De rond 1905 door de Russische geheime dienst geproduceerde protocollen vertellen van een Joods complot voor werelddominantie. Dat verhaal dient als rechtvaardiging voor verschrikkelijke Jodenvervolgingen in Rusland en later ook Nazi-Duitsland. De stichting van de staat Israël en de Joodse invloed in de Verenigde Staten zou volgens degenen die in deze protocollen geloven een onderdeel van dat complot uitmaken.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse zaken heeft de Egyptische autoriteiten gevraagd de 41-delige serie niet uit te zenden. „Een programma dat haat bevorderd is contraproductief”, verklaarde Anne Marks van het ministerie. Nabil Osman, hoofd van de Egyptische Rijksvoorlichtingsdienst, stuurde direct een fel schrijven naar alle buitenlandse persvertegenwoordigers in Caïro „een vooroordeel tegen een kunstwerk zonder het product zelf gezien te hebben is een onvolwassen en domme houding.”

De Amerikaanse druk heeft er nu mede voor gezorgd dat er vrijwel geen dag voorbijgaat zonder dat de serie in de Egyptische pers wordt besproken. Dat heeft de kijkcijfers beslist goed gedaan. Het is duidelijk dat de Amerikaanse druk het nationalistische sentiment alleen maar heeft opgejaagd. Het gevoelen niet te willen zwichten voor Amerikaanse druk is wijdverspreid en heeft de serie mateloos populair gemaakt.

De reeks ”Ruiter zonder paard” vertelt het gedramatiseerde historische verhaal van Hafez Naguib, voor sommigen een verzetsheld en anderen een Egyptische avonturier die rond 1865 wordt geboren. In de eerste afleveringen wordt de jeugd van Hafez Naguib getoond met het harde optreden van een Turkse pasja die zijn vader ombracht. Egypte wordt in 1881 door Groot-Brittannië bezet en Hafez groeit uit tot een verzetsheld.

Hij vecht tegen de bezetter en haar collaborateurs en steunt de onderdrukten. In een aflevering wordt vertoond hoe de Britse bezetters schandalig zijn opgetreden in het dorpje Danshwey. Tijdens een vogeljacht schiet een Britse soldaat per ongeluk een Egyptische vrouw dood. De bevolking komt in opstand en wordt hardhandig neergeslagen. Daarna worden een aantal dorpelingen zonder enige vorm van proces opgehangen. De reeks werkt sterk in op de nationalistische gevoelens van Egypte.

In de serie zijn ook scènes met veel Egyptische humor verwerkt waardoor kijkers hun lachen vaak niet kunnen bedwingen. Mohammed Sobhi, een van de twee schrijvers van de film, heeft aan het historische verhaal van Hafez Naguib de ”Protocollen van de wijzen van Zion” toegevoegd. Dat was niet te vinden in de verhalen die over Naguib zijn overgeleverd. Het zijn juist deze protocollen waar Joodse organisaties buiten Egypte bezwaren tegen maken.

Hafez Naguib ontdekt dat prinses Margaret, met wie hij goed bevriend is, een merkwaardig boek in haar bezit heeft. Zijn vermoeden dat dit een belangrijk boek is, wordt versterkt doordat Egyptische Joden hem vragen dit boek voor het toen enorme bedrag van 200 Egyptische ponden voor hen te stelen. Daarmee wordt de indruk gegeven dat deze Egyptische Joden deze protocollen geheim willen houden. Hafez steelt het boek in een scène waarin Margarets echtgenoot Edward wel als een erg goedgelovige sukkel overkomt. Dat is het beeld van de slimme Egyptenaar tegenover de naïeve Engelsman of westerling. Eerder is afgegeven op de Turkse pasja’s die tot aan de Engelse bezetting van Egypte in 1880 een grote invloed uitoefenden. Het is duidelijk dat het centrale element van de film niet antisemitisch is, maar nationalistisch. Maar de producer schaamt zich niet om voor dat hoofdthema ook een zeer omstreden antisemitisch document te verwerken. Tot nu toe heeft geen karakter in de serie zich positief of negatief over de protocollen uitgelaten. Muhammed Sobhi noemt de protocollen een vervalsing, „maar het is wel gek dat de Israëli’s die teksten blijkbaar spelenderwijs in de realiteit hebben toegepast.”

Sobhi is een politiek activist die vaker Israël en de Verenigde Staten heeft bekritiseerd. Daarmee heeft hij veel succes in een land waar de stemming tegen Israël na de Palestijnse intifada sterk is aangewakkerd. De Egyptische houding ten opzichte van de Joden werd in de afgelopen vijftig jaar door haar relaties met de staat Israël bepaald. In tijden van oorlog en politieke spanningen werd zonder enig probleem antisemitische literatuur tevoorschijn gehaald.

Die literatuur verdween toen, na het vredesverdrag met Israël, in Egypte het geloof groeide dat het vredesverdrag ook Egypte diende. Dat optimisme verdween nadat Benjamin Netanyahu enkele jaren geleden premier werd. Het verslechterde na het begin van de Palestijnse intifada en het optreden van Ariel Sharon.

De Egyptische sympathie voor de Palestijnen is tijdens de intifada sterk toegenomen. Men ziet het beeld van de machtige regionale grootmacht Israël tegen de arme en onderdrukte Palestijnen. Egyptische autoriteiten laten pro-Palestijnse demonstranten maar zelden de straat op gaan uit angst dat dit uit de hand kan lopen. Demonstranten hebben vaak om oorlog geroepen, maar Egyptische leiders hebben meermalen duidelijk gemaakt dat ze daar niet over piekeren, niet uit gebrek aan sympathie voor de Palestijnen, maar de prijs van een oorlog is voor Egypte veel te hoog.

De serie geeft nu de gelegenheid om een stuk onvrede met het Israëlische beleid ten aanzien van de Palestijnen te uiten. Daarbij wordt, evenals in het verleden, nauwelijks meer onderscheid gemaakt tussen frustratie met de Israëlische politiek ten opzichte van de Palestijnen, Israël zelf en Joden in het algemeen.

Het is in de Arabische wereld heel gebruikelijk om tegenstanders aan te pakken door geruchten en complottheorieën te creëren. Mensen accepteren geruchten en complotten als die passen binnen een al bestaande houding ten opzichte van een bepaalde partij, in dit geval Israël. De ”Protocollen van de wijzen van Zion” zijn niets anders dan een oude complottheorie die nu in Egypte in vruchtbare aarde valt, omdat de stemming ten opzichte van Israël na jaren van negatieve berichtgeving al heel slecht is. In zo’n sfeer kunnen Amerikaanse of Joodse protesten alleen nog maar averechts werken.