Ruim de helft van de baktarwe die in Nederland wordt gebruikt, komt uit met name het oosten van Duitsland. Maar door zware regenval is een belangrijk deel van de oogst daar verloren gegaan. Hierdoor daalde het aanbod van Duitse baktarwe van 5,7 miljoen ton in 2001 naar 4,1 miljoen ton dit jaar. Ook elders in de wereld is sprake van een tegenvallende productie, waardoor de prijs van baktarwe met meer dan 25 procent is gestegen.

De tegenvallende oogst zal consequenties hebben voor de broodprijs, omdat baktarwe een belangrijk bestanddeel is van brood. Ongeveer eenderde van de totale grondstofkosten van brood wordt bepaald door deze graansoort.

Gezien de kostenstijging zou het directeur J. Westenbroek van het Nederlandse Bakkerij Centrum „niet verbazen als brood duurder werd.” Een prijsstijging zou mogelijk ongeveer circa 8 procent bedragen, maar de directeur stelt daarover niets te kunnen zeggen. „Het hangt sterk af van de individuele omstandigheden van een bakker. Deze kan bijvoorbeeld prijsafspraken hebben gemaakt met de tarweleverancier.”

Maar Westenbroek wijst erop dat „bakkers er verstandig aan doen om nog eens heel goed te gaan rekenen. De marges op brood zijn al niet groot en daar komt bij dat de afgelopen vijf jaar de stijging van de broodprijs nauwelijks de toename van de inflatie heeft bijgehouden. Qua broodprijs was de Nederlandse consument dus goed af.”

Niet alleen Duitsland, ook andere belangrijke productielanden van kwaliteitstarwe (baktarwe) als de Verenigde Staten -de grootste graanexporteur ter wereld-, Canada en Australië kampen dit jaar met tegenvallende oogsten. De VS hadden dit jaar zelfs te maken met een van de laagste opbrengsten in de afgelopen dertig jaar.

Het is nu al het vierde achtereenvolgende jaar dat de oogst van kwaliteitstarwe lager is dan de vraag. Dit heeft de afgelopen drie jaar geleid tot een daling van de tarwevoorraad in de wereld van 175 miljoen ton naar 135 miljoen ton, het laagste niveau in tientallen jaren. Als gevolg van de lagere productie is graan aanzienlijk duurder geworden. Zo is de prijs van de beste kwaliteit Amerikaanse tarwe dit jaar gestegen van 130 dollar naar ruim 200 dollar per ton.

De problemen op de graanmarkt doen zich niet alleen bij kwaliteitstarwe voor, maar ook bij voertarwe, dat wordt gebruikt voor veevoer. Al geldt hier wel een heel andere problematiek, aldus secretaris M. Elema van het Productschap Granen. „Hier is sprake van een groot aanbod en lagere prijzen.”

De productie van voertarwe in Europa steeg van 83 miljoen ton in 2001 naar 95 miljoen ton dit jaar. Maar door de natte weersomstandigheden is de kwaliteit hiervan wel minder dan normaal. Door het grotere aanbod daalde de prijs in bijvoorbeeld de belangrijkste teeltgebieden in Frankrijk dit jaar met 10 euro naar ongeveer 115 euro.

De prijsdaling wordt nog versterkt door een aanzienlijke invoer van voertarwe uit de Oekraïne en Rusland. Het productschap wil deze import daarom beperken door het invoeren van een speciaal invoerquotum.