Wanneer de rijbanen vol beginnen te lopen, schuift iedereen gewoon een beetje op, zodat er een of twee extra banen ontstaan. Het is in Nigeria ook mogelijk dat automobilisten zonder aarzeling de middenberm oversteken om een baan van de tegenliggers in te pikken. Dat leidt natuurlijk weer tot problemen aan de andere zijde van de groenstrook, maar het is in ieder geval leuk geprobeerd.Wanneer chauffeurs buiten de stad komen, begint het feest pas echt. Een rit met een taxi van de hoofdstad Abuja naar het drie uur noordelijker gelegen Jos is een lange race, waar de wedstrijden op het circuit van Zandvoort bleek bij afsteken. Inhalen in de meest onoverzichtelijke bochten, op heuvels, plankgas geven als de rijbaan zich een paar honderd meter leeg uitstrekt - op de voetgangers in de berm na, die het niet in hun hoofd moeten halen een ongecontroleerde pas opzij te doen. En vrolijk beginnen aan een inhaalmanoeuvre van drie vrachtwagens als de nummerplaat van de tegenligger al duidelijk te lezen is. Niet heel verbazingwekkend dat er veel autowrakken aan de kant liggen.

En de politie? Die lijkt het allemaal wel best te vinden. Het is geen enkel punt om voor het oog van de politie de middenberm over te hobbelen of bij het stoplicht de hele rij over de berm te passeren om positie in te nemen op de voetgangersoversteekplaats.

Het Nigeriaanse verkeer is natuurlijk niet uniek. In een land als Congo vliegen de auto’s al even dol over de weg, maar daar is het voordeel nog dat de wegen zo belabberd zijn dat er meestal gewoonweg niet hard te rijden valt. En wie heeft op verjaardagen nog nooit verkeerservaringen tijdens vrolijke vakanties naar Zuid-Europese landen gedeeld of aangehoord?

Het Nigeriaanse creatieve verkeersgedrag staat, zoals in veel landen met veel verkeersdoden, niet op zich. De losse omgang met de verkeersregels is een exponent van de algehele grenzeloze flexibiliteit op het gebied van wetten en regels. Daar hoort ook corruptie bij, die geworteld is in de haarvaten van de samenleving. Dat is natuurlijk vaak irritant, maar, zeggen Nigerianen, het is ook wel gemakkelijk. In een land als Nederland zijn regels regels, maar in Nigeria valt er altijd wel iets te regelen.

Dat mag zo zijn, en akkoord, wanneer je in Nederland op een tweebaanssnelweg vaststaat, wens je soms even in Nigeria te zijn, waar de derde baan allang een feit zou zijn. Maar het heeft meer schaduwzijden. Zo gaat er in Nigeria dagelijks aan vele miljoenen dollars illegale olie het land uit. Dat kan omdat er altijd wel iets te regelen valt, maar het land loopt daardoor vele miljarden mis. Van de Nigerianen leeft 75 procent van minder dan 2 dollar per dag, wat volstrekt onnodig is gezien de olierijkdommen van het land.

Het verkeer is een spiegel van de maatschappij. Praktisch vertaald: de EU liet vorige week weten te willen ingrijpen in de omvangrijke cocaïnesmokkel via West-Afrikaanse landen als Nigeria, Ghana en Ivoorkust. Deze landen vormen enorme doorvoerhavens van drugs uit Zuid-Amerika. Volgens de Verenigde Naties gaat 10 procent van de cocaïnesmokkel in de wereld door West-Afrika.

Natuurlijk valt er van alles te doen om de drugshandel van buitenaf tegen te gaan. Maar de bestrijding van binnenuit zal weinig succes boeken zolang het verkeer in de landen een chaos is.

Mark Wallet

Reageren aan scribent?

buza@refdag.nl.