Dat beeld ontstaat uit een rondgang langs vijf commissarissen van de Koningin, die het blad Binnenlands Bestuur maakte. De uitkomst werd vrijdag gepubliceerd.Aanleiding vormt een oproep van de Zuid-Hollandse commissaris van de Koningin Franssen aan de Statenfracties om na te gaan welke factoren geschikte kandidaten voor een burgemeesterspost belemmeren te solliciteren. Het gaat dan onder meer om het salarisniveau, het afbreukrisico en de eis om in de nieuwe gemeente te gaan wonen.

Aan sollicitanten is geen gebrek, aldus een woordvoerder van de Noord-Brabantse commissaris van de Koningin Maij-Weggen. De provincie had het afgelopen jaar twaalf burgemeestersvacatures, met gemiddeld twintig sollicitanten. „Er solliciteren altijd veel wethouders en burgemeesters van een kleinere gemeente op een burgemeestersvacature in een grotere gemeente.”

Vaak is er een flink leeftijdsverschil tussen leden van de vertrouwenscommissie en jonge sollicitanten, zegt de Limburgse gouverneur Frissen. Dat resulteert er in zijn ogen in dat te weinig jongeren een kans maken. „In Limburg is maar één burgemeester jonger dan veertig jaar, terwijl ik alle moeite doe voor jongere kandidaten. Ik heb echter geen doorzettingsmacht. Alles moet in goed overleg met de vertrouwenscommissie.” Doelend op minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat: „Je kunt in dit land als 32-jarige eenvoudiger minister worden dan burgemeester.”

Vooral in Randstedelijke gemeenten blijkt de hoogte van het salaris een belemmering te zijn voor sollicitanten. Kandidaten voor het burgemeestersambt in gemeenten in het Kennemerland en het Gooi worden met forse huizenprijzen geconfronteerd. „Iedereen moet burgemeester kunnen worden en niet worden tegengehouden omdat hij toevallig geen geld heeft”, stelt de Noord-Hollandse commissaris Borghouts. Ook vindt hij dat burgemeesters van centrumgemeenten onvoldoende beloond worden voor het fungeren als korpsbeheerder van de politie.

De Gelderse commissaris van de Koningin Cornielje signaleert dat 30 procent van het aantal sollicitanten vrouw is. Hij heeft echter nog niet een van hen kunnen benoemen. „Wil je andere groepen tot het burgemeestersambt laten toetreden, dan is meer door- en uitstroom nodig.”