Nog maar zes weken geleden was Gordon Brown aangeschoten wild op het congres van zijn Labourpartij. Kritische partijleden vroegen vrij openlijk om zijn aftreden. In alle kranten verschenen (meest anonieme) parlementariërs van Labour die zijn leiderschap onder kritiek stelden. Zelfs ministers uit het kabinet wilden van hem af.De problemen waren groot, en dat zijn ze nog steeds. In de peilingen ligt de Conservatieve Partij ten minste 9 procent voor op Labour. In sommige is het verschil zelfs 15 procent. En dat maakt de Britse politiek natuurlijk zenuwachtig.

Tijdens het congres eind september maakte Brown de zaak alweer een klein beetje goed door een klinkende toespraak te houden. Bovendien kwam zijn vrouw even het podium op en zo’n klein gebaar van spontaniteit maakt grote indruk.

Maar kort daarna kwam ineens de explosie van de kredietcrisis. Daarin kon de oud-minister van Financiën weer tonen wat hij waard is. Het financiële terrein is dus bekend voor hem. En hij voelt zich er ook nog eens thuis.

Internationaal wist hij een goede indruk te maken. In Europa reikte hij ideeën aan die vervolgens werden overgenomen door de rest. De Franse EU-voorzitter Sarkozy nodigde hem zelfs uit voor een overleg van de eurolanden, hoewel Groot-Brittannië nog steeds aan de sterling zit.

Maar de buitenlandse lof liet alleen de kritiek in politieke kringen wat verstommen. In de peilingen staat de premier nog steeds op groot verlies. Iedereen kijkt daarom vanavond met grote belangstelling naar de uitslag in het Schotse district Glenrothes.

De tussenverkiezing in de Schotse plaats was noodzakelijk omdat de zittende parlementariër uit dit district is overleden. En volgens het Britse kiessysteem moeten de kiezers in dat district zich dan opnieuw uitspreken.

Deze zogenaamde ”by-elections” zijn een vrij normaal verschijnsel in de Britse politiek. Elk jaar komen ze wel een paar keer voor. Maar de ene keer zijn ze spannender dan de andere keer.

Vandaag is het in Schotland extra spannend, omdat ze door iedereen worden gezien als een opiniepeiling voor de regering. Bovendien grenst het district Glenrothes precies aan Kirkcaldy, dat premier Brown zelf vertegenwoordigt. Misschien maakte dat het voor Brown makkelijker om actief campagne te voeren in Glenrothes, hoewel de premier doorgaans de gewoonte heeft zich niet met tussentijdse verkiezingen te bemoeien. Dat Brown toch afreisde naar Schotland om Lindsay Roy, de kandidaat in Glenrothes, te ondersteunen, illustreert daarom vooral hoe belangrijk deze verkiezing voor hem is.

Wie de uitslagen van de verkiezing in 2005 bekijkt, begrijpt niet dat Labour zich zo druk maakt om Glenrothes. De partij kreeg toen meer dan de helft van de stemmen in het district. De volgende partij, de Schotse Nationale Partij (SNP), kreeg nog geen kwart.

Dit patroon was tientallen jaren heel gewoon in Schotland. Maar vorig jaar veroverde de SNP bij de verkiezingen voor het Schotse parlement ineens de eerste plaats op Labour en sindsdien is het vechten geblazen. Afgelopen zomer pakten de Schotse nationalisten bij tussentijdse verkiezingen ook al een zetel van Labour af in Glasgow.

Glenrothes is een vrij klein district, maar de verkiezing vandaag kan dus grote gevolgen hebben voor premier Brown en zijn partij.