Laten we hem kapitein Mark noemen want hij wil liever niet met zijn echte naam in de krant.Zeker niet deze dagen. Terwijl banken in de Verenigde Staten omvallen, de financiële wereld in een crisis verkeert en Nederlanders hun spaargeld angstvallig in de gaten houden, zit Mark vrijdagmorgen achter een wankel tafeltje in een gecamoufleerde tent in Leens, een rustig dorp in Noord-Groningen. Hij is in de weer met een soort monopolygeld.

Mark is reservist bij de Koninklijke Landmacht en vrijwilliger in het project Integrated Development of Entepreneurial Activities (IDEA). IDEA heeft als doel kennis beschikbaar te stellen aan lokale ondernemers in missiegebieden om economische wederopbouw te ondersteunen.

Binnen IDEA zijn veel reservisten actief met specialistische kennis op het gebied van het opbouwen van midden- en kleinbedrijf. Tijdens de oefening met de hoogdravende naam ”Nordic Endeavour” beoefenen de IDEA-listen (term verzonnen door Defensie) deze dagen in Leens behalve militaire basisvaardigheden vooral het overbrengen van ondernemersvaardigheden.

Het doel is om reserveofficieren van IDEA de juiste kennis en vaardigheden mee te geven om de lokale economie in Uruzgan te helpen opbouwen.

Amnesty
Marks motivatie? „Een Joods spreekwoord zegt: Wie een mens redt, redt de hele mensheid. Naast het geven van financiële steun aan organisaties als Amnesty en het Wereld Natuurfonds wil ik ook echt iets doen.”

De reservisten kunnen acht tot twaalf weken worden uitgezonden. Mark is in de zes jaar dat hij meedraait in IDEA uitgezonden naar Bosnië en het noorden van Afghanistan. Misschien gaat hij naar Uruzgan. „Dat hangt af van de veiligheidssituatie. Volgend jaar wil ik gaan trouwen. Je moet het thuis natuurlijk ook kunnen verkopen.”

Over het verschil tussen bank en bivak moet Mark even nadenken. Dan: „Op uitzending kun je niet aan het einde van de dag de deur achter je dichttrekken. Je bent 24 uur met elkaar met iets bezig. Er ontstaat daardoor een grote solidariteit.”

Reserveofficieren van IDEA worden nu al ingezet in Uruzgan. Recent voorbeeld is het contract dat de taskforce Uruzgan is aangegaan met drie lokale timmerlieden. Deze timmerlieden brengen jonge leerlingen het ambacht bij en leveren tegelijkertijd bankjes voor nieuwe scholen in Uruzgan. Ook assisteren de reserveofficieren van IDEA bij het verstrekken van microkrediet voor startende Afghaanse ondernemers.

Tien dagen
Volgens kapitein Mark is „leren improviseren” en de omgang met andere culturen „een verrijking voor je leven.” Op jaarbasis kost IDEA hem tien vrije dagen. Zijn baas vindt het prima dat hij parttime militair is maar stelt geen tijd ter beschikking. Voor een missie moet hij vakantie opnemen. „Ach, je komt in gebieden waar een normaal mens nooit komt.”

De hulp in Afghanistan is goed maar er zou volgens Mark structureel iets moeten gebeuren. „De corruptie in het land moet stoppen. Maar dat is natuurlijk een politiek verhaal.”

Volgens Defensie zijn „IDEA-listen mensen met unieke capaciteiten die zich dienstbaar stellen aan de samenleving. Het is de mix van IDEA-kennis en Defensiecapaciteit en middelen, die de missie in staat stelt om gericht en snel zaken te realiseren in gebieden waar door oorlog of rampen essentiële voorzieningen zijn verdwenen.”

Het is op het veldje in Leens tijd voor de „plas-, drink-, bel- en rookpauze.” Volgens Tiemo van der Veen van het Regionaal Militair Commando Noord staat de tent middenin het dorp „om militairen zichtbaarder te maken.”

Inwoners zijn welkom bij de oefening. Niet dat ze zich vrijdagmorgen ook maar laten zien. Sterker; de reserveofficieren moeten koffie halen in de kantine van de gemeentewerf.