Domus Orgels pakte op de beurs breed uit met de Domus Unico, het drieklaviers orgel dat volledig is uitgerust met de nieuwe Physical Modeling-technologie. Het instrument stond eerder dit jaar op de internationale Frankfurter Musikmesse al in de schijnwerpers, voorzien van een fraai pijpenfront. Jammer dat dit ornament nu ontbrak. Jammer ook dat het orgel officieel nog niet bespeeld mocht worden.Domusdirecteur Henk Strootman: „Het gaat op de Wegwijs om een pre-introductie, het beluisteren wordt nog even uitgesteld. We willen het orgel laten horen in een omgeving waar het thuishoort. Daarom hebben we vanaf december in prominente kerken in het hele land een aantal presentatieconcerten gepland.”

Domus en het Italiaanse moederbedrijf Viscount zetten vol in op hun Physical Modeling-technologie, als opvolger van het „statische samplingconcept, dat te ver afstaat van het pijporgel.” Met Physical Modeling „kan een echt virtueel orgel worden geschapen dat de mogelijkheden in zich heeft om de klank van ieder bestaand orgel, waar ook ter wereld, te kopiëren.” Dit mag Domus/Viscount binnenkort met de daad bewijzen.

Vivaldi
Johannus stelde zijn presentatie geheel in het teken van de Vivaldi, een strak vormgegeven instrument, in de middenklasse tussen de Opus- en de Sweelinckseries. Het gaat volgens de fabrikant om „een revolutionair orgel dat de orgelwereld zal veranderen. Onze droom is uitgekomen en draagt de naam Vivaldi.”

Real Time Sampling heet de techniek die in dit nieuwe orgel wordt toegepast. „We maken direct gebruik van opnamen van het pijporgel, die door software in het orgel worden opgeslagen. Bij de weergave daarvan hoort u dus het origineel. We hebben de ziel van het pijporgel gevangen!” aldus de informatiefolder.

Hierbij kan worden opgemerkt dat Real Time Sampling niets anders is dan een variant op de inmiddels al meer dan twintig jaar door bijna alle fabrikanten toegepaste samplingtechniek. Domus/Viscount noemt het op zijn beurt PCM Sampling. Het zijn beide fraai klinkende namen voor dezelfde benadering van opslaan en reproduceren van ’geluidsplaatjes’. Toch is er zeker een kwalitatief verschil: de Vivaldi maakt voor een groot deel van de registers gebruik van ”long samples”. Dat zijn lange opnamen (enige seconden) van de pijpklank, die weer ten gehore worden gebracht. Daarbij wordt niet alleen de oorspronkelijke klank, maar ook de natuurlijke beweging ervan met de bijbehorende bijgeluiden gereproduceerd. En dat maakt de toon levendiger en natuurlijker.

Die levendigheid wordt nog verder geaccentueerd door een nieuw ontwikkelde ”blaasbalgsimulator”. Johannus wilde de Vivaldi geen starre, maar juist een „ademende” windvoorziening geven. „Dat voegt een zangerig en sterk stuwend effect aan het orgelspel toe.”

Hauptwerk
Op de stand van Mixtuur demonstreerde Bert-Jan de Waard zijn drieklaviers orgelconsole, die met behulp van Hauptwerksoftware op een pc de welluidende klanken van het Hinszorgel in de Bovenkerk van Kampen tot klinken brengt. De Waard, directeur van deze jonge onderneming uit Baarn: „Wij willen ons profileren als de Hauptwerkspecialist en kunnen naast deze geavanceerde software hoogwaardige speeltafels en andere accessoires leveren.”

Ook samplesets van beroemde orgels als het Cavaillé-Collorgel van de Notre-Dame in Metz, het Silbermannorgel van de St. Georgenkirche in Rötha en het Bosch/Schnitgerorgel van de Grote Kerk van Vollenhove zitten in het leveringsprogramma.

Hoewel het Engelse Hauptwerkpakket zich al vanaf 2003 wereldwijd mag verheugen in een groeiende groep enthousiaste gebruikers, is het in Nederland nog betrekkelijk onbekend. De Waard: „Hier op de beurs mogen we bepaald niet klagen over belangstelling. Maar de orgelliefhebbers zijn nog wel wat gereserveerd, omdat we niet onder de vlag van een bekende orgelfabrikant opereren.”

Zaken als lange samples en ademende wind zijn bij Hauptwerk geen noviteit, deze zitten al jaren in het pakket. „Het Marchandorgel van de kathedraal in Forcalquier (Zuid-Frankrijk) heeft zelfs vier handbediende spaanbalgen. En dat is goed te horen.”