We hebben ’s morgens ook een gesprek gehad met de vicepresident van Indonesië, Jusuf Kalla. Hij is een invloedrijk man hier: hij is ook voorzitter van de grootste politieke partij. Met hem spraken wij niet alleen over de Molukken, maar ook over de democratische ontwikkelingen in Indonesië en de doorwerking van de financiële crisis.’s Avonds hadden we een ontmoeting met Nederlandse ondernemers. Ik vond het verrassend om te horen dat Indonesië het grootste ”Mentosland” ter wereld is. Maar liefst 9 miljoen kilo Mentos wordt hier jaarlijks opgegeten!

Het grootste deel van de dag hebben we inderdaad besteed aan de honderden eilanden die samen de Molukken vormen. Daar was reden voor. Niet alleen omdat er in Nederland een grote Molukse gemeenschap is, maar ook omdat hier een enorm conflict tussen christenen en moslims heeft gewoed. Tussen 1999 en 2002 hebben zich op de Molukken en in aangrenzende gebieden gruwelijke gewelddadigheden afgespeeld. Deze burgeroorlog heeft tot 5000 doden en honderdduizenden ontheemden geleid.

Gelukkig is de rust weergekeerd. De afgelopen jaren hebben incidenten rond het hijsen van de vlag van de Molukse afscheidingsbeweging RMS tot onevenredig zware straffen geleid. Goed om daarover meer te horen.

Het was een groot genoegen om prof. Sahetapy te ontmoeten. Deze 77-jarige protestant is geboren en getogen op de Molukken. Hij is adviseur van de president in juridische vraagstukken. Sahetapy bleek niet alleen een goed kenner van de Molukken en het recht, maar hij is ook goed thuis in de Bijbel. Hij gaf de raad om oprecht als de duiven te zijn, en voorzichtig als de slangen.

Veel andere boeiende gesprekken volgden. Een ontmoeting met de gouverneur van de Molukken. Een lunch met religieuze leiders. Een gesprek met een historicus en met de advocaten van veroordeelden wegens het vlagincident. Een bespreking met een hulporganisatie die actief is op de Molukken.

Hoewel geruststellende woorden klonken, ben ik er niet gerust op dat de spanningen tussen moslims en christenen verleden tijd zijn. Onderhuids lijkt er nog het nodige te broeien. Zorgwekkende mededelingen over beperking van kindertallen en migratiebewegingen van christenen wil ik graag nader uitzoeken. Eén ding is zeker: er kan en moet nog veel gedaan worden om de Molukken tot verdere ontwikkeling te brengen. Alleen al op het gebied van de landbouw is er nog genoeg te doen!

Kamerleden van diverse fracties zijn deze week op werkbezoek in Indonesië. De parlementariërs Van der Staaij (SGP) en Voordewind (ChristenUnie) houden beurtelings een dagboek bij.