Titel: ”Morgen was het feest”
Auteur: Toon Tellegen en Ingrid Godon
Uitgeverij: Querido, Amsterdam, 2008
ISBN 978 90 451 0607 6
Pagina’s: 100
Prijs: € 13,95. „Ik zal me niet verbazen, dacht de sprinkhaan. Wat ik ook doe, dat nooit. Hij zat op een grasspriet aan de oever van de rivier en keek tevreden om zich heen.” Ogenschijnlijk kabbelt het leven van Toon Tellegens dieren maar een beetje voort. De eekhoorn, de mier, de sprinkhaan en de olifant zetten thee, schrijven eens een brief of eten taart. Maar hun voornaamste bezigheid is eigenlijk het bezig zijn met denken.

De filosofische insteek maakt het illustreren van Tellegens verhalen een grote uitdaging. Het zijn bizarre gedachten die - als er tenminste stevig doorgedacht wordt - het leven van de dieren bepaald niet gezapig maken. Wanneer de sprinkhaan denkt: „Ik zal me niet verbazen”, wordt dat ogenblikkelijk op de proef gesteld. „Maar plotseling stortte de zon naar beneden, werd de hemel zwart en begon het te vriezen, terwijl een sneeuwstorm opstak en wild in het rond begon te blazen. De kaken van de sprinkhaan bevroren, maar hij kon nog wel denken. Geloof maar niet dat ik me hierover verbaas, dacht hij. O nee. Niets daarvan.”

Het verhaal van de sprinkhaan is opgenomen in de bundel ”Post voor iedereen.” Uitgeverij Querido is creatief in het bedenken van steeds weer nieuwe uitgaven met de geliefde en vele malen bekroonde dierenverhalen van Tellegen. Nu eens worden ze opnieuw geïllustreerd, dan weer worden de bestaande verhalen gerangschikt onder een nieuw thema. In ”Post voor iedereen” draait het echter niet om Tellegen, maar om Mance Post, een van de negen illustratoren met wie hij heeft samengewerkt.

Mance Post (1925) kreeg in september 2007 de eerste Max Velthuijsprijs uitgereikt, een nieuwe prijs die het hele oeuvre van een illustrator bekroont. Ter gelegenheid hiervan maakte Post een keuze uit de dierenverhalen van Tellegen die haar het dierbaarst zijn. Hiermee geeft ze tegelijk een goed beeld van haar belangrijkste werk van de afgelopen twintig jaar. Post selecteerde uit iedere bundel die ze illustreerde een paar verhalen. De bundel door is er een duidelijke evolutie waar te nemen. Het begint met krachtige linosnedes, zonder kleurgebruik. Ondanks het stugge materiaal ziet Post kans om -met behulp van evenwijdige lijnen en patroontjes- levendige prenten te maken. Een juweeltje is bijvoorbeeld de mammoet die onder een boom zit en droevig is omdat hij zich uit de tijd voelt: een lino waar de lamlendigheid van af straalt.

De volgende illustraties laten zien dat Post met kleur gaat experimenteren en nog later ook met vloeipapier. Er zitten pentekeningen bij, maar ook sterk vereenvoudigde lino’s voor bijvoorbeeld de bundel ”Middenin de nacht”, waarbij ze werkt met grote zwarte vlakken, subtiele witte lijnen en een mooie nachtblauwe tint.

Het laatste verhaal in ”Post voor iedereen” schreef Tellegen speciaal voor deze bundel. Alle dieren krijgen hierin een brief, waarin gevraagd wordt hoe het met ze gaat. De laatste zin luidt: „Ze waren benieuwd wat voor post er nog meer zou komen voor iedereen.” Als ik me niet vergis, zijn zowel Toon Tellegen als Mance Post dus nog niet van plan om met pensioen te gaan.

”Morgen was het feest” verscheen dit jaar. In deze 28 nieuwe verhalen (vier keer zeven) vertelt Tellegen over de vier seizoenen in het bos waar zijn dieren wonen. Die vragen zich bijvoorbeeld af waar de lente blijft en schrijven daarover een brief, met een PS: „Als u dat wilt mag u de zomer meteen meebrengen.”

”Morgen was het feest” wordt aangekondigd als „een heel nieuwe Tellegen voor jonge lezers.” Het is niet helemaal duidelijk waar dat in zit. De verhalen zijn misschien iets eenvoudiger en begrijpelijker van taal, maar hebben wel dezelfde gekke kronkels en filosofische insteek. Tellegens verhalen lijken me niet zozeer aan leeftijd gebonden: ze zijn voor wie er in mee wil gaan.

Mance Post is niet enige illustrator die aanvoelt wat Tellegen bedoelt. Ingrid Godon maakte prachtige platen voor ”Morgen was het feest”: grote, soms paginavullende linosnedes die zijn ingekleurd met krijt.

Tellegens verhalen illustreren mag dan hoofdbrekens kosten, het levert wél kunstwerken op. Tijd voor een expositie die gewijd is aan al zijn illustratoren!