Antiek Venetië komt tevoorschijn dankzij ”leunstoelarcheologie”
De stad waaruit Venetië in de middeleeuwen ontstond, is in kaart gebracht. Opgravingen van deze antieke stad Altinum kunnen beginnen. Even verderop worstelt het huidige Venetië nog altijd om niet ten onder te gaan in de Adriatische Zee.
Het gaat te ver om van een nieuw Pompeï te spreken, maar de ontdekking van de plattegrondslijnen van het antieke Altinum kan ten minste opmerkelijk worden genoemd. De ontdekking is gedaan door bestudering en bewerking van satellietbeelden. Onderzoekers in Noord-Italië maakten eenvoudig gebruik van gegevens die ter beschikking werden gesteld door een Italiaans satellietbedrijf. Onderzoek aan de hand van satellietbeelden is de laatste jaren in zwang gekomen, mede omdat de software van Google Earth gratis beschikbaar is. Deze nieuwe vorm van archeologisch onderzoek, die gemakkelijker en goedkoop is, wordt al ”leunstoelarcheologie” genoemd.Op de beelden kregen onder de grond verborgen overblijfselen van straten, huizen en openbare gebouwen opeens herkenbare vormen. De fundamenten liggen op zo’n meter onder het maaiveld. In het verleden zijn al enkele ruïnes opgedoken, zoals een deel van de stadsmuur, maar nooit is een overzicht verkregen van de gehele stad.
Altinum had een typisch Romeinse indeling. Zo had de stad duidelijk afgescheiden publieke en openbare gebieden, inclusief een forum, een theater, een amfitheater en een odeon.
Meer dan fundamenten zullen niet aan de oppervlakte komen. Het is namelijk bekend dat de inwoners van Altinum, toen hun stad in de vijfde eeuw in de vuurlinie kwam te liggen van Atilla de Hun, hun hele boeltje oppakten, inclusief al het bouwmateriaal. Op zoek naar veiligheid stichtten zij zo’n 10 kilometer verderop in de lagune een nieuwe stad: Venetië.
In principe kunnen archeologen nu in het veld aan de slag. Als er tenminste geld voor beschikbaar wordt gesteld.
Veel Venetianen bediscussiëren tijdens het drinken van hun cappuccino dat het opmerkelijk is dat Altinum mogelijk weer boven komt, terwijl Venetië enkele kilometers verderop nog immer worstelt om niet door het water van de Adriatische Zee overspoeld te worden. Mocht de dreiging werkelijk onafwendbaar zijn, dan zullen de Venetianen vast in de buurt wel een plek vinden om een nieuwe stad op te bouwen.