Ten dele zijn het ook voorstellen om bepaalde rechten en gewoonten van nu nog enige tijd in de nieuwe kerk voort te laten bestaan. Dat biedt de gelegenheid om naar de nieuwe situatie toe te groeien. Zo hoeven bijvoorbeeld de classicale vergaderingen niet direct te fuseren wanneer de drie kerken verenigen. Nog tot vijf jaar na de fusiedatum mogen er afzonderlijke hervormde en gereformeerde classes blijven bestaan.

Verder blijven bijvoorbeeld verleende dispensaties geldig.

Onder de synodeleden ontstond discussie over de commissies van bijzondere zorg die zullen worden ingesteld. Deze commissies -voor elk van de drie kerken één- krijgen tot taak bijzondere zorg te verlenen, onder andere wanneer de band tussen een aanzienlijk deel van de gemeenteleden en de PKN verbroken is of dreigt te worden.

De commissies mogen een voorziening treffen waarbij recht wordt gedaan aan de gemeente die deel blijft uitmaken van de verenigde kerk en die ook rekening houdt met hen die zich willen losmaken en overgaan tot de vorming van een nieuwe kerkgemeenschap.

Ds. J. L. Schreuders (hervormd, classis Bommel) heeft grote moeite met deze formulering. „Is het zomaar waar dat de meerderheid van de synode bepaalt wat de voortzetting van de Hervormde Kerk is? Of is het zo dat de grondslag bepalend is? De nieuw te vormen kerk heeft een andere, pluriforme grondslag. Je kunt dus niet zomaar zeggen dat die kerk de voortzetting zal zijn van de Hervormde Kerk.” Daarom pleitte hij voor een andere formulering. Maar de synode nam die met 25 stemmen voor en 118 stemmen tegen niet over.

Volgens ds. P. Wilschut (gereformeerd, classis Alphen aan den Rijn) is de gedachtegang van ds. Schreuders „natuurlijk niet waar.” „We hebben niet alleen te maken met de grondslag, maar met wat de synode uitspreekt op basis van de grondslag. U kunt dit kerkelijk en geestelijk niet maken. Hiermee beschadig je echt de kerk.”

Visitator-generaal ds. J. Stelwagen vroeg aan ds. Schreuders zich te bezinnen op de vraag hoe zijn belijdenis op zondag „Ik geloof een heilige, algemene, christelijke Kerk” zich verhoudt tot zijn tegenvoorstel. In de geschetste tegenstelling tussen de meerderheid en de grondslag zit volgens hem „manipulatie.” „De synode is een ambtelijke vergadering, waar de Heilige Geest is aangeroepen. Hoe ga je daar als gereformeerd mens mee om?”

Dr. P. van den Heuvel van de werkgroep kerkorde noemde de uitspraken van ds. Schreuders een diskwalificatie van de ambtelijke vergadering. Hij stelde dat de PKN juridisch, kerkelijk en confessioneel de voortzetting van de Hervormde Kerk is.

Voor ouderling M. Bons-Storm (hervormd, classis Leiden) is de grondslag van de Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Lutherse Kerk hetzelfde, namelijk Jezus Christus. „Waar de Hervormde Kerk altijd door werd bepaald, was niet alleen door de grondslag, maar ook door de mogelijkheid om die pluraal te beleven. We gaan straks verder in een andere kerk om de goede zaken van de drie kerken te verenigen.” Ze verwees naar het bijbelse beeld van het tarwegraan dat sterft. „Willen we dat nu echt? Willen we iets loslaten in geloof dat het in de verenigde kerk anders, maar net iets beter zal gaan?”

De gereformeerde ouderling H. Hoogenhout (classis Breukelen) informeerde waarom het moderamen in de overgangsbepalingen niet denkt aan degenen die in eerste instantie niet meekunnen. „Dat doet mij pijn. Wellicht kunnen ze op een ander moment wel mee als we als nieuwe kerk een lijntje vasthouden. Harde taal is de kerk onwaardig.”

Ds. P. van der Kraan (hervormd, classis Alblasserdam) viel hem bij: „Doe wat aan die gemeenten die niet weg kunnen en niet meekunnen. U haalt enorm veel spanning weg als er ergens een halteplaats wordt ingelast, waar men de kat uit de boom kan kijken. Ik pleit voor een asielplaats. Als eenmaal een breuk is geforceerd, is terugkomen zo goed als onmogelijk.”

Ds. G. de Fijter (hervormd, classis Kampen) is zeer beducht voor wat gaat komen. „Ik hoor het hier al, allemaal ferme taal. Ik doe een appèl op de synode tot verwondering te komen dat we tot hiertoe bij elkaar zijn gebleven.” Hij vroeg het synodebestuur te bevorderen een interim-commissie in het leven te roepen, die nu al moet gaan doen wat straks de taak van de commissies van bijzondere zorg zal zijn.

In reactie deed dr. Van den Heuvel aan iedereen de oproep „niet overhaast een breuk te forceren. De commissie van bijzondere zorg heeft na de vereniging vijf jaar de tijd om in gesprek te gaan. Dat is bedoeld om de druk van de verenigingsdatum te halen. Ik doe echt een appèl: Laat iedereen rustig nadenken.”

De in de kerkorde geboden mogelijkheden zijn, aldus dr. Van den Heuvel, veel groter dan men denkt. „Er is ruimte. We moeten mensen helpen die te vinden.”

De gereformeerde diaken D. van der Boon (classis Dokkum) stelde dat de triosynode de overgangsbepaling die regelt dat plaatselijke gereformeerde kerken nog vijf jaar de bevoegdheid houden om over losmaking uit het kerkverband te beslissen, niet mocht vaststellen. In de gereformeerde synode is namelijk de behandeling van deze kwestie nog niet afgerond. Er lopen nog revisieverzoeken. „Het zou mij heel erg spijten wanneer men daar overheenloopt.”

Maar volgens kerkrechtdeskundige prof. dr. L. Koffeman is hiervan geen sprake. De aangenomen overgangsbepalingen moeten namelijk nog worden bekrachtigd in de gereformeerde synode. Bovendien gaat het om een vaststelling in eerste lezing. De teksten komen dus nog een keer terug bij de triosynode.

Synodepreses ds. Doff zegde toe dat tijdens de gereformeerde synodevergadering volgende maand eerst de revisieverzoeken aan de orde komen en pas dan de ratificatie van de desbetreffende overgangsbepaling.