Trots opende directeur-generaal Bert Keijts dinsdag het ”LEF future center” in Utrecht. De organisatie van de gele terreinwagens op de snelweg bouwt op een innovatieve manier aan de toekomst. Rijkswaterstaat kan tevreden zijn met het 3000 vierkante meter ’ideeënlaboratorium’.Op de grond in de foyer ligt donkerbruin parket. Tientallen koplampenunits aan het plafond zorgen voor onconventionele verlichting. Een lange leren bank van smaakvol oranje biedt plaats aan meer dan een paar dozijn mensen. Een boekenkast -een reeks boeken, twee pluchen beesten, een vaantje en een legpuzzel- draagt bij aan een huiselijke sfeer.

De tegenovergelegen pantry knalt eruit. Op de vloer, op de kasten, op de wand, op het aanrecht, op het plafond - overal straalt het glimmend geel van Rijkswaterstaat de gast tegemoet. Aan de achterkant van het complex biedt een enorme glazen serre uitzicht op het water. Binnenvaartschepen schuiven langzaam voorbij.

Complexer
Het roer moet om. Ingrijpende ontwikkelingen -van filevorming tot klimaatverandering- vragen om onorthodoxe oplossingen. „De vraagstukken worden steeds complexer”, verklaart de grote baas van Rijkswaterstaat. „We moeten daarom onze ingesleten kaders doorbreken en out-of-the-box leren denken. Traditionele methoden werken niet meer.”

Het LEF-centrum doet daarom alles anders. Klassieke vergadertafels ontbreken. Een inspirerende, prikkelende, professionele en creatieve omgeving moet medewerkers van Rijkswaterstaat, aannemers en andere partners aanzetten tot innovatieve oplossingen. „Ze mogen hier spelen, maar het is geen vrijblijvende speeltuin.”

LEF-directeur Cees Plug geeft een voorbeeld. „Zolang je de oorzaak van het fileprobleem ziet in een tekort aan asfalt, blijf je asfalt storten. Als je het probleem ziet als vraag waarom iemand in Den Bosch woont en in Amsterdam werkt, kom je waarschijnlijk tot totaal andere oplossingen.”

Het LEF future center prikkelt met wisselende sferen en opstellingen -van huiselijk tot sportief- het brein van de bezoekers. Rijkswaterstaat maakt daarbij gebruik van moderne neurologische en psychologische inzichten. Licht, kleur en geluid inspireren de aanwezigen en leren hen op een andere manier samenwerken. De leren bank heeft niet zomaar die bepaalde blitse kleur. „Oranje is opwekkend, maar ook rustgevend.”

Het future center in Utrecht is het beste in de wereld, zegt prof. Leif Edvinsson, de „grandfather” van het fenomeen. „LEF is gebaseerd op de nieuwste inzichten.” De Zweed ontwikkelde het concept twaalf jaar geleden als eerste voor verzekeraar Skandia. „Je bent hiermee in staat sneller op de toekomst in te spelen.”

Een café is volgens Edvinsson de beste locatie om zakenpartners tot onconventionele oplossingen te brengen. „Het nadeel is echter dat een café altijd café is. Je kunt bijvoorbeeld niets veranderen aan het geluid. Dat kan hier wel.” De niet-traditionele aanpak levert volgens hem een stroom nieuwe ideeën op.

Meditatie
Een van de onderdelen om tot nieuwe vergezichten te komen is een meditatieve ruimte. Bezoekers kunnen in een schemerige zitkuil plaatsnemen op grote, losse kussens. Rode lichtjes in de roestvrijstalen verhoging gloeien aan en uit - aan en uit. Op de vloer ligt hoogpolig tapijt.

De vraagstelling luidt: „Hoe kan een ervaring van rust gecreëerd worden in/op de snelweg van de toekomst?” Iedereen mag deelnemen aan ”het gesprek”. Midden in de meditatieve ’denktank’ -gebaseerd op de indiaanse dorpsraad- ligt een houten koker van een meter. Wie zijn ei kwijt wil, pakt de koker en draait ’m om. De inhoud laat een zacht ruisend geluid horen. Daarna mag hij het woord nemen.

De koker ruist. De deelnemers komen tot diepe inzichten. „Als we van het woord snelweg ”snel” afhalen, houden we alleen ”weg” over”, ontdekt een mijmerende deelnemer. Hij legt de koker weg. Een gewijde stilte daalt neer. De koker ruist. Nummer twee neemt -in nog hogere sferen- het woord. „Als we ”weg” ook weglaten, dan hebben we weer natuur.”

LEF kost Rijkswaterstaat zeker 5 miljoen euro. Plug: „Dat geld hebben we alweer terugverdiend.”