Een voorstel van de Duitse christen-democraat Ferber, dat als alternatief pleit voor een ’speciaal partnerschap’ voor Turkije, vond woensdag geen meerderheid.

CDA-europarlementariër Oostlander ziet zo’n speciale, voornamelijk economische relatie wel zitten zolang Turkije niet voldoet aan de politieke criteria om tot de Unie toe te treden. Maar de kandidaatstatus heeft Turkije in 1999 verworven en Europa moet zich aan zijn woord houden, is zijn redenering. Hij stemde met tal van Italiaanse en Spaanse fractiegenoten daarom tegen Ferbers voorstel.

Erdogan, momenteel op rondreis door Europa, is donderdag te gast bij het europarlement. Hij wil dat de Europese leiders over drie weken in Kopenhagen een datum prikken voor toetredingsonderhandelingen.

In de Unie zijn de Italiaanse premier Berlusconi en zijn Spaanse collega Aznar daarvoor wel te porren. Ook de Britten, vanwege het belang van Turkije bij een eventuele oorlog tegen Irak, en de Duitsers zouden op die lijn zitten. EU-voorzitter Denemarken benadrukt echter dat Turkije eerst aan de politieke criteria moet voldoen voordat onderhandelingen kunnen beginnen. Volgens de Europese Commissie, die een rapport over Turkije heeft gemaakt, schort daar nog het een en ander aan.

Een mogelijkheid is dat de EU-leiders het in Kopenhagen bij wijze van compromis eens worden over een ’rendez-vous’ . Die komt erop dat ze een termijn afspreken dat ze zich over een datum voor toetredingsonderhandelingen buigen. Oostlander vindt dat een belachelijk idee. „In feite zeg je dat je de politieke criteria niet belangrijk vindt.” Hij ziet het als „een uitnodiging tot pressie en chantage”, terwijl de Turken gewoon de criteria moeten naleven. Dat ze al zo lang in de wachtkamer zitten, is geen argument. „Wij wachten ook al sinds 1963, toen de Turken zich voor het eerst in Brussel melden, op de vorming van een rechtsstaat. Het is pas sinds kort dat het parlement in Ankara daar werk van maakt.”