Dat staat in de brief ”Nationaal ruimtelijk beleid”, die minister Kamp van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer woensdag naar de Tweede Kamer stuurde. In de brief schetst de bewindsman de nieuwe richting voor het nationaal ruimtelijk beleid. Op basis daarvan zal het nieuwe kabinet de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening aanpassen.

In deze nota, die is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het vorige kabinet, stond dat de verstedelijking een halt moest worden toegeroepen door strakke (rode) contouren om de bebouwing te trekken. Groene contouren zouden ruimte moeten bieden voor natuurontwikkeling. Kamp laat deze benadering grotendeels los.

De woningnood is volgens de bewindsman zo groot dat plattelandsgemeenten meer mogen bouwen zodat ze de groei van de eigen bevolking kunnen opvangen. Dat kan door uitbreiding van de dorpen en door vervanging van stallen door woningen. Voorwaarde is wel dat gemeenten juist voor eenverdieners, voor senioren en voor starters op de woningmarkt extra bouwen. De minister vindt dat er een eind moet komen aan de verplichting dat jongeren en ouderen voor het vinden van geschikte huisvesting uit hun eigen gemeente moeten vertrekken.

Kamp is tegen de trek van hogere en middeninkomens vanuit de stad naar het platteland. Daardoor zouden de steden kunnen verpauperen. „Het kabinet wil voorkomen dat er in de steden een te hoog aandeel mensen met lage inkomens en allochtonen ontstaat”, aldus de minister.

Door meer woningbouw voor mensen met een modaal inkomen en hoger te realiseren, zal de aantrekkelijkheid van steden toenemen. Er moet meer ruimte in en om de woningen komen. Ook zullen de steden in extra groen moeten investeren.

Plattelandsgemeenten en steden kunnen in de toekomst echter niet bouwen wat ze maar willen en waar ze maar willen. De provincies houden een belangrijke vinger in de pap bij de ruimtelijke ordening en bij de toewijzing van het aantal woningen dat gemeenten mogen bouwen, zo verklaarde een woordvoerder van Kamp vanmorgen.

De bewindsman wil de provinciale en de nationale landschappen ineenschuiven. Daardoor blijft er per saldo minder gebied over met een exclusief groene bestemming. Alleen de meest kwetsbare natuurgebieden, zoals de Ecologische Hoofdstructuur en de gebieden die vallen onder de Vogel- en de Habitatrichtlijn, vallen straks binnen de groene contouren. Daarbinnen is in principe geen bebouwing mogelijk.

De eerste reacties op de plannen van het kabinet zijn verdeeld. De meerderheid van de Tweede Kamer ziet er wel wat in. CDA, VVD en LPF vinden het verstandig dat de landelijke overheid meer overlaat aan provincies en gemeenten.

De linkse oppositie is boos. De PvdA betreurt de breuk met het beleid dat de voorganger van Kamp, de PvdA’er Pronk, heeft ingezet. GroenLinks noemt de brief van Kamp „niet realistisch.” Volgens D66 schiet Kamp door „tot in het absurde.”

ChristenUnie en SGP vinden het positief dat gemeenten van het Rijk meer mogelijkheden krijgen om voor de eigen bevolking te bouwen. Volgens het SGP-kamerlid Van der Staaij vraagt de nieuwe ontwikkeling wel om een vervolg. Om te voorkomen dat nieuwe woningen naar buitenstaanders gaan, moet de gemeente veel strengere bindingseisen aan de bewoners van nieuwe woningen kunnen stellen dan nu het geval is. De ChristenUnie vindt dat de nieuwe regels er niet toe mogen leiden dat de open ruimten tussen dorpen en steden worden volgebouwd.

Milieudefensie vindt de plannen van het kabinet zeer slecht, en vreest dat Nederland „wordt dichtgemetseld.” De ANWB kan zich vinden in de plannen. De bond vindt wel dat het nu uit moet zijn met praten, en dat het tijd is om iets te doen.

De provincie Zuid-Holland reageerde woensdag, bij monde van gedeputeerde M. Norder, enigszins teleurgesteld omdat de minister geen bebouwing van marinevliegkamp Valkenburg wil. De Bollenstreek en de regio Leiden komen daardoor niet van hun woningnood af, aldus Norder.