Nederland neemt een belang van 49 procent in het Nederlandse bankbedrijf van het geplaagde concern en betaalt daarvoor 4 miljard euro. ABN Amro wordt verkocht. De omstreden Fortis-voorzitter Maurice Lippens vertrekt, zo spraken de drie regeringen af. Zijn opvolger wordt aangesteld in overleg met de Belgische regering.België neemt een belang van 49 procent in het Belgische bankbedrijf van Fortis en betaalt daarvoor 4,7 miljard euro. Luxemburg investeert 2,5 miljard in een lening aan de Luxemburgse bankenpoot van Fortis, die omgezet kan worden in een belang van 49 procent.

De deal werd bekendgemaakt door de Belgische premier Yves Leterme en de Nederlandse minister van Financiën Bos. In Brussel was door verschillende partijen in verschillende samenstellingen twee volle dagen overlegd over de toekomst van Fortis.

De overnameprooi waar het hele avontuur vorig jaar mee begon, wordt verkocht. Het is nog niet duidelijk wie ABN Amro Nederland zal overnemen van Fortis. Geruchten reppen van ING. De bankverzekeraar wilde geen commentaar geven.

Het akkoord over de redding van Fortis werd bereikt na een lang weekeinde van koortsachtig onderhandelen. De laatste uren verzamelde de top van de Benelux in financieel en politiek opzicht zich in Brussel. Ook de president van de Europese Centrale Bank (ECB) Jean-Claude Trichet mengde zich in het overleg.

De vakbonden in Nederland maken zich na het bereikte akkoord vooral zorgen over de positie van werknemers bij het Nederlandse deel van ABN Amro. „Bij ABN Amro in Nederland werken 22.000 mensen, die nu geen enkele duidelijkheid meer hebben over hun toekomst”, aldus vakbond De Unie. CNV Dienstenbond constateert dat de onzekerheid bij ABN Amro met de dag erger wordt.

De Consumentenbond hoopt dat ABN Amro wordt verkocht aan een Nederlands concern. In dat geval blijven de klanten onder het Nederlandse garantiestelsel vallen, dat spaartegoeden tot 38.000 euro garandeert.

De Tweede Kamer noemt de injectie van 4 miljard euro in Fortis een noodzakelijk kwaad. Met de gedeeltelijke nationalisering kan het vertrouwen in de bank en verzekeraar worden hersteld zodat het Belgisch-Nederlandse concern niet omvalt. Spaarders blijven zo verzekerd van hun centen.

„Het is een forse stap die helaas noodzakelijk is”, zegt Tweede Kamerlid Vendrik van GroenLinks. „Je kunt geen betere aandeelhouder hebben dan de overheid als het gaat om het herstellen van vertrouwen in een bedrijf”, aldus Vendrik.

Collega Weekers van de VVD bekijkt de redding door België, Nederland en Luxemburg met gemengde gevoelens. „Het is nogal wat dat een behoorlijk stuk van een grote private instelling wordt genationaliseerd. Maar het moest gebeuren”, aldus Weekers.

De VVD’er noemt het jammer dat er geen bedrijven geïnteresseerd waren in een groot belang in Fortis. België, Nederland en Luxemburg kopen voor in totaal 11,2 miljard euro een minderheidsbelang in de lijdende bankactiviteiten van Fortis. Nederland legt 4 miljard neer.

Weekers juicht het toe dat Nederland, België en Luxemburg elk slechts een minderheidsbelang van 49 procent in nationale bankactiviteiten van Fortis nemen. „Als ze een meerderheid hadden genomen, was er helemaal sprake van nationalisatie”.

Tweede Kamerlid Irrgang van de SP vraagt zich echter af waarom de Nederlandse staat geen controlerend belang in het Nederlandse bankonderdeel van het bedrijf neemt. „Als we er zo veel geld in steken, waarom dan niet 51 procent?” vraagt Irrgang zich af.

Het steekt de SP’er dat met de reddingsoperatie „slecht gedrag in het verleden” van onder andere bestuurders van Fortis wordt beloond. Met de reddingsoperatie moet in ieder geval hun loon omlaag, vindt hij. „Nu zo’n groot deel van Fortis in handen van de overheid komt, moeten er afspraken komen over de beloning van Fortis-bestuurders”, stelt Irrgang.

Het CDA wil meer details over de redding van Fortis. „Het is volstrekt onduidelijk wat er met ABN Amro gebeurt” stelt CDA-Kamerlid De Neree. De aankoop van de Nederlandse activiteiten van ABN Amro brachten Fortis in de problemen waarvan het concern nu gered lijkt.

Er was voor Nederland, België en Luxemburg geen andere uitweg om Fortis te redden dan de kapitaalinjectie van 11,2 miljard euro in ruil voor 49 procent van de aandelen. Dat zei minister van Financiën Bos maandag in Brussel.

Bos gaf aan dat de positie van Fortis zeer kwetsbaar was geworden en dat het slecht had kunnen aflopen. „We hadden ook niet kunnen ingrijpen, maar de vraag was of Fortis dan de maandagochtend zou hebben overleefd”. Bos zei dat de deelname van de Nederlandse Staat in Fortis zolang zal aanhouden „als nodig is om het vertrouwen te herstellen”.

Volgens Bos ging het niet louter om het vertrouwen van consumenten in de bank Fortis, maar dreigde er wantrouwen in het hele bancaire verkeer en hadden de gevolgen daarvan nog veel groter kunnen zijn. Fortis is volgens hem niet alleen voor Nederland een belangrijke bank, maar ook een met een wereldwijde belangrijke functie.

Volgens zowel Bos als president Nout Wellink van De Nederlandsche Bank is Fortis „een goede bank”. Bos: „Anders hadden we dit niet gedaan. Niets doen zou nog duurder zijn geweest. Dit is uiteindelijk in het belang van alle Nederlanders en van iedereen in Europa die zich zorgen maakt over de vraag of we wel bestand zijn tegen de onrust van de andere kant van de oceaan”.

Afgelopen vrijdag zei de bewindsman nog dat de overheid „buitengewoon terughoudend” moet zijn met het ingrijpen bij een private onderneming. De benodigde 4 miljard euro kan Nederland binnenhalen door te lenen op de kapitaalmarkt. De maatregel belast volgens Bos het EMU-saldo niet.

Fortis verkoopt zijn deel van ABN Amro, maar Bos wilde niet ingaan op de vraag of ING de koper is. „Het is aan partijen zelf om daarover zaken bekend te maken”.