Buitenland

Met globalisering komt Engelse naam naar China

Eerst probeerde zij ”Linda”, maar daar zag ze van af omdat haar baas al zo heette. Toen koos ze ”Vivienne”, naar een hoofdpersoon in een bekende film. Maar al gauw kwam zij overal ”Vivians” en ”Viviennes” tegen.

Ted Anthony (AP)
14 November 2002 11:47Gewijzigd op 13 November 2020 23:56

Dus toen Wang Wei, verkoopster in een hotel in Peking, haar derde Engelse naam moest kiezen, wilde zij er absoluut zeker van zijn dat die uniek was. Ze vond hem bij de ijssoorten in de diepvriesafdeling van haar supermarkt en luistert er zeven jaar later nog steeds naar. „In China”, zegt Vanilla Wang, „helpt het echt om een naam te hebben die mensen zich herinneren.”

Terwijl China in plechtige bewoordingen praat over zijn openstelling naar de wereld en toenemende betrokkenheid bij de wereldhandel, kruipen allerlei tekenen daarvan al onopvallend het dagelijks leven binnen. Eén aspect daarvan vormen de Engelse namen die jonge Chinezen met veel zorg voor zichzelf kiezen om zich aan de wereld buiten China te presenteren. Zij vinden hun inspiratie in voedsel, zoals de student Scallion (sjalot) Liang; namen van vroeger, zoals Ignatius Ding, een ambtenaar; of gewoon wat kosmopolitisch klinkt, zoals Harlem Zhao, een serveerster, en Echo Wang, medewerkster van een reclamebureau.

Het is globalisering in haar meest persoonlijke vorm.

„Buitenlanders gaan, als zij Chinese namen kiezen, af op de klank. Chinezen prefereren iets met een betekenis”, zegt Wang Xuejun, schrijver van het boekje ”Engelse namen kiezen”. „Er gaan steeds meer Chinezen naar het buitenland en in hun eigen land komen Chinezen steeds vaker in aanraking met buitenlanders”, zegt Wang. „Engels is de wereldtaal. Dus een mooie of unieke Engelse naam geeft je toegang tot alle landen van de wereld.”

Een ander voordeel van een Engelse naam is dat het jonge Chinezen de mogelijkheid geeft een eigen merkteken te creëren, iets wat hun persoonlijkheid geeft in een soms onpersoonlijke maatschappij. Om er een te vinden plunderen zij de modieuze westerse volkscultuur. Zo heb je Zhao Tianqi, een grafica wier werk -een kruising tussen socialistisch realisme en Andy Warhol- gretig aftrek vindt bij buitenlanders. Zij besloot dat zij daar een naam bij nodig had, en zo werd Colour Zhao geboren. „Past het niet goed?” vraagt ze trots.

Wang Lei, een 24-jarige videoproducer, vertaalde zijn Chinese naam en loopt nu in Peking rond als Thunder Wang. Cheng Ming, die in de havenstad Xiamen bij het bureau voor buitenlandse zaken werkt, vertaalde Ming met ”Light”. Hij gebruikt beide namen, afhankelijk van de gelegenheid.

Steven Schwankert, een in China gespecialiseerde internet-analist, zegt dat in China een andere naam bijna is als een ander gezicht. ”James” op kantoor is iemand anders dan ”Chen Jun” thuis”, zegt hij. „De Engelse naam kan de kant van de persoon vertegenwoordigen die bij McDonald’s eet, naar George Michael luistert en met westerlingen werkt.”

Schwankert heeft vroeger Engelse les gegeven in China en had toen Scallion Liang in de klas. Toen hij vroeg waarom zij zich naar een groene ui had genoemd, zei zij: „Ik wilde mezelf eigenlijk Scarlett noemen, naar Scarlett O’Hara (uit: ”Gejaagd door de wind”), maar daar ben ik niet aantrekkelijk genoeg voor. Dus heb ik gekozen voor iets wat er op lijkt.”

Chinezen hechten veel grotere waarde aan de betekenis van namen dan Engelstalige mensen. Er wordt over het algemeen grote zorg aan besteed om buitenlandse namen in het Chinees over te zetten. Amerika is ”meiguo”, mooi land. Voor Chinese namen geldt hetzelfde. In de jaren ’50 en ’60, toen Mao Zedong aan het bewind was, werden kinderen bijvoorbeeld ”Jianguo”, ”Jiefang” of ”Aijun” genoemd - Bouw-het-land, Bevrijding en Houd-van-het- leger.

In Chinese namen is de eerste lettergreep de familienaam en de volgende twee (soms één) de eigennaam. De laatste wordt zelden apart gebruikt. Niemand zou het in zijn hoofd hebben gehaald om Voorzitter Mao aan te spreken met ”Zedong”.

Het aannemen van westerse namen gebeurt in China al generatieslang, meestal bij emigratie, kolonisatie of bekering tot het christendom. Sommigen doen er na verloop van tijd weer afstand van. De Harry Lee die aan de universiteit van Cambridge heeft gestudeerd is bijvoorbeeld tegenwoordig beter bekend als Lee Kuan Yew, een bejaarde staatsman in Singapore.

In Hongkong, dat tot 1997 honderdvijftig jaar lang een Britse kolonie is geweest, waren Engelse namen vanzelfsprekend populair en kozen velen voor typisch Britse namen. Zo ontstonden er Desmond Leungs, Agatha Maks en Winnie Tse’s. De huidige generatie jongeren op het Chinese vasteland treedt de hele wereld tegemoet en kent geen beperkingen. „Ik keek gewoon in het woordenboek en daar was het. Ik wilde iets unieks, geen doorsnee naam”, zegt Aegean Zhang, barman bij Henry J. Bean’s, een restaurant in Amerikaanse stijl in Peking.

Academici die in China hebben lesgegeven, vertellen over studenten die zichzelf merknamen hadden gegeven - Kodak, Levi, zelfs Marlboro. Wang, de auteur van het namenboek, beweert een Stallone en een Ronald Reagan Lei te zijn tegengekomen. Zijn advies: Kies iets wat je kent, zoals een beroemdheid.

Hogan Sun, directeur van het 2000 leerlingen tellende taalinstituut Modern English, denkt dat de rage voor Engelse namen voortkomt uit het groeiende aantal jonge Chinezen in de steden dat voor buitenlandse bedrijven werkt. „Buitenlandse bazen hebben geen tijd om al die Chinese namen te leren”, zegt hij. „Als je een naam hebt die de baas kan onthouden, heb je meer kans dat hij jou kiest voor bepaalde karweitjes - en eventuele promotie.”

Sun maant de jonge twintigers die de wereld willen bestormen wel tot voorzichtigheid. Creativiteit om een pakkende naam te bedenken is prima, zegt hij, maar kan zich ook tegen je keren. „Je naam is je persoonlijke kenmerk en helpt mensen zich jou te herinneren. Maar je wilt niet dat er om de verkeerde reden aan je wordt gedacht. Je wilt echt niet dat mensen zeggen: Hé, ik ga vanavond uit met Potato en Tomato.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer