De Japanse politiek maakt een spannende periode door. Op 22 september houdt de regerende Liberaal Democratische Partij (LDP) verkiezingen voor een plaatsvervanger van premier Fukuda, die op 1 september geheel onverwachts opstapte. Volgende maand volgen er algemene, landelijke verkiezingen, waarbij de LDP waarschijnlijk opnieuw de grootste partij wordt, maar zeker is dat niet.Volgens de laatste opiniepeilingen maakt Taro Aso, voormalig minister van Buitenlandse Zaken, de grootste kans om de LDP-verkiezingen te winnen. Toch zorgt de kandidatuur van de 56-jarige Koike voor grote opwinding. Een vrouw die het mannenbolwerk van de Japanse politiek bestormt, en dat juist in deze tumultueuze tijd waarin de Japanse samenleving volop in verandering is.

Yuriko Koike, een voormalig journaliste die vloeiend Engels en Arabisch spreekt, is de eerste vrouw die het aandurft zich kandidaat te stellen voor het leiderschap van de LDP. Hoewel opiniepeilingen voorspellen dat ze weinig kans heeft de LDP–verkiezingen te winnen, is haar kandidatuur toch heel belangrijk. In een land waar nog nooit een vrouw premier is geweest, en waar volgens de wet een vrouw zelfs niet keizerin kan worden, is dit een historische ontwikkeling die veel stof doet opwaaien.

Sinds het moment dat de Japanse pers de indruk kreeg dat Koike zich kandidaat zou stellen, wordt ze achtervolgd door een leger van journalisten, dat achter haar aanrent alsof ze een Hollywoodster is. Die Koikehype bereikte anderhalve week geleden een hoogtepunt toen de nog immer populaire ex-premier Junichiro Koizumi bekendmaakte haar te steunen. Koizumi zei dat Koike zijn stem zou krijgen, omdat zij als vrouw een sterke kandidaat zou vormen bij de komende algemene verkiezingen. De LDP wordt in populariteit op de hielen gezeten door de Democratische Partij en heeft dus meer dan ooit behoefte aan stemmentrekkers.

De landelijke verkiezingen zijn om twee redenen uitermate belangrijk. Japan bevindt zich nu in een moeilijke overgangsperiode die in heel Azië grote veranderingen brengt. Vooral de nieuwe rol en invloed van China geeft veel onzekerheid.

Verder dreigt er, voor het eerst in een halve eeuw, een einde te komen aan de heerschappij van de LPD. Er is een grote kans dat tijdens de verkiezingen de oppositie de meerderheid in de Japanse Tweede Kamer weet te bemachtigen. Afgelopen jaar lukte haar dit reeds in de Eerste Kamer. Sindsdien staat de Japanse overheidsmachine stil.

Ook daarom speelt Koike een belangrijke rol. Niet alleen weet zij veel media-aandacht te genereren door zich als eerste vrouw kandidaat te stellen voor het leiderschap van de conservatieve LDP, binnen de LDP is zij ook een van de weinige politici die door het publiek gezien worden als een mogelijke opvolger van de populaire Koizumi.

Hervorming en deregulering staan bij Koike hoog in het vaandel. „Ik zal de overheid door elkaar schudden”, zegt de goed van de tongriem gesneden Koike. Tijdens haar periode als minister van Milieu en hoofd van het voormalige Bureau van Defensie heeft ze zich reeds bewezen als een hervormer die zich niet makkelijk laat intimideren.

De Japanse kiezer vindt hervormingen ook een belangrijk thema. Dus Koike is mogelijk een van de weinige LDP-leden die de partij aan de macht kan houden.

Haar grootste probleem is echter dat de Japanse politiek nog altijd een mannetjesclub is waar beslissingen worden gemaakt tijdens een borrel in een duur Japans restaurant. „Hillary (Clinton) had het over een glazen plafond”, zei Koike onlangs, „maar in Japan is het vaak een stalen plaat.”

Ondanks het feit dat Koike zelf een vrouw is, heeft ze niet de naam om te vechten voor vrouwenrechten. Dat kan ook niet volgens parlementslid Kanako Otsuji van de oppositie. Onlangs zei hij tijdens een persconferentie: „Een politicus die opkomt voor beleid zoals vrouwenrechten zou in de LDP nooit overleven.”

Het feit dat Koike zich niet opwerpt als verdediger van vrouwenrechten, zorgt er dus voor dat juist zíj de vrouw kan zijn die de „stalen plaat” doorbreekt.