Vice-premier Remkes, die vrijdag premier Balkenende verving tijdens de persconferentie na de ministerraad, zei in een eerste reactie direct al weinig mogelijkheden te zien om aan de voorwaarden te voldoen.

FNV, CNV en Unie MHP hebben de werkgevers vrijdag toegezegd volgend jaar maximaal 2,5 procent loonsverhoging te vragen. Dat is gelijk aan de geschatte inflatie voor 2003. Vakbonden hebben verder alleen nog ruimte om aan de CAO-tafel afspraken te maken over een eenmalige extra uitkering bij bedrijven en sectoren die wel goed draaien.

Volgens de sociale partners vallen of staan hun afspraken met de bereidheid van het kabinet om concessies te doen op gebieden als spaarloon en de pensioenen. Twee weken geleden liep een overleg tussen kabinet en sociale partners over een meerjarig centraal akkoord nog vast. Volgende week donderdag praten de partijen tijdens het Najaarsoverleg over een beperkt eenjarig akkoord, zonder heikele punten als herziening van de WAO.

Volgens de vakbeweging moet voor koopkrachtbehoud van werknemers het spaarloon in stand worden gehouden, pensioenen rustig op peil worden gebracht, de arbeidskorting voor werkenden omhoog, minima een extra steuntje in de rug krijgen en gesubsidieerde arbeid (Melkerbanen) behouden blijven.

Volgens minister De Geus van Sociale Zaken en zijn collega Hoogervorst van Financiën zullen de sociale partners het echter moeten stellen met het „uitgebreide pakket” dat ze twee weken terug al in het vooruitzicht stelden. Dit bevat onder meer een lastenverlichting van 500 miljoen euro en een soepeler opstelling tegenover de pensioenfondsen.

„Meerjarige afspraken maken met een demissionair kabinet is inmiddels voor ons uitgesloten. Het gaat hier om een broos evenwicht. Als dit de opstelling is, kunnen we er net zo goed de stekker uittrekken voordat we aan het Najaarsoverleg beginnen”, aldus coördinator arbeidsvoorwaarden R. van Splunder van het CNV.

Het wensenlijstje van de werkgevers lijkt met het pakket van het kabinet wel al redelijk te worden ingevuld. Zij vinden dat pensioenfondsen meer tijd moeten krijgen om hun zaakjes op orde te brengen. Ook vragen ze om lastenverlichting. Het kabinet heeft al 500 miljoen euro lastenverlichting via de WW-premies voor werknemers en werkgevers toegezegd in ruil voor loonmatiging.

Volgens VNO-NCW-voorzitter J. Schraven is het plafond van maximaal 2,5 procent loonstijging wel absoluut noodzakelijk voor de economie en de werkgelegenheid. Hij hoopt daarom dat het kabinet „verstandig beleid voert en dit niet laat lopen.”