Niger betaalt smartengeld aan ex-slavin
Voor het eerst is een West-Afrikaanse regering verantwoordelijk gesteld voor het in stand houden van slavernij. Gisteren veroordeelde een regionale rechtbank Niger tot het betalen van smartengeld aan een ex-slavin. De zaak kan dienen als precedent voor honderdduizenden andere gevallen van slavernij.
Het blijkt achteraf een slimme zet van mensenrechtenorganisaties om de afschuwwekkende zaak van Hadijatou Mani voor te leggen aan de rechtbank van de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (Ecowas). De uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor duizenden mensen die volgens de mensenrechtenorganisaties nog steeds zuchten onder een slavenbestaan in landen als Niger, Mali en Mauritanië.De rechtbank veroordeelde de regering van Niger tot het betalen van 15.381 euro schadevergoeding aan Mani. Volgens de rechters was de staat Niger nalatig geweest toen Mani op 12-jarige leeftijd als slavin werd verkocht. Een woordvoerder van de regering zei dat Niger zich aan de uitspraak van de rechtbank zal houden.
Met deze uitspraak lijkt het voor mensenrechtenorganisaties vrij eenvoudig om ook gevallen van slavernij in andere landen voor dezelfde rechtbank aan de kaak te stellen.
„Ik ben zielsgelukkig met deze beslissing”, zei de inmiddels 24-jarige Mani gisteren op de trappen van het gerechtsgebouw in de hoofdstad Niamy van Niger. „Nu voel ik me eindelijk een normaal mens.”
Mani was zelf ook de dochter van een slavin. De meester van haar moeder verkocht de 12-jarige Mani voor 350 euro aan een vriend. Die dwong het jonge meisje tot zware arbeid en tot seksuele handelingen. Op 13-jarige leeftijd raakte Mani voor het eerst zwanger. Zij baarde uiteindelijk drie kinderen voor haar baas, die nog zes andere slavinnen in dienst had.
Toen Mani op 22-jarige leeftijd hoorde dat slavernij in Niger officieel was afgeschaft, weigerde zij nog langer voor haar meester te werken. Toen ze later vrijwillig met een andere man wilde trouwen, beweerde haar voormalige meester dat zij zijn vrouw was. De lokale rechtbank in Niger veroordeelde haar tot twee jaar gevangenisstraf wegens bigamie. Die uitspraak is gisteren teruggedraaid. Bovendien krijgt Mani nu een flink geldbedrag, waarmee ze zegt een nieuw leven te kunnen beginnen.
Volgens mensenrechtenorganisaties leven alleen al in Niger nog 43.000 slaven. Volgens de regering is dat getal schromelijk overdreven.
De meeste slaven worden geboren als slaaf in een slavenkaste. Zij erven de status via hun moeder. Volgens de Britse organisatie Anti Slavery International ontstond de slavenkaste enkele eeuwen geleden, toen Berbers en Arabieren uit het noorden van Afrika dorpen van hun zuidelijke zwart-Afrikaanse buren overvielen en hen tot slavernij dwongen.
Volgens waarnemers is de uitspraak gisteren van de regionale rechtbank uiterst beschamend voor de regering van Niger.
Niger nam in 2003 een wet aan die slavernij verbiedt, maar volgens Ilguilas Weila van de Nigerse mensenrechtenorganisatie Timidria is dat slechts een façade. „Ten diepste wilden de politici niet”, zei ze na afloop van de rechtszaak tegen journalisten. „De wet werd alleen maar aangenomen om westerse landen tevreden te stellen. Het was een charmeoffensief gericht aan mensen en organisaties die vonden dat slavernij moest worden afgeschaft.”