Deskundigen die de onderzoeken naar de schadelijkheid van geraffineerde suiker kennen, noemen het ook wel ”het witte gif.” En dat is bepaald niet overdreven. Ik zal u niet vermoeien met een medische verhandeling over de wijze waarop dit goedje in ons lichaam toeslaat, maar het komt erop neer dat suiker door onze spijsvertering wordt omgezet in glucose en dat deze stof juichend wordt begroet door kwaadaardige cellen. Ook stimuleert het ontstekingsfactoren. Vandaar dat suiker wel is aangeduid als ”mest voor tumoren.” U moet daarbij bedenken dat er in ons lichaam een voortdurende aanval plaatsvindt van kwade cellen.En wij maar suiker consumeren. Of, nog erger, fructosestroop. Dat ingrediënt raakte in de tweede helft van de vorige eeuw in zwang en zit nu in talloze industriële voedingsproducten. Als suiker buskruit is, is fructosestroop dynamiet. Om een lang verhaal kort te maken: wie de kans op een kwaadaardige ziekte wil beperken, kan de consumptie van suiker en levensmiddelen waarin fructosestroop is verwerkt maar beter drastisch minderen. Volgens ruwe schattingen gebruikt iedereen gemiddeld minstens 50 kilo suiker en fructosestroop per jaar. Er is dus nog werk aan de winkel.

Gelukkig zijn er alternatieven. Maar daar hoort aspartaam niet bij, zoals velen ten onrechte denken. Deze stof, vooral bekend van de zoetjes, maar ook verwerkt in tal van andere producten, staat bij kankeronderzoekers eveneens in een kwade reuk. Een echt alternatief is agavestroop, te koop bij de meeste reformzaken. Maar nog beter is stevia. Die zoetstof is afkomstig van de gelijknamige plant, die wordt verbouwd in warme landen als Brazilië en Paraguay.

In deze krant heeft twee jaar geleden een uitgebreid artikel gestaan over stevia. Conclusie: een fantastische stof. In plaats dat ze schade toebrengt, bevordert ze juist de gezondheid. Niet alle claims zijn even grondig onderzocht, maar als de aanwijzingen kloppen, heeft stevia een medicinale werking bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hoge bloeddruk en bij overgewicht. Het lijkt erop dat het ook nog goed is voor het gebit.

Sommige natuurvolken gebruiken stevia al eeuwen. Wereldwijd is het de laatste decennia sterk in opmars. In Japan bijvoorbeeld is het tegenwoordig de meest gebruikte vervanger van suiker sinds de synthetische zoetstoffen er in de ban zijn gedaan. Over de hele aardbol zijn naar schatting 165 miljoen mensen die het iedere dag gebruiken.

En in Nederland? Helaas, daar is stevia verboden, net als in alle andere EU-landen. De Belgische professor Jan Geuns heeft al in 1998 om toelating van dit middel verzocht, maar hij moet eerst aantonen dat de stof niet schadelijk is. Dat is een bijna onmogelijke opdracht. Wel heeft hij steun gekregen van Coca Cola, dat de synthetische zoetstoffen in deze populaire frisdrank wil vervangen door stevia.

Ondertussen is het gewoon te koop, meestal als stevioside (een extract van stevia). Kijk maar op internet of bij de reformzaak. Er mag alleen niet bij verteld worden dat het om een zoetstof gaat. Eveneens mogen voedselfabrikanten het niet in hun producten verwerken. Terwijl het schadelijke suiker met scheepsladingen tegelijk wordt verwerkt, is het heilzame stevia contrabande. Raar, maar waar.

Toen Coca Cola vorig jaar aankondigde dat het op stevia wilde overschakelen, dachten sommigen dat de EU nu wel snel door de knieën zou gaan. Zo’n machtig concern zou vast wel meer gedaan kunnen krijgen dan een enkeling in de persoon van professor Geuns. Die hoop is ijdel gebleken. Het laatste nieuws is dat de EU-instelling die over het toelatingsonderzoe k gaat, pas tijd heeft na juni 2009.

De grote vraag is waarom het allemaal zo lang moet duren. Als er zo’n kolossale winst voor de volksgezondheid valt te boeken, waarom dan niet meer gevoel voor urgentie aan de dag gelegd? Voor Geuns lijdt het geen twijfel dat de suikerlobby daaraan debet is. Die ziet die 50 kilo maal 289 miljoen (totaal aantal inwoners EU) in gevaar komen. Ook de fabrikanten van synthetische zoetstoffen zullen de dag verwensen dat het licht voor stevia op groen springt.

Geuns zit er waarschijnlijk niet ver naast. Toen de Wereldgezondheidsorganisatie de aanbeveling deed om de suikerconsumptie met 10 procent omlaag te brengen, drong de suikerlobby er onmiddellijk bij de VS op aan de contributie aan deze instelling stop te zetten. Het is zuur dat de strijd om het zoet op zo’n smerige manier wordt beïnvloed maar het is -zo valt te vrezen- de bittere werkelijkheid.