„Sommige mensen zie je echt schrikken”
Een lange rij jongeren trekt naar het Jaarbeursgebouw, op weg naar Studie Beurs 2008, „het evenement voor studiekeuze en beroepsoriëntatie.” Op de eerste Erfenisbeurs, aan de overkant van de straat, druppelt aanvankelijk slechts een beperkt aantal bezoekers binnen. Ook zíj zijn met de toekomst bezig. „Je ziet soms dat mensen schrikken.”
Het moet een „taboedoorbrekende beurs” worden. Wie praat er graag over het levenseinde en over alles wat er daaromheen geregeld moet worden?Uiteindelijk trekt de beurs deze zaterdag zo’n 1200 bezoekers. Vooral de workshops in de conflictzaal, de goededoelenzaal, de verdeelzaal en andere themaruimten trekken belangstelling.
„Veel mensen denken dat in hun familiekring altijd netjes en rationeel gehandeld wordt, ook als het gaat om het verdelen van de erfenis. De ervaring leert echter dat zelfs in de keurigste families het sentiment kan omslaan en er zelfs ruzies ontstaan over een simpel theelepeltje”, zegt F. Merks van Result ADR, het bureau dat de beurs samen met uitgeverij SDU organiseerde.
Volgens de organisatoren ontstaat rond 30 procent van de nalatenschappen onenigheid. Daarom nu een beurs, met nalatenschapscoaches, mediators, goede doelen, ”estate planners”, notarissen, familierechtadvocaten, detectivebureaus en veilinghuizen.
ADR en SDU organiseerden in februari de eerste Scheidingsbeurs, die duizend mensen trok. En nu dan een Erfenisbeurs. „Ik had gedacht dat die veel groter zou zijn”, zegt een vrouw uit Gouda.
„We hebben alles al goed geregeld”, verzekert haar man. „Maar misschien zijn we iets vergeten; daarom lopen we hier. We zitten elk jaar bij de notaris. We schenken onze kinderen wat we jaarlijks maximaal mogen geven. We geven het liever aan hen dan aan de Belastingdienst.”
Er valt nogal wat te verdelen. „We hebben net ons huis in België verkocht. Onze kinderen zullen er geen ruzie over maken, maar toch willen we alles goed regelen. Je weet dat het einde van je leven komt, al wil ik natuurlijk graag 110 worden.”
Even later komt de vrouw de verslaggever achterna: „Niet onze naam erin zetten, hoor. Onze buren lezen de reformatorische krant.” Geen van de aangesproken bezoekers van de Erfenisbeurs wil zijn naam vermeld zien. Toch een taboe?
Waarom zijn ze hier? „De notaris houdt een mooi verhaal, maar daar snap je niets van”, zegt een bejaarde vrouw. „Hij wil dat we een testament maken, maar dat willen we nog niet. Hier krijg je een goed beeld van wat er nog meer kan. We willen voorkomen dat de kinderen na ons overlijden elkaar in de haren vliegen.”
Een jongere man loopt er „voor zijn vader. Hij wil helemaal niets regelen.” Of vader niet over zijn levenseinde wil nadenken? „Ik denk eerder dat het laksheid is.”
Het Leger des Heils bemant een stand. „Voor het geval mensen ons een legaat willen geven, of een executeur nodig hebben.”
Ph. van Nierop is er voor „onafhankelijk vermogensadvies.” „Mensen maken zich zorgen over hun pensioen”, signaleert hij. „Pensioenfondsen bieden steeds minder garantie dat het pensioen zijn waarde behoudt. Die fondsen beleggen heel ondoorzichtig, misschien wel heel risicovol.”
Een Erfenisbeurs is actueel, vindt Van Nierop. „De babyboomgeneratie wordt in de voorliggende decennia erflater. De komende twintig jaar gaat in Europa 40.000 miljard euro naar de volgende generatie.”
Marjan van Deventer van uitvaartverzorging Monuta ziet „heel verschillende reacties” als mensen langs haar stand komen. „Sommige mensen zie je echt schrikken. Het ís ook confronterend. Toch denken veel mensen wel na. Ze willen dat hun uitvaart verloopt zoals zij dat willen. Dat kun je dan beter maar goed vastleggen.”
De belangstelling ervoor is gegroeid, zegt Van Deventer. „Misschien ook door de opzienbarende wijze waarop enkele bekende Nederlanders hun uitvaart lieten verlopen. Mensen willen er iets bijzonders van maken, meer dan vroeger. Anderzijds is er een grote groep die voor de klassieke vormen kiest. Zonder al te veel poespas.”