Servië neemt afscheid van gammele Yugo
Waarom heeft een Yugo een achterruitverwarming? Om je handen warm te houden als je hem aanduwt. Hoe noem je de schokdempers van een Yugo? Antwoord: passagiers.
Het zijn enkele van de vele grappen die de ronde doen over de Yugo, de goedkope maar niet altijd even betrouwbare auto uit het Servische Kragujevac.De auto, die in 74 landen werd verkocht en waarvan ongeveer 800.000 exemplaren werden geproduceerd, kwam in Nederland in 1988 op de markt als de Yugo Sava.
Deze week leverde autoproducent Zastava het laatste exemplaar op. De nieuwe eigenaar van Zastava, Fiat, gaat in de fabriek in Kragujevac de Fiat Punto assembleren.
Communistisch
De Yugo werd in 1980 voor het eerst geproduceerd als Zastava Yugo Koral, een op de Fiat 128 gebaseerde auto. Zastava stond in voormalig Joegoslavië voor ”Rode Vlag” en de auto was de invulling van de communistische wens naar een auto voor iedereen. Op de eerste plaats kwam betaalbaarheid, daarna pas kwaliteit.
De Yugo kreeg met name veel kritiek in de Verenigde Staten, waar toch nog zo’n 100.000 stuks werden geïmporteerd voordat importeur Yugo America failliet ging en Washington economische sancties tegen Belgrado instelde in verband met de Balkanoorlogen.
Amerikaanse automagazines hadden waardering voor de lage prijs -in 1986 ongeveer 3990 dollar- maar toonden zich verder genadeloos over de motor- en transmissieproblemen. De Yugo werd omschreven als „nauwelijks een auto” en „een verzameling moeren en bouten.”
Onveiligste
In een overzicht van het Amerikaanse Instituut voor Verkeersveiligheid kwam de Yugo in 1986 in de boeken als onveiligste auto. Serviër Momcilo Spajeci, trotse Yugo-eigenaar, kijkt er niet van op. „Natuurlijk was de Yugo geen BMW of een Cadillac, maar ik denk dat de meeste Amerikanen de auto niet wisten te waarderen”, aldus Spajeci. „Het rijden in een Yugo was nog écht autorijden. Je voelde iedere hobbel en iedere schok, en je kon nog genieten van de zoete geur van benzine en uitlaatgassen. Geen auto kon daar tegenop.”
Spajeci is niet de enige die met weemoed aan de Yugo zal terugdenken. De arbeiders in de fabriek in Kragujevac troffen woensdag voorbereidingen voor een afscheid. Aan de uitlaatpijp van de laatste Yugo werd een bordje bevestigd met de tekst: ”Cao, nema vise” (Vaarwel, nooit meer).