Af en toe springt een dolfijn boven het water uit. Boven mij wuift een palmboom, die de zonnestralen voor me breekt. Langs de vruchtbare rivieroevers zie ik visvijvers en achter de dijken wordt rijst verbouwd. De natuur hier is diepgroen. Het heeft iets paradijselijks. Een bedrieglijke idylle?Ja, zeg dat wel. Want regelmatig verandert deze rivier in een reusachtig monster, dat huisjes meesleurt en mensenwerk in een ogenblik wegvaagt. Jaarlijks staan grote delen van Bangladesh onder water. Dit lage land bij de zee kent geen uitgekiende deltawerken. Het was al kwetsbaar, maar zeespiegelstijging en het toenemende aantal cyclonen vanwege klimaatverandering eisen een extra tol. Wat zijn de mensen hier kwetsbaar!

Vanmorgen sprak ik een docent Engels op een van de scholen. Hij onderstreepte krachtig één ding: wees trouw in je ontwikkelingswerk. Ons gesprek ging over westerse donoren -internationale organisaties, ministeries van Buitenlandse Zaken, maatschappelijke organisaties- die om de haverklap hun programma’s aanpassen, hun financiering stopzetten en ineens het ene ontwikkelingsland belangrijker vinden dan het andere.

Wie nader kennismaakt met de wereld van ontwikkelingssamenwerking, kan niet om dit verschijnsel heen. Je maakt het nogal eens mee in vergaderingen: „Haïti is voor ons geen prioriteitsland meer”; „We gaan ons nu meer richten op mensenrechten en democratisering in plaats van op vakonderwijs”; „Onze organisatie gaat zich nu focussen op Soedan.” In allerlei platforms en overlegstructuren is het noodzakelijk om lijsten goed bij te houden van wie nu wat, waar, en voor hoeveel geld steunt. Gebeurt dat niet, dan kan de lijst met een paar maanden verouderd zijn.

Even terug naar Bangladesh. Wat zijn de mensen hier kwetsbaar! ’t Is niet alleen de natuur. Ook de politiek is grillig. Sinds 1991 is het land formeel een democratie. Maar wat heet democratie? In 2007 werd de zittende regering, volledig verziekt door corruptie, uit de macht ontzet en kwam er een regering van technocraten die door het leger gesteund wordt. In december aanstaande worden er mogelijk nationale verkiezingen gehouden. Maar The Independent, een veelgelezen dagblad, meldt vandaag dat diverse politici die van corruptie beschuldigd zijn geen strobreed in de weg gelegd zal worden om zich verkiesbaar te stellen. Zo’n politieke cultuur houdt mensen kwetsbaar. Het is een politiek die van deals aan elkaar hangt en transparantie mist. Een politiek die onvoldoende op ontwikkeling en stabiliteit gericht is. Alleen als er plaats komt voor eerlijkheid en openheid kan de politiek de kwetsbaarheid van mensen verminderen.

Er zijn ook positieve ontwikkelingen in Bangladesh. Zo groeit het bedrijfsleven gestaag, tegen alle corruptie en chaos in. Maar alles bijeengenomen lijkt het leven van mensen soms op een kaartenhuis.

Zeker, alleen het Evangelie kan blijvend houvast geven. Een dikke streep daaronder. Het Bengaalse volk is wereldwijd het grootste volk dat amper is bereikt met het Evangelie. Zending of evangelisatie is nauwelijks mogelijk. Beduidend minder dan 1 procent van de 150 miljoen mensen is christen. Ontzaglijk als je dit tot je laat doordringen. Maar ondertussen speelt ontwikkelingswerk zich af in deze aardse bedeling. En dan blijft voor ontwikkelingswerkers de vraag klemmend: hoe kunnen mensen een stabieler bestaan krijgen?

Klimaatverandering tegengaan? Politieke systemen helpen hervormen? Ambitieus. Absoluut belangrijk. Maar een simpele eerste stap - wat dichter bij huis - zou kunnen zijn: wees trouw als je aan ontwikkelingswerk doet. Als je één keer voor een land of een organisatie gekozen hebt, blijf daar dan ondersteuning bieden. Juist ook in moeilijke tijden en crises. Wees ongevoelig voor modegrillen in ontwikkelingsland. Speel in op nieuwe problemen, maar laat dat niet ten koste gaan van hardnekkige vraagstukken die al jaren de aandacht vragen. Trouw is het parool. Dat zal in Bangladesh dubbel en dwars gewaardeerd worden.

De auteur is coördinator beleidsbeïnvloeding Woord en Daad.