De leefbaarheid in grote steden is een van de grote thema’s van dit moment. „Het gaat ons allemaal aan. Toch is het vinden van een oplossing vaak een abstract proces. Deskundigen praten erover in een klein kringetje. Wij willen juist dat de bevolking meer meedenkt.”Linda Vlassenrood, verantwoordelijk voor de NAi-manifestatie ”Maak ons land - werkplaats voor de ruimtelijke inrichting”, noemt het opvallend hoe inspraak op overheidsplannen verloopt. „Vanouds blijken gemeenten veel plannetjes voor te koken. Burgers kunnen slechts op details aanpassingen gedaan krijgen.”

Oorzaken daarvoor zijn er te over, signaleert Vlassenrood. „Nederland kampt met name in de Randstad met een groot ruimtegebrek. Daarom moeten keuzes gemaakt worden. Overheden drukken soms plannen door. Het prestige van een wethouder kan een rol spelen.” Juist die drijfveer kan versnippering van het landschap in de hand werken. „Na de vier jaar die een bestuurder gemiddeld aan de macht is, komt er iemand met andere plannen. Zo verrommelt Nederland.”

De manifestatie, die zaterdag start en loopt tot 9 mei 2009, moet mensen aan het denken zetten. Niet alleen de ”Vogelaarwijken”, maar ook verrommelde gebieden elders -recent kwam zelfs het industrieterrein van Staphorst in het nieuws- kunnen als uitdaging dienen. „Reis je met de auto of de trein? Koop je biologische landbouwproducten of niet? De keuzes die we maken bepalen hoe onze omgeving eruitziet.”

Het NAi kiest iedere maand een ander thema om ermee aan het werk te gaan: achtereenvolgens vervoer, wonen, werken, vrije tijd en groen en water. Om bezoekers te helpen kiezen, gebruikt het instituut een spel waarin keuzes gemaakt moeten worden en debatten vereist zijn. Bedenker Hans Venhuizen noemt het spel ”The making of” een hulpmiddel om mensen op het goede spoor te zetten. „Iedereen heeft een mening over waar het met de ruimteverdeling naartoe moet, maar het ontbreekt velen aan kennis.”