CDA, PvdA en VVD verliezen kiezers omdat ze er niet goed in slagen een „groot verhaal” te formuleren. Ze spreken allemaal dezelfde taal, zei cultuursocioloog G. van den Brink gisteren tijdens een symposium van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. De socioloog ging in de zaal van de Eerste Kamer in Den Haag in debat met CDA-minister Hirsch Ballin van Justitie over het onlangs verschenen themanummer van het tijdschrift Christen Democratische Verkenningen, dat de titel ”Benauwd in het midden” draagt en over de versplintering van de middenklasse en middenpartijen gaat.Van den Brink droeg twee verklaringen aan voor het onbehagen in Nederland. Aan de ene kant zou Nederland in culturele zin een te grote diversiteit kennen. „Er is te weinig verbondenheid met het grote geheel.” Anderzijds zou er in politiek opzicht juist weer te weinig diversiteit zijn. „De grote partijen lijken te veel op elkaar. Er is te veel consensus. Politiek moet juist strijd zijn.”

De oplossing voor het onbehagen ligt volgens de socioloog in een „veel sterker normatief profiel” voor de middenpartijen. CDA, PvdA en VVD moeten duidelijkheid geven over hun mens- en wereldbeelden. „De 16 miljoen individuen in dit land hoeven zich niet allemaal met Nederland als groot project te identificeren, als ze zich maar kunnen herkennen in een politieke partij”, betoogde hij. „Burgers hebben behoefte aan die identificatie.”

Van den Brink noemde ter illustratie de manier waarop politieke partijen omgaan met alcoholproblemen onder jongeren. „Alle partijen zullen bij dit probleem op de verantwoordelijkheid van ouders wijzen. Toch komt de vraag: Wat is de grens? Moeten jongeren eindeloos kunnen genieten en drinken of moeten ze zich een maat opleggen? Die vragen hebben te maken met een mensbeeld.” Breng dat onder woorden, zo adviseerde hij partijen.

Minister Hirsch Ballin van Justitie bracht het maatschappelijke onbehagen in verband met een gebrek aan vertrouwen in instituties als overheid, politie en justitie. „We hebben te lang arrogant gesproken over wachtlijsten en reële gevoelens van onveiligheid onder burgers, bijvoorbeeld bij hangjongeren. Op dat moment heb je niets aan cijfers en statistieken”, zei de bewindsman.

Hirsch Ballin beloofde de principes van de rechtsstaat en democratie te zullen blijven verdedigen. Maar, zo reageerde Van den Brink, „het verdedigen van de rechtsstaat is goed, maar niet voldoende. Burgers hebben ook behoefte aan een groot verhaal dat hen motiveert en inspireert.”