Die Belgen
Of ik me niet had laten opdraaien door het gilde van de brandnetelsoepkokers toen ik drie weken geleden schreef over stevia, de gezonde vervanger van suiker? Daar kwam de kritische vraag van een lezer kort samengevat op neer. Zo slecht kon suiker volgens haar niet zijn, want het wordt al eeuwen geconsumeerd en vroeger hoorde je niet of nauwelijks van kanker.
Het spijt me, maar ik kan deze lezer niet geruststellen. Verhalen over de schadelijkheid van suiker komen echt niet alleen uit de koker van groene alternatievelingen. Dat vorige generaties ongestraft suiker konden consumeren, heeft vooral te maken met het feit dat ze meer lichamelijke arbeid verrichtten en dat de gemiddelde suikerconsumptie lager lag. De inname per persoon is pas de laatste vijftig jaar tot een onrustbarend niveau gestegen. Volgens sommige berekeningen gaat het tegenwoordig zelfs om 75 kilo per persoon per jaar. Dat getal is wellicht te hoog omdat het geen rekening houdt met voedsel dat in de kliko belandt, maar als we het voorzichtigheidshalve op 50 kilo houden, is dat nog een immense hoeveelheid. Wie wel eens de wikkel van een reep chocolade heeft bestudeerd of op een pak vanillevla naar het aantal grammen koolhydraten heeft gezocht, beseft dat we -als we niet oppassen- suiker met paplepels tegelijk binnenkrijgen.Zoals ik eerder schreef, dient het giftige goedje zich niet alleen aan in de gedaante van geraffineerde suiker maar ook in de vorm van fructosestroop. Dat is pas in opkomst sinds de tweede helft van de twintigste eeuw en levert een aanzienlijk aandeel aan de jaarlijkse inname. Maar, zo vroeg een lezer, vruchten bevatten toch ook fructose? Mogen we die dan ook niet eten? Gelukkig wel! Het probleem is dat de fructose in industriële voedingsmiddelen is losgemaakt van zijn bron en is vermengd met glucose. Dan gaat het mis. Overigens wordt fructosestroop vaak aangeduid als glucosestroop. Het is echter hetzelfde goedje.
Ook was er nog een vraag over rietsuiker. Helaas is dat net zo schadelijk, evenals honing en dextrose. Wie er meer over wil weten, kan ik aanraden het boek ”Antikanker” van dr. David Servan-Schreiber te lezen. Hoewel hij van huis uit geen kankeronderzoeker is, heeft hij vrijwel alle relevante wetenschappelijke literatuur op dit gebied bestudeerd. Uitgeverij Kosmos liet zijn boek voorzien van een voorwoord van prof. dr. Jan Willem Coebergh van het Erasmus Medisch Centrum. Die is wél kankerexpert. Hij vindt dat Servan-Schreiber doorschiet waar het chemische stoffen betreft maar niet waar het gaat om zijn voedingsadviezen.
En dan stevia. Ook daarover zijn vragen. Een lezer heeft een website ontdekt waar steviaproducten besteld kunnen worden maar waarbij vermeld staat: „voor uitwendig gebruik.” Of het dan niet riskant is bij inwendig gebruik? Het antwoord is nee. De aanduiding op de site heeft alles te maken met de regelgeving binnen de EU. Stevia wordt niet toegelaten als voedingsmiddel zolang niet bewezen is dat het onschadelijk is. Gek genoeg geldt die eis niet voor suiker, maar goed, dat is een ander verhaal. Zolang stevia niet wordt toegelaten, mag het niet als voedingsmiddel worden aangeprezen. Vandaar de vermelding ”voor uitwendig gebruik”.
Een ander gevoelig punt waarover eveneens een vraag kwam, is het prijsverschil tussen suiker en stevia. Iemand was bij de drogist wezen informeren en kreeg tot zijn schrik te horen dat een flesje extract 19 euro kost. Dat is wel erg bar, maar ook als de winkelier niet uit is op woekerwinsten blijven steviaproducten duurder dan suiker. Daar dient dan wel bij te worden vermeld dat stevia-extract minstens dertig keer zoeter is dan suiker. En verder kent gezondheid haar prijs. Zodra het middel hier is toegelaten en de productie in de EU grootschalig wordt, zal de prijs kelderen, maar toegegeven: aan dat vooruitzicht heb je op dit moment niets.
Wie op safe wil spelen, kan als alternatief de nieuwe zoetstof Tagatesse van de Belgische firma Damhert kopen. Het is onder andere te koop bij de Ekoplaza. Tagatesse is toegelaten door de EU en het zou me niet verbazen als het een revolutie ontketent in levensmiddelenland. Het heeft weliswaar niet de heilzame eigenschappen van stevia, maar het heeft evenmin de schadelijke effecten van geraffineerde suiker. De caloriewaarde is laag en het helpt ons dus in de strijd tegen de overtollige kilo’s. Verder bevat het geen slechte koolhydraten zodat het ook geschikt is voor diabetici. De producent claimt zelfs een prebiotisch effect, wat betekent dat het goed is voor onze weerstand.
Tagatesse is alleen slecht voor je portemonnee, want het kost tussen de 7 en de 8 euro per pond, terwijl het hooguit de helft zoeter is dan suiker. Toch gaan we er beslist meer van horen. En wij maar denken dat we de Belgen steeds te slim af zijn. Deze slag is voor hen.