Nog maar een paar maanden geleden, zei ds. Hybels, „gingen de lichten in het kerkgebouw van mijn jeugd voor de laatste keer uit. Het pand was verkocht. Het was gebeurd met de gemeente. De jongeren hadden de kerk verlaten en van de ouderen overleed de een na de ander.”

„Dat ís wat!” merkte de grondlegger en leider van de Amerikaanse Willow Creek Community Church (WCCC) op. „Maar, zou het ook Gods wil zijn? Kunnen we zeggen dat als God wil dat er meer mensen in de kerk komen, die dan vanzelf wel komen?”

Nee, was Hybels’ antwoord. „God wil dat de kerken weer tot bloei komen. En die bloei begint bij de plaatselijke gemeenten. Dáár gebeurt het. Als die veranderen, veranderen na verloop van tijd steden, landen, de wereld.”

De Amerikaanse predikant was een van de vele sprekers op de tweedaagse Willow Creek Conferentie in Lelystad, die vanmiddag werd afgesloten. Thema van de bijeenkomst, georganiseerd door de stichting Willow Creek Nederland (WCN), was ”Bouwen aan sterke en aanstekelijke kerken”. De in 1995 opgerichte WCN stelt zich tot doel „predikanten en voorgangers, kerken- en oudstenraden en gemeenteleden in Nederland en België ervan bewust maken dat Jezus Christus de hoop van de wereld is, en Zijn gemeente Hem in deze wereld vertegenwoordigt.”

De lokale kerk is de hoop voor de wereld, poneerde ds. Hybels. „Wie anders moet de mensen vertellen dat er wel degelijk waarheid bestaat, en hoe zij vrede in het hart kunnen verkrijgen?”

Maar, zei de WCCC-leider, „dit vergt wel het een en ander van ons als leiders.” Drie dingen. „We hebben de moed nodig van een Jozef van Arimathéa, althans, zoals die naar voren komt in Johannes 19. Want vóór die tijd was hij wel een toegewijd christen, maar in het geheim.” Twee: „We dienen integer te zijn. Zoals Jozef, de kleine jongen die weigerde te doen wat farao’s vrouw hem vroeg. Hij weerstond de verleidingen. En wij? Statistisch gezien heeft 8 tot 12 procent van de duizend in deze zaal aanwezigen iets te verbergen. Stop daarmee: het is voor God een reden om Zijn zegen in te houden.” Drie: „Wij behoren medelijdende leiders te zijn, medelijdend zoals Jozef in Matthéüs 1:19. Niet macht of competitie moet voor ons centraal staan, maar liefde. Mensen, bijvoorbeeld in de armenwijken, moeten over ons kunnen zeggen: Dit is van God.”

De openheid voor „het spirituele”, stelde de predikant, is de laatste jaren enorm toegenomen. „Het weekend na 11 september kwamen er in de VS duizenden mensen meer naar de kerk dan het weekend ervoor. Dat aantal is weliswaar weer wat gedaald, maar de openheid bleef. En de grote vraag is: Wat doen we met deze openheid? Hebt u al een strategie opgesteld? Zo nee, mag ik wat suggesties doen?”

Dat mocht. „We moeten”, vervolgde ds. Hybels, „intelligente gesprekken gaan voeren met niet-kerkelijke mensen. Net als Jezus met de Samaritaanse vrouw. Want er staat een hoge, onzichtbare muur tussen degenen die binnen en hen die buiten de kerk zijn. En dan gaat het er niet in de eerste plaats om dat we de ander zeggen dat het zo en zo is. Nee, laten we eerst vragen hoe hij of zij de wereld ziet. Dan kunnen we vervolgens vertellen hoe wij erover denken.”

Een geschikt middel voor zulke gesprekken vormen gezamenlijke maaltijden. Ds. Hybels: „Hoevelen van u hebben in de afgelopen zes maanden een lunch of ontbijt genuttigd samen met een buitenkerkelijke?” Stilte in het auditorium van ”De Pijler”.

Richtlijnen om de kerkdienst aantrekkelijker te maken voor niet-ingewijden gaf de Willow Creek-voorman ook. „Realiseer u dat mensen bij uw gemeente kunnen blijven. Maak uw preek daarom relevant, herkenbaar. Wees oprecht. Wees ook creatief, maak gebruik van visuele hulpmiddelen, dans en drama. Laat de diensten excellent zijn. Mensen moeten voelen dat u en uw helpers zo goed mogelijk uw best hebben gedaan. En als laatste: Vertel de waarheid. Zeg wat het christelijk geloof inhoudt en verdoezel dat niet.”

Behalve de referaten van ds. Hybels stonden ook muziek, zang, drama en een groot aantal workshops op het conferentieprogramma. In de workshop ”Willow Creek in de traditionele kerk” lieten ds. A. Hilbers en ds. H. C. Mijnders, beiden actief in de 2300 leden tellende christelijke gereformeerde kerk te Zwolle, zien hoe zij „op een bij hun kerkelijke traditie passende manier de Willow Creek-concepten hebben vormgegeven.”

De cgk in Zwolle, aldus de beide voorgangers, kenmerkt zich door haar gerichtheid op buitenkerkelijken, werken met kleine groepen, gavengerichte inzet en manier van leiderschap. Hun advies: „Voer een idee gewoon uit. Dan hoor je achteraf wel wat de kerkenraad of gemeente ervan vindt.” Motto van de gemeente is ”Kerk, Schuilplaats voor iedereen”. „En dat alles binnen het raam van de Dordtse Kerkorde. Tja, we zijn wel een kerk die wat meer durft dan de gemiddelde christelijke gereformeerde kerk.”