Grote verwachtingen had PvdA-leider Bos van minister Vogelaar (58). Zij moest, met haar collega-bewindslieden, de PvdA weer kleur en smoel geven.Dat is nooit echt van de grond gekomen. Al twee maanden na haar aantreden in februari 2007 ging het mis. De minister botste met de Kamer over bezuinigingen op de huurtoeslag.

Vogelaar -die opgroeide in een gereformeerd boerengezin in Sint Philipsland, maar al jong de kerk verliet- stelde weer een paar maanden later in dagblad Trouw dat er op de lange termijn in Nederland een „joods-christelijk-islamitische traditie” zal ontstaan. PVV, ChristenUnie en VVD uitten scherpe kritiek. PVV-leider Wilders noemde haar tijdens een Kamerdebat „knettergek” en diende een motie van wantrouwen tegen haar in.

Zeer moeilijk had de ex-communiste het met de veertig probleemwijken in grote steden die ze in acht tot tien jaar wilde ombouwen tot „prachtwijken.” De woningcorporaties, die haar plannen moesten betalen, werkten meer tegen dan mee. Vogelaar dreigde hun een vennootschapsbelasting op te leggen. Na lang steggelen bereikten ze overeenstemming over een fonds voor de probleemwijken. „We kunnen met recht en reden zeggen dat dit een zware bevalling was”, zei Vogelaar over het akkoord.

Haar wijkenaanpak kwam haar op kritiek te staan van maatschappelijke organisaties, wetenschappers, oppositie- én coalitiepartijen. Een jaar na haar aantreden klaagden zij dat er nog nauwelijks resultaat was geboekt. Vogelaar erkende dat het niet echt opschoot. „Het is niet gemakkelijk als je hier zit en je krijgt alle scepsis en kritiek over je heen. Ook ik zie dat het absoluut niet op rolletjes loopt.”

Recent zegde de SP het vertrouwen in de minister op omdat ze het parlement onvoldoende op de hoogte zou hebben gebracht van de problemen bij de Rotterdamse woningcorporatie Woonbron. Die ging voor 200 miljoen euro het schip in bij de aanschaf van de oceaanstomer ss Rotterdam.

De PvdA verloor allengs het vertrouwen in haar. Partijleider Bos sprak al in april indringend met Vogelaar over haar functioneren. En over haar visie op integratie. Waar Bos staat voor een harde lijn, vertegenwoordigde de gewezen vicevoorzitter van vakbond FNV meer de oude, sociaaldemocratische multicultiaanpak.

Behalve problemen op haar lastige politieke beleidsterrein, deed Vogelaar het ook slecht in de beeldvorming. Ze slaagde er niet in goed voor de dag te komen. Oud-PvdA-campagneleider Istha werd aangesteld om haar populariteit op te vijzelen. Tevergeefs. Een blunder van jewelste maakte zijn werk al bij voorbaat onmogelijk toen Vogelaar op een reeks vragen van GeenStijljournalist Rutger Castricum niets beter wist te doen dan hem strak en neutraal aan te staren.

Haar besluit begin deze week om Antilliaanse probleemjongeren niet apart te registreren, was de druppel die de emmer deed overlopen. Het viel zo slecht in de PvdA dat haar politieke lot was beslist.

Met de benoeming van de politiek onervaren Vogelaar tot bewindspersoon heeft Bos gegokt en verloren. Of, om het in de woorden van een collega-bewindspersoon te zeggen: „Het was gewoon een miscast.”