Problemen die tot leven komen
Meisjes van vijftien lentes jong. Daar gaan vijf jeugdboeken over, bedoeld voor lezers die wel aangeduid worden als de in-betweengroep. Alleen Hannah uit ”Succes Hannah!” is iets ouder: zij krijgt haar havodiploma en zal dus een jaar of zeventien zijn. Waar draait het in het leven van deze jongedames om? Hoe wordt er in deze boeken gestalte gegeven aan het christelijk geloof? En hoe zit het met spanning en psychologische diepgang?
De liefde speelt in ieder geval in alle vijf de boeken een rol. Misschien wel het nadrukkelijkst in ”Maaike en Domenico” van Susanne Wittpennig. Maaike probeert haar leven op de rails te krijgen na alle verwikkelingen die zij in twee eerdere delen met Domenico heeft meegemaakt. Maar als de beschadigde Domenico en zijn aan drugs verslaafde tweelingbroer Mingo opnieuw haar pad kruisen, gaat haar leven weer op z’n kop. Maaike en haar familie doen er alles aan om de problemen van dit tweetal op te lossen.Eigenlijk wordt zo getoond wat christen-zijn in de praktijk inhoudt: naast mensen in al hun ellende en nood gaan staan. Ook wordt in gesprekken met Domenico op een eenvoudige manier gesproken over de waarde van zijn leven voor God, en dat God in staat is uit elke ellende iets goeds te maken. Ondanks deze gesprekken blijft de spanning er van het begin tot het eind in. Er moet veel onderzoek aan het schrijven van dit boek vooraf zijn gegaan. De karakters zijn psychologisch goed uitgewerkt waarbij duidelijk wordt dat problemen als zelfbeschadiging of drugsgebruik niet op zichzelf staan.
Problemen worden niet goedkoop opgelost. Maar ondanks de spiraal van negativisme waarin Domenico verzand lijkt, is dit ook een christelijk boek met hoop en vertrouwen.
Oppervlakkig
Problemen zijn er ook in ”Een zomer vol geheimen” van Marian Schalk. Niet zozeer in het leven van de hoofdpersoon Maud. Ze heeft het er wel even moeilijk mee dat ze vanuit de stad Amsterdam in een dorp komt wonen, maar hier is het Koen die in de problemen zit door zijn onveilige thuissituatie.
Toch blijven in dit boek de problemen meer op afstand. Misschien komt dat ook doordat we Koen vooral uit mailtjes kennen. Want Maud, Inge, Bas en Koen gaan volop digitaal: het boek is doorspekt met mailtjes en sms’jes. Wel eigentijds natuurlijk, maar misschien is zo’n boek daardoor juist eerder gedateerd: de ontwikkelingen gaan immers zo snel. Meer diepgang aan dit boek geeft de verhaallijn over Sara die in Mauds huis ondergedoken heeft gezeten en die Bas’ opa, Jaap, goed gekend heeft.
Hoewel het verhaal vlot geschreven is, blijven de karakters nogal oppervlakkig. Het christelijk geloof komt enkele keren aan de orde als Maud, Bas en Koen praten (en mailen) over het bestaan van God en of bidden echt kan helpen. Jammer dat sommige dingen een beetje ongeloofwaardig overkomen: in je nieuwe huis alleen een beetje schoonmaken, en dan voilà, de meubels erin. En verrast zijn als je er achter komt dat je beste vriend bij jou in de kerk zit…
Datzelfde euvel geldt nog meer voor ”Noa’s tweestrijd” van Hanny van de Steeg. Ook hier een eigentijds boek, maar met karakters die meer aan typen doen denken. Het schoolleven van Noa en haar klasgenoten wordt vlot en vrolijk beschreven: veel gekkigheid op school, leuke winkeluitjes, een sponsorloop bij nacht en af en toe een barbecue bij iemand thuis die dan ook nog eindigt in verkering. Waarschijnlijk is dit het schoolleven ten voeten uit. Misschien reikt de bedoeling van de auteur ook niet verder dan een gezellig meisjesboek te schrijven. Toch geeft het gebrek aan diepgang een onbevredigend gevoel. Het christelijk aspect komt haast onverwacht nog even aan het eind om de hoek kijken: Noa ziet na een jaarsluiting over het thema ”vergeven” in dat ze de jaloerse Claudia die haar Richard probeert af te troggelen (zoals op de achterflap vermeld staat) moet vergeven. De problemen die Claudia thuis heeft, komen niet echt tot leven en lijken aan het slot van het boek opeens te verdampen.
Verhaallijn
”Succes Hannah!” van Noortje van Veen is wat dat betreft evenwichtiger. Dit deel is een vervolg op het eerste deel ”Hannah”, waarin ze verkering krijgt met Ralph. We lezen over haar vakantiebelevenissen in de tijd die volgt op haar havo-examen. Onmiskenbaar is het reformatorisch milieu. Hannah werkt een aantal weken in een verzorgingstehuis. Ze doet daar leerzame contacten op met mensen die soms al heel wat hebben meegemaakt. De waarde van een leven met God komt op verschillende momenten aan de orde. Verder gaat het nog over een logeerpartij in het vakantiehuis van een vriendin en verwikkelingen rond de broer van Nienke en Ralph die ’slechte’ vrienden heeft.
En dan is daar de reis van Ralph naar de andere kant van de oceaan. Het is een beetje jammer dat er geen duidelijke verhaallijn in dit boek zit; hierdoor verliest het veel aan spanning. Het is natuurlijk wel uit het leven gegrepen dat verschillende gebeurtenissen door elkaar heen lopen, maar een goed boek kan toch niet zonder een duidelijke verhaallijn.
Daar is Anja Elshout met haar ”Raadsels…” juist erg sterk in. Een heel knap opgezet boek waarin elk hoofdstuk nieuwe raadsels rond het meisje Vivian brengt, die aan het eind hun ontknoping krijgen. Het boek is daardoor uitermate spannend, leest als een trein en als je het uit hebt, wil je eigenlijk zo weer opnieuw beginnen.
Ook psychologisch is het heel sterk. De hoofdpersoon Suzanne vertelt in ik-vorm haar verhaal. Samen met haar vriend ontmoet zij het vreemde meisje Vivian dat in het prachtige oude landhuis is komen wonen. Waarom is Vivian zo negatief over haar moeder? Is dat gewoon een puberteitskwestie of is hier meer aan de hand? In dit boek worden geen typen neergezet maar mensen die telkens zinnen zeggen en dingen doen die helemaal bij hen passen. Grappig zijn de cryptogrammen tussendoor. De couleur locale, de sfeertekening van het dorp en bos waarin alles zich afspeelt is helemaal af. Dit tweede boek van Anja Elshout is niet alleen geschikt voor meisjes: het zal zeker ook jongens aanspreken. Het boek is bepaald niet oppervlakkig: je proeft iets van het verderfelijke van het kwaad en de impact ervan op een kinderleven. Toch blijkt er nergens expliciet iets van een betrokkenheid op het christelijk geloof. Misschien een bewuste keuze van de auteur?
N.a.v. ”Raadsels…”, door Anja Elshout; uitg. Mozaïek, Zoetermeer 2008; ISBN 9789 02399 2783; 212 blz.; € 12,50;
”Noa’s tweestrijd”, door Hanny van de Steeg; uitg. Den Hertog, Houten, 2008; ISBN 9789 03312 1685; 192 blz.; € 12,90;
”Een zomer vol geheimen”, door Marian Schalk; uitg. Den Hertog, Houten, 2008; ISBN 9789 03312 1647; 222 blz.; € 13,90;
”Succes, Hannah!”, door Noortje van Veen; uitg. Den Hertog, Houten, 2008; ISBN 9789 03312 1159; 272 blz.; € 14,90;
”Maaike en Domenico. Een beslissing met gevolgen”, door Susanne Wittpennig; uitg. Callenbach, Kampen 2008; ISBN 9789 02661 4125; 359 blz.; € 15,95.