Vrijheid, of toch niet
Het verbod om godslasterlijke taal te uiten is uit het Nederlandse wetboek verdwenen. En dat op initiatief van een kabinet waarin twee christelijke partijen deelnemen. Een onverkwikkelijke zaak. Het wetsartikel is toch een loze letter, zo luidt het argument. Het artikel wordt niet meer gebruikt in de rechtspraak. De praktijk is vandaag de dag ook totaal anders. Iedereen moet toch vrij zijn om te uiten wat hij of zij wil?
Barack Obama is gekozen tot president van Amerika. Het land van de onbegrensde vrijheid. Obama heeft in zijn verkiezingsbijeenkomsten laten weten een voorstander te zijn van de verruiming van wetgeving op tal van ethische gebieden. Homoseksualiteit is niet alleen in Nederland onder aanvoering van de atheïstische minister Plasterk een speerpunt.Zo zien we in de hedendaagse maatschappij steeds meer de gedachten van de Franse revolutie van enkele eeuwen terug verwerkelijkt worden. Vrijheid, gelijkheid en broederschap, geen God en geen meester. Lag het accent eerst op broederschap -het socialisme en communisme- nu krijgen vooral gelijkheid en vrijheid van het individu de aandacht.
De wet inzake gelijke behandeling kreeg in de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn beslag. De gevolgen daarvan voor de gereformeerde gezindte zijn tot op heden beperkt gebleven. De uitspraken van de Commissie Gelijke Behandeling hebben nog niet tot veel hoofdbrekens geleid, maar nu gaan er stemmen op om de commissie maar op te heffen. De commissie zou te weinig aan haar doel beantwoorden.
Het streven naar vrijheid heeft de afgelopen eeuwen de politieke en maatschappelijke agenda gedomineerd. De emancipatie van de slaven, de emancipatie van de vrouwen en de emancipatie van de arbeiders zijn daarvan sprekende voorbeelden. Steeds ging het erom mensen in een ondergeschikte positie naar een meer onafhankelijke positie te brengen. Kerkelijk gezien hebben er ook zulke bewegingen plaatsgevonden; denk aan de emancipatie van de kleine luiden onder aanvoering van Kuijper.
Het gedachtegoed van de Franse revolutie krijgt steeds meer gestalte. We zien dat in de maatschappij om ons heen. De aantasting van het gezag (ook in eigen kring), de vrijere seksuele moraal (ook in eigen kring), de verandering in leefpatronen van man en vrouw (ook in eigen kring), de sterk gerezen twijfel aan het bestaan van God (ook in eigen kring). Het zijn maar een paar voorbeelden.
Er ontstaat een merkwaardige paradox. We zouden verwachten dat zij die het bijna algemeen geworden gedachtegoed van de Franse revolutie onderschrijven als uitvloeisel van hun ideeën uitermate tolerant zouden zijn tegenover elke wijze van denken. Iedereen moet toch kunnen doen en laten wat hij of zij zelf wil? We hebben onszelf toch als norm? Niets is echter minder waar. Wanneer we willen leven naar de normen van Gods Woord krijgen we ineens deze mensen tegen. Dan blijkt dat de vrijheid van de Franse revolutie gebondenheid betekent.
Voorbeelden? De discussie rond het vrouwenstandpunt van de SGP binnen en buiten de partij is al langere tijd gaande. Het Clara Wichmann Instituut trekt ten strijde zonder dat het daarbij gesteund wordt door de in de ogen van het instituut onderdrukte vrouwen van de SGP’ers.
De reformatorische school moet een medezeggenschapsraad instellen terwijl de school en de ouders daaraan geen behoefte hebben.
De scholen moeten de kinderen op een vriendelijke manier naar de homoseksuele praxis laten kijken, terwijl Gods Woord dit duidelijk afwijst.
Een merkwaardig voorbeeld van de normativiteit van deze ideeën kwam ik tegen in gesprekken met de inspectie over vrijheidsbeperkende maatregelen in de zorg. De inspecteur ziet de identiteit van onze instelling als vrijheidsbelemmerende factor voor onze cliënten. In zijn optiek moeten de bewoners van identiteit kunnen veranderen binnen de instelling.
We zien een sterk toegenomen vrijheid in onze maatschappij. Alles moet kunnen. Maar de vrijheid om Gods geboden te houden, wordt meer en meer ingeperkt. Terwijl de Bijbel ons leert: „in het houden van Gods geboden ligt groten loon.”
De auteur is voorzitter van de raad van bestuur van gehandicapteninstelling De Schutse. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl.