„Er is nu doorgaande deformatie”
„De vrijgemaakte kerk was een werk van doorgaande reformatie en bracht een rijke zegen van verbondsprediking. Thans is sprake van een doorgaande deformatie, van een eigenwillige godsdienst. De synode verzaakte haar plicht.” Dat zei dr. S. de Marie zaterdag op de najaarsvergadering van Reformanda.
Vereniging ”Reformanda” is ontstaan uit verontrusting over wat zij ervaart als het loslaten van het vrijgemaakte karakter van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Hun gelijknamige blad bevat veelal kritische artikelen over de koers van synode en kerken.
De Marie stelde zaterdag voor een gehoor van ongeveer 350 mensen dat eerst het Nederlands Dagblad het gereformeerde karakter verloor, en dat later „onze organisaties en scholen volgden. Onze synode weet met mooi klinkende rapporten de geboden des Heeren aan de kant te schuiven. Echt om te huilen. Daarom heb ik mijn toespraak de titel ”Tranen om Sion” gegeven”. ”Op weg naar een postgereformeerde kerk” gaf hij zijn lezing als ondertitel mee. „Nu de besluiten van de afgelopen synode van Zuidhorn op de internetsite te lezen zijn, wordt het tijd voor een balans”, aldus De Marie.
De voorzitter van Reformanda vroeg zich af of de synode trouw is gebleven aan de Schrift en het gereformeerde fundament. Zijn antwoord luidde ontkennend. De ontwikkelingen in zijn kerken typeerde hij als „eigenwillige godsdienst, géén verbondsgehoorzaamheid, maar een geloof van „ik vind”.” „Vaak klinkt de kritiek dat bij de vrijgemaakten altijd het hart gemist werd. Het verstandelijke zou te overheersend zijn geweest. Maar in onze kerken is nu sprake van een stille revolutie. De scherpe vrijgemaakte kantjes moesten eraf en geleidelijk werden de grenzen verschoven: geen antithese maar synthese.”
De Marie schilderde enkele ontwikkelingen in gereformeerde organisaties. „Het Nederlands Dagblad werd interkerkelijk en kwam elke dag met een vage boodschap onze gezinnen binnen. Door de fusie van het GPV verdween de gereformeerde invloed in de politiek. Onze organisaties verloren hun gereformeerde identiteit. Vanuit onze Theologische Universiteit in Kampen klinken kritische geluiden over vroegere rechtlijnigheid en bekrompenheid. Al deze ontwikkelingen nopen mij te spreken van het ”postgereformeerde tijdperk”. Subjectivisme viert hoogtij en van de oude gereformeerde belijdenissen is men niet zo zeker meer.”
Het vaste fundament van Gods verbond is verlaten, aldus de voorzitter. „Geloofsgehoorzaamheid om te wandelen op de oude vertrouwde paden ontbreekt. Er is sprake van een zichtbare aardverschuiving. Men zwicht voor de zogenaamde postmoderne dilemma’s. De nieuwe manier van Schriftuitleg is een oprekken en verdraaien van de Schrift.”
Heeft de synode van Zuidhorn tegen al dit postgereformeerde denken weerstand geboden, wierp hij als vraag op. Zijn antwoord luidde: „Het vierde gebod werd als niet-geldend verklaard en daarmee is in feite het verbond Gods ontkracht. De rapporten over echtscheiding spreken niet over Gods gebod, maar over „de stijl van Gods koninkrijk.” De synode heeft haar plicht verzaakt, want zij had dit rapport moeten verwerpen. De principiële bezwaren tegen het zoeken van eenheid met de Christelijke en Nederlands Gereformeerde Kerken werden weggewuifd.”
De Marie ging ook in op de gezangenkwestie. „Bijna de gehele voorgestelde selectie van de liederen werd goedgekeurd. Nu komen veel van onze leden in ernstige gewetensnood omdat ze niet eendrachtelijk kunnen meezingen. Door de liturgie van het ”ordianarium” is de mystiek de kerk ingekomen. Het avondmaal heeft nu de centrale plaats van de woordverkondiging verdrongen. Docenten van onze Theologische Universiteit te Kampen willen de schrift in een andere context lezen. De ethicus drs. A. L. Th. De Bruijne pleit ervoor bepaalde schriftgedeelten „overdrachtelijk” te verstaan. Zijn theorie dat in de bijbeltekst ook allerlei bronmateriaal verwerkt zit, is in strijd met het bijbels zelfgetuigenis over de goddelijke inspiratie van de Schrift.”
De Marie zei ten slotte dat de curatoren van de universiteit, die de wacht hadden moeten houden, drs. De Bruijne zelf groen licht gegeven hebben. „Zij zijn daarom mede verantwoordelijk dat onze toekomstige predikanten niet goed worden opgeleid. Hoewel alleen de Heere Zelf de teloorgang van de Gereformeerde Kerken verhinderen kan, mogen we niet lijdelijk toezien, maar moeten we in ootmoedige gehoorzaamheid oproepen tot trouw aan Gods Woord.”
