Deze week hebben de ’tussentijdse’ verkiezingen laten zien dat Bush nu in ieder geval wel op de steun van de meerderheid van het Amerikaanse volk (althans, van de Amerikaanse kiezers) kan rekenen. Is het meestal zo dat zulke verkiezingen voor de partij van de president minder gunstig uitpakken, ditmaal wisten de Republikeinen hun positie in het Congres te versterken. De meerderheid in het Huis van Afgevaardigden werd wat groter en ook in de Senaat is nu van een Republikeinse meerderheid sprake.

Dat is te meer opvallend omdat de Republikeinen veelal in de minderheid zijn. Verschillende Republikeinse presidenten moesten regeren met een Senaat of in ieder geval een Huis van Afgevaardigden dat door de Democraten beheerst werd.

In het Amerikaanse systeem hoeft dat geen groot probleem te zijn en levert het in ieder geval geen legitimiteitscrisis op. Uiteraard is het wel zo dat een president gemakkelijker zijn plannen kan realiseren met een Congres waarin zijn partij de meerderheid heeft.

Hun verkiezingssuccessen van deze week hebben Bush en zijn partij onmiskenbaar voor een groot deel te danken aan Osama bin Laden. De dramatische en volstrekt onverwachte aanslagen van september vorig jaar hebben de positie van de zittende president zeer versterkt. Het Amerikaanse volk schaarde zich om zijn leider. De Democratische kandidaten kwamen daardoor in een moeilijke positie.

Bush mag dan in West-Europa bij het meer progressieve deel van de bevolking een slechte naam hebben, in Amerika denkt men terecht anders over hem. Behalve met de gebeurtenissen van 11 september heeft dat ook te maken met belangrijke cultuurverschillen tussen de beide kanten van de Atlantische Oceaan. Amerika is conservatiever, religieuzer en meer overtuigd van eigen kracht dan de Europese landen.

Voorstellen tot legalisatie van softdrugs, zoals die in verschillende staten waren ingediend, haalden het dan ook nergens. In Nevada, een staat waar er ten aanzien van gokken en prostitutie veel mee door kan, werd het homohuwelijk met grote meerderheid afgewezen.

Zal de president deze verkiezingsoverwinning beschouwen als het groene licht voor de aanval op Irak? Strikt genomen lopen de grenzen tussen voor- en tegenstanders van Amerikaans ingrijpen niet langs de scheidslijn tussen de twee partijen. Een aantal Democraten stemde voor de Irak-resolutie.

Met een succesvol Amerikaans optreden tegen Saddam Hussein kan Bush zijn herverkiezing veiligstellen. Maar als die militaire acties minder fortuinlijk verlopen of negatieve economische consequenties hebben (bijvoorbeeld door een sterke stijging van de olieprijs), dan zou het effect op de presidentsverkiezingen van 2004 voor Bush wel eens averechts kunnen zijn. Kiezersgunst is nu eenmaal zeer veranderlijk. Ook in Amerika. Van een echt dramatische doorbraak van Bush en zijn partij was deze week geen sprake.