De tweedaagse NAVO-top die donderdagochtend in Praag is begonnen, is de eerste ontmoeting van de negentien regeringsleiders in Oost-Europa. In deze Tsjechische hoofdstad werd in 1991 het Warschaupact, de Oost-Europese tegenhanger van de NAVO, opgeheven. Alle ogen zijn nu gericht op de uitbreiding van het bondgenootschap met zeven voormalige Oostbloklanden.

Bush benadrukte dat zowel nieuwkomers als oude lidstaten in de NAVO moeten bijdragen aan de militaire kracht van de NAVO. „Nooit was de noodzaak voor gezamenlijke verdediging urgenter dan nu.” In een redevoering voor een groep studenten ondersteunde hij het voorstel van een snelle reactiemacht voor de NAVO. Hij zei dat de mogelijkheden van het bondgenootschap vorig jaar bij de oorlog tegen Afghanistan „beperkt” waren. De reactiemacht waarover binnen de NAVO wordt gedacht omvat ongeveer 21.000 gevechtsklare mensen.

De Verenigde Staten gebruiken de contacten met de bondgenoten ook om steun te krijgen voor een militaire actie tegen Irak. Bush zei woensdag dat het de „gezamenlijke wil van de wereld” is Irak te ontwapenen. Groot-Brittannië en Canada hebben al toegezegd deze steun te zullen geven. Ook Nederland heeft via diplomatieke weg zo’n verzoek gekregen, maar officieel wil de regering nog niets daarover zeggen.

Donderdag zal NAVO-secretaris-generaal Robertson Irak tijdens de lunch aan de orde stellen.

De NAVO-top in Praag heeft niet alleen de uitbreiding op de agenda, maar ook de omvorming. Van een organisatie die is opgericht tijdens de Koude Oorlog om een macht tegen het Oostblok te vormen, wil de NAVO nu bijdragen aan de bestrijding van het internationaal terrorisme. „De vijand is niet Rusland; de vijand zijn de wereldwijde terroristen die de vrijheid haten. Samen kunnen we eraan werken deze vijand in de naam van de vrijheid te verslaan”, aldus president Bush.

De Amerikaanse president noemde de NAVO in zijn toespraak voor de studenten „het meeste belangrijke wereldwijde verband” voor de VS. Sinds Bush’ presidentschap wordt de Amerikaanse toewijding aan de NAVO vaak betwijfeld.

De veiligheidsmaatregelen in de Tsjechische hoofdstad zijn zeer streng. De regering heeft 15.000 man politie naar de stad gehaald. Vooral de veiligheidsmaatregelen rond het Praagse Congrescentrum, waar de besprekingen plaatsvinden, en het Hiltonhotel, waar de regeringsleiders logeren, zijn zeer streng.

De stad is in vakantiestemming overgegaan. De regering heeft de scholen gestimuleerd de deuren te sluiten en de bewoners gevraagd voor enkele dagen de stad te verlaten. Schattingen zeggen dat 40 procent van de inwoners buiten de stad verkeert.