Afgeluisterd: Imbruno, Poorten Sions, Duo Eilander
Het Vater/Müllerorgel (1724-1742) in de Oude kerk van Amsterdam is erg bekend: er zullen maar weinig orgelliefhebbers zijn die dit orgel nooit hebben gehoord. Maar zoals het op deze cd wordt gepresenteerd door de organist van de Stichting De Oude Kerk te Amsterdam, Matteo Imbruno, zullen weinig orgelliefhebbers dit orgel hebben gehoord.
Fris, sprankelend, krachtig in het stralende plenum en de tongwerken, ingetogen in de fluiten, rond in de prestanten. Voeg daarbij een uiterst verzorgd en fijnzinnig toucher, een zeer fraaie articulatie en een gedetailleerde frasering. Gebruik ook als hoofdingrediënten bekende composities van D. Buxtehude, H. Scheidemann en J. S. Bach. Garneer dit resultaat met hoorbare musiceervreugde. Resultaat? Een cd waarnaar men blijft luisteren.De werken die toegevoegd zijn, zijn van F. C. de Arauxo, P. Bruna en G. Muffat. Kennismaking met deze Italiaanse composities vergt wel wat doorzettingsvermogen in het luisteren; ze zijn niet zo gestructureerd als die van hun Duitse collega’s, maar bieden veel muzikale schoonheid.
In het booklet wordt de programmering in twee talen kort toegelicht. Helaas zijn er geen registraties opgenomen. Maar van het spel van deze organist kan men veel leren. Dat doet het gemis vergeten.
Bij de opname is het orgel mooi met de akoestiek opgenomen: helder en duidelijk is het lijnenspel te volgen, terwijl je ook goed hoort wat de ruimte met de klank doet. De bijgeluiden van de mechaniek nemen we maar voor lief.
Zeker voor de liefhebbers van orgelmuziek uit renaissance en barok is deze cd zeer aan te bevelen.
N.a.v. ”Amsterdam - NL - Oude Kerk - Matteo Imbruno”; tuliprecords.nl (TURE 185002); € 18,50; bestellen: tuliprecords.nl.
Drs. A. G. Blonk
Poorten Sions
Verdienste van Arie Loonstra is dat hij de combinatie van Bijbelgetrouwe tekst, koorzang en orkestinstrumenten dichterbij brengt onder ons volksdeel, niet als ordinair volgepropte begeleiding, maar als zelfstandige compositievorm.
De cantate ”Poorten Sions” gaat over Gods leiding naar het hemels Jeruzalem, gebaseerd op gedichten van MacCheyne en een achttal psalmen. De compositie zelf acht ik een forse stap voorwaarts in vergelijking met de manier waarop bekende voorgaande koorleiders over de speeltafel van het orgel heenkeken. De wat moderner getoonzette gedeelten hebben overigens meer eigen karakter dan de passages in het onder ons vertrouwde klankidioom. Hoe dan ook, er gebeurt veel, vaak ook boeiend.
Jammer dat in het boekje niet wat meer tekst gewijd is aan de keuzes ten aanzien van de relatie tussen tekst en muziek. De solisten staan er allemaal naar hun staat van dienst in, maar over de uitvoerende koren wordt met geen woord gerept. Hebben die geen geschiedenis of uitvoeringspraktijk?
Het is altijd een beetje riskant om als gewone koren een opname te maken met beroepsmusici, als steeds aanwezige ’stemvorken’. Toch zou die afstand op deze cd kleiner hebben kunnen zijn. Wellicht wreekte zich een te strakke opname- en concertplanning? Het luide (psalm)zingen wordt al snel kelig. Aandacht voor afsluitende medeklinkers -niet overbodig in een monumentale kerk- lijkt zoek. De psalmzang leunt meer aan tegen de gebruikelijke samenzangstijl dan dat deze een ademende koorsfeer heeft. De tenorpartij is vaak te hard en daardoor ook terneerdrukkend, een euvel dat in veel koren voorkomt maar dat in zo’n special als deze cd toch wil zijn eigenlijk ontoelaatbaar is. Het ”Amen” aan het slot komt niet overtuigend tot stand.
Overigens, uitdrukkelijk complimenten voor de zuiver treffende sopraanpartij. En wat heel verdienstelijk is: er wordt vertellend gemusiceerd.
N.a.v. ”Poorten Sions - een cantate voor koor, orgels, alt, koperkwintet, altviool en cello door Arie Loonstra”; STH CD (1408842); € 19,-; bestellen: musicapsaltaria.nl.
Piet den Uil
Duo Eilander
Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het familieblad Terdege werd een bijzondere jubileum-cd uitgebracht. Hierop bespelen Peter en Jaap Eilander respectievelijk het Cavaillé-Collorgel (1875) en een Steinway & Sonsvleugel in de Philharmonie te Haarlem.
Vader en zoon Eilander laten ons op deze cd genieten van een afwisselend programma. Naast veel Franse romantiek, met onder meer drie delen uit de Dolly Suite van Fauré (voor piano vierhandig) en een vierhandige bewerking van de Prélude, Fugue et Variation van Franck, vermeldt het programma meerdere bekende werken van Bach, maar dan wel op een wijze die maar zelden op programma’s voorkomt. Zo horen we onder meer een vierhandige pianoversie van de Toccata und Fuge in d en het geliefde Air uit de Derde Orkestsuite. Het is een ware belevenis om de koraalbewerking over het adventslied ”Nun komm, der Heiden Heiland” te beluisteren in de beroemde pianotranscriptie van Busoni, evenals een bekende aria uit cantate BWV 13 in een orgelbewerking van de Belgische Bachvertolker Jaak Lemmens.
In de Pastorale (opus 26), een duo voor piano en harmonium, van Guilmant worden beide instrumenten gelijktijdig bespeeld, terwijl het orgel weer solistisch te beluisteren is in de bekende Toccata uit de Suite Gotique van Boëllmann.
Aangenaam verrast was ik door de uitvoering van een sprankelend gedeelte uit een pianosonate van Haydn. Fraaie bewerkingen over Psalm 84 en enkele bekende gezangen van Peter R. Witteveen omlijsten het geheel.
Een prima booklet, met foto’s en lezenswaardige informatie over het programma en de musici, maakt het geheel compleet. We mogen een volgende cd van deze musici met belangstelling tegemoetzien.
N.a.v. ”Peter en Jaap Eilander, orgel en piano - jubileum-cd 25 jaar Terdege”; ER (2218); € 15,-; bestellen: erdeebestelservice.nl.
Drs. Ad van Pelt