„We denken dat dit de laatste is.” Kees Meijer van de Unie van Waterschappen beziet de voorgenomen fusie van de Zeeuwse schappen als een gedenkwaardig moment. „Het zal niet de laatste fusie ooit zijn in Nederland, maar wel de laatste voor een flink aantal jaren. Ik zou niet weten waar nog meer een fusie in de lucht hangt.”Waterschappen -in sommige gebieden ook wel hoogheemraadschappen geheten- zijn met hun eeuwenlange bestuursgeschiedenis het Nederlandse poldermodel pur sang. „Rond 1850 waren er wel 3500 schappen”, weet Meijer. „Vaak was het gebied van zo’n waterschap niet meer dan een klein poldertje.”

Blija Buitendijks
Van die bestuursgrootte is anno 2008 niets meer over. Rond 1950 waren er nog steeds zo’n 2500 waterschappen, maar in ruim een halve eeuw is 99 procent daarvan gefuseerd. Wat na de nu voorgenomen fusie rest, zijn 25 grotere waterschappen - nauwelijks 1 procent van het aantal in 1950.

Naast die 25 is er nog één waterschapje dat het op de oude manier blijft doen. Waterschap Blija Buitendijks, aan de Friese kust, is nog steeds het polderbestuurtje van vroeger. Dat heeft te maken met onenigheid over de wijze van beheer tussen de Friese natuurvereniging It Fryske Gea en de beheerders van de kwelder. De verwachting is dat ook dit schapje, 100 hectare groot en overstroomd bij hoogwater, op termijn het hoofd moet buigen en onderdeel zal worden van Wetterskip Fryslân.

Schaalgrootte
Zonder de vele fusies in de achterliggende decennia was het waterschapsmodel onwerkbaar geworden, zegt Meijer van de Unie van Waterschappen. „Zeker met het oog op de Europese kaderrichtlijn Water is dit een heel logische ontwikkeling geweest. Je praat over modern waterbeheer. Er komt veel op ons af. Naast wet- en regelgeving uit Brussel kun je dan denken aan de klimaatverandering, aan de zwakke schakels aan de kust, aan het inrichten van mogelijkheden voor wateropvang en dergelijke. Voor dat soort taken is een bepaalde schaalgrootte vereist. Met de achterliggende fusierondes zijn de waterschappen beter toegerust voor hun taak.”