De wereldwijde kredietcrisis hakt er ook voor deze ondernemingen diep in. Loonmatiging en meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt moeten de banenmotor van Nederland weer op gang brengen. „De discussie over het ontslagrecht is nog niet voorbij”, waarschuwt voorman Loek Hermans van ondernemersorganisatie MKB-Nederland.MKB-Nederland schetste donderdag een somber beeld in zijn jaarlijkse economische barometer. Twee derde van het midden- en kleinbedrijf is pessimistisch over de economische ontwikkelingen. In 2009 zal de omzetgroei bijna halveren tot 1,5 procent. Tegelijkertijd lopen de kosten op, waardoor de winsten van de bedrijven onder druk komen te staan. Nu al huren bedrijven in toenemende mate uitzendpersoneel en zelfstandigen in om een terugval op te kunnen vangen.

Hooguit 2000 voltijdsbanen zullen er volgend jaar in het midden- en kleinbedrijf bijkomen. „Maar dat kunnen er ook maar duizend worden”, aldus MKB-voorzitter Hermans. Hij spreekt van „een gigantische terugloop”. In 2007 nam het aantal arbeidsplaatsen met 107.000 toe, dit jaar stijgt de werkgelegenheid nog met 65.000 banen, vooral dankzij een redelijk goed draaiende economie in de eerste helft van dit jaar.

De situatie is inmiddels drastisch veranderd, stelt MKB-Nederland. Consumenten houden steeds meer hun hand op de knip. Daarnaast nemen de mogelijkheden voor bedrijven om te investeren af. Volgens Hermans staat door de kredietcrisis ook de kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijf sterk onder druk. Het slechtst staan de bedrijven in de industrie, de detailhandel en de horeca ervoor. Daar daalt naar verwachting volgend jaar de werkgelegenheid.

MKB-Nederland maakt zich daarbij grote zorgen over de oplopende loonkosten. Bijna 70 procent van de MKB-ondernemers ziet die zelfs als een ernstige bedreiging voor de toekomst van het bedrijf. „Ondernemingen zien werknemers steeds meer als kostenpost in plaats van een omzetkans. Dat is heel gevaarlijk”, aldus Hermans.

Volgens Hermans moeten de vakbonden bij de komende CAO-onderhandelingen gaan kiezen tussen hogere lonen of meer banen. Hij pleit hiermee niet voor bevriezing van de lonen. Dit zou funest zijn voor de binnenlandse consumptie en daarmee voor de inkomsten van zijn achterban. De lonen mogen in ieder geval niet harder stijgen dan de inflatie. Dit zal ook de inzet zijn van MKB-Nederland bij het komende najaarsoverleg met alle sociale partners.

Hermans maakt zich sterk voor structurele maatregelen om de economie er weer bovenop te helpen. Vermindering van de regeldruk en bureaucratie, meer scholing en betere besteding van de aardgasbaten zijn daarbij bekende stokpaardjes.

Het kersverse akkoord over aanpassing van het ontslagrecht is een kleine stap in de richting van de door het bedrijfsleven zo gewenste verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt, zegt hij. „Dit was nu het maximaal haalbare. Als wij hadden aangestuurd op een conflict waren mogelijk maatregelen als het afschaffen van de btw-verhoging en de verlaging van de WW-premie niet doorgegaan. Maar daarmee is het dossier voor ons niet gesloten”.

Volgens de MKB-voorman zal de opkomst van Zuidoost-Azië in de wereldeconomie de arbeidsmarkt totaal veranderen. Collectiviteit wordt minder belangrijk ten gunste van het individu. Hermans zou dan ook graag zien dat bedrijven meer op individuele basis zaken kunnen doen met hun werknemers, bijvoorbeeld over het terugdraaien van arbeidstijdverkorting. Nieuwe overheidsregelingen, zoals het door sommige politici voorgestelde vaderschapsverlof, wijst hij om die reden af.