De EuCRC is een initiatief van het Europees comité van de Internationale Conferentie van Gereformeerden Kerken (ICRC). Ds. Ter Beek is voorzitter van de conferentie en gereformeerd vrijgemaakt predikant in Soest. Vanwege vertraging door de mist kon slechts de helft van de tachtig deelnemers uit het buitenland de opening bijwonen.Ds. Ter Beek memoreerde de doelen die vastgesteld waren op de eerste Europese conferentie, vorig jaar maart in Soest. Toen werd besloten elkaar als kerken en zendelingen uit Europa regelmatig te ontmoeten. Prioriteit daarbij is de gezamenlijke poging om het Evangelie te verbreiden in Europa, met name in de grote steden en daar waar gereformeerd kerkelijk leven afwezig is of een stimulans kan gebruiken.

De tweede conferentie in Soest staat in het teken van de voorbereiding van de Europese conferentie in Edinburgh in 2010. Deze wordt gehouden ter gelegenheid van de herdenking van de eerste wereldzendingsconferentie in de Schotse hoofdstad in 1910.

Gisteravond hield prof. dr. David McKay uit Belfast een lezing over ”De zendingsijver bij Calvijn.” McKay is hoogleraar dogmatiek, ethiek en apologetiek aan het seminarie van de Reformed Presbyterian Church of Ireland (RPCI).

Hij bestreed het „wijdverbreide vooroordeel” als zou Calvijn niets met zending hebben. Geseculariseerde historici denken dat het benadrukken van de predestinatie onvermijdelijk een desinteresse in zending bedrijven met zich meebrengt. Volgens de vooraanstaande evangelicale theoloog Alister McGrath was de Reformatie, en Calvijn in het bijzonder, uitsluitend gericht op de bekering van rooms-katholieken tot het protestantisme.

In zijn lezing betoogde McKay in tegenstelling tot deze gangbare opvatting dat Calvijn zowel in de praktijk als in zijn theologiseren een grote zendingsijver aan de dag heeft gelegd. Mede onder invloed van Calvijn werd Genève een toevluchtsoord voor duizenden asielzoekers. De stad was bovendien niet alleen een internationaal opvangcentrum voor allerlei vervolgden, maar werd een opleidingscentrum voor vele predikanten die later als kerkplanters in heel West-Europa de Reformatie hebben verspreid.

Volgens McKay had Calvijn een bijzondere zorg voor de kerkplanters die in zijn geboorteland Frankrijk actief waren. Deze bewogenheid met Frankrijk blijkt niet alleen uit de brief die hij aan koning Frans I schreef, maar vooral uit de stroom brieven die Calvijn aan predikanten in Frankrijk schreef. Uit de verslagen van het college van predikanten in Genève blijkt dat in Frankrijk honderden mannen werkzaam waren die in Genève hun opleiding hadden genoten.

Wie de lijst ziet van de plaatsen in Frankrijk waar predikanten verbleven die vanuit Genève waren uitgezonden, komt tot de ontdekking dat heel Frankrijk bezaaid was met zendelingen die in Genève door Calvijn theologisch zijn gevormd. De vele bemoedigende brieven laten zien dat de reformator de uitgezondenen nooit uit het oog en het hart verloor, aldus McKay.

Een ander voorbeeld van brandende zendingsijver ziet hij in de zorg van Genève om predikanten te sturen naar de nieuw gestichte Franse kolonie in Brazilië, het huidige Rio de Janeiro. De Franse gouverneur schreef zelfs verzoeken aan Genève om predikanten te sturen. De mogelijkheid werd onderzocht om ook buiten de grenzen van de kolonie de ’wilden’ en de indianen tot het heil in Christus te brengen. Calvijn was bij deze zendingsactiviteiten nauw betrokken.

In het tweede deel van zijn lezing probeerde McKay aan te tonen dat Calvijn in zijn werken vele ideeën over zending heeft ontwikkeld. De nadruk op de soevereiniteit van God vormde voor Calvijn geen enkele belemmering voor Evangelieverkondiging. McKay bestreed de opvatting van McGrath dat de Reformatie geen uitgebreide aandacht voor het zendingsbevel had. „Wie Calvijns commentaar op Mattheüs 28:18 leest, weet wel beter.”

Vanmorgen gaf ds. David Robertson (Free Church of Scotland) een vooruitblik op de mogelijkheden van zending en kerkplanting in Europese steden. Hij ging daarbij in op de huidige toestand van de kerk in Europa en stelde de vraag of de kerk in 2010 klaar is voor de uitdaging om in alle grote steden kerken van gereformeerde signatuur te stichten.

De conferentie heeft het karakter van een onderzoek naar de voetangels en klemmen van gereformeerde kerken om missionair bezig te zijn, zo zegt ds. H. G. Schenau, lid van de samenroepende commissie en christelijk gereformeerd predikant in Goes. De conferentie heeft ook een relatie met de Calvijnherdenking, waarbij volgens hem vooral de missionaire aspecten van Calvijns werk centraal staan. „Calvijn was niet alleen binnenkerkelijk bezig, maar was ook gericht op kerkgroei.”

Op de conferentie van vorig jaar werd afgesproken dat de deelnemende kerken andere kerken mochten meebrengen. Zo hebben de Christelijke Gereformeerde Kerken dit jaar de Gereformeerde Bond uitgenodigd, die gisteren aanwezig was in de persoon van ds. C. Blenk. Een afgevaardigde van de Nederlandse Gereformeerde Kerken moest het om persoonlijke omstandigheden laten afweten.