Iraakse vluchtelingen
De beurzen veren gelukkig op. Het luxeleven lijkt voorlopig gered. Toch blijven er plenty problemen over. Vraag het aan Antonio Guterres, de hoge commissaris voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties. Het aantal ontheemden in de wereld loopt in de vele miljoenen. Tal van landen blijken nauwelijks bereid vluchtelingen te huisvesten. In de grote Iraakse stad Mosul gingen de afgelopen dagen weer 3000 christenen op de loop voor soennitisch geweld.
Christenen leidden onder het bewind van Saddam Hussein in Irak doorgaans een relatief rustig leven. De Verenigde Staten en hun bondgenoten keerden zich onder president Bush tegen de alles onder de duim houdende dictator. Uncle Sam probeerde diens al of niet bestaande nucleaire wapens aan te pakken. Maar de aldus gemotiveerde oorlog veroorzaakt nieuwe problemen. Moslims zien kans tot jihad. En geweld zorgt telkens voor een stevige stroom vluchtelingen.Er zou in Mosul sprake zijn van een campagne van al-Qaida-elementen. Zij willen christenen wegjagen of vermoorden. Terroristen staan -niet alleen in Irak, maar overal in de wereld- telkens tot de tanden gewapend klaar om mensen te doden of te verdrijven. In de praktijk blijkt dat bijkans elke poging terreur uit te roeien nieuw geweld oproept. Abel liet lang geleden het leven. Maar het nageslacht van Kaïn heeft er nog lang niet genoeg van. Veel vreedzamen vluchten.
Andrew Natsios was in 2003 hoofd van de Amerikaanse staatsorganisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Hij dacht kort voor het uitbarsten van het Iraakse conflict dat het aantal vluchtelingen kon oplopen tot 2 miljoen. Hij noemde dat het zwartste scenario. Elliot Abrams, adviseur voor het Midden-Oosten van Bush, meende dat het aantal lager zou liggen. Washington lijkt echter de door de Iraakse oorlog ontstane vluchtelingenproblematiek te hebben onderschat.
Alleen al Syrië herbergt momenteel bijna 2 miljoen Iraakse vluchtelingen. Het land en de kerken helpen hen met eten en kleding. Maar hun verblijfsvergunning is beperkt. De Irakezen kunnen de permissie om langer in Syrië te blijven verlengen door even de Libanese grens over te steken en terug te keren. Vooral de circa 10 procent christenen onder de gevluchte Irakezen zouden naar de westerse wereld willen. Maar waar moeten ze heen als daar geen ruimte is?
Syrië piekert er niet over de Iraakse vluchtelingen definitief op te nemen. Het land verkeert onder een boycot van Washington. Damascus beschouwt de stroom van ontheemden als consequentie van verkeerde Amerikaanse politiek. President Bashar Assad en zijn ministers zijn onder geen beding van plan de gevolgen van wat zij zien als een fout van Bush voor hun rekening te nemen. De regering acht zich niet verantwoordelijkheid voor inburgering van Iraakse vluchtelingen.
Telkens weer blijkt het menselijk inschattingsvermogen beperkt. Het conflict van 1948 tussen Israël en de Arabieren deed ettelijke miljoenen zogenoemde Palestijnen naar Jordanië, Syrië, Egypte en Libanon vertrekken. Nog altijd leven er tallozen van hen in Jordaanse vluchtelingenkampen. Zij beschouwen zichzelf als slachtoffer. En dat vormt de voedingsbodem voor nieuwe strijd en training tot terrorisme. Ook in de kampen. Amman zit er lelijk mee in de maag.
Sommigen schatten het aantal vluchtelingen uit Irak op wel 4 of 5 miljoen. Wie dan leest dat de Verenigde Staten tussen oktober 2007 en oktober 2008 circa 12.000 Iraakse vluchtelingen accepteerde, wrijft zich de ogen uit. Het volgende jaar zouden er 17.000 mogen komen. Een westerling die ’s nachts hoorde schieten in de straat van z’n hotel in Bagdad, beseft nog slechts iets van de nood. De beurzen veren op. Maar de vluchtelingenproblematiek blijkt steeds ernstiger.
