State en de Interfaith Alliance pleit Bolt voor een georganiseerde, christelijke politieke actie in de geest van Kuyper. Hij verwijst naar relevante instellingen als het Center for Public Justice, het Institute for Religion and Democracy en het Institute on Religion and Public Life. Deze georganiseerde christelijke actie is nodig om het publieke terrein weer te heroveren. „Niet op de klassieke theocratische manier", zo betoogt Bolt als goed leerling van Kuyper, „maar wel met meer besef van eigen publieke verantwoordelijkheid."