Toen Franco Frattini, de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, vorige week na een onderhoud met premier Berlusconi uit de premierswoning in Rome kwam, wilden journalisten weten of beide mannen over de kwestie Georgië gesproken hadden. „Nee, we hebben alleen maar gegeten” antwoordde Frattini, die niet als grappenmaker bekendstaat.Gastronomie is een belangrijk onderdeel van de Italiaanse levenswijze, maar het is slecht voor te stellen dat het duo dat de Italiaanse buitenlandse politiek richting geeft, alleen het bestek heeft gebruikt. Misschien moest ”eten” als codewoord worden opgevat en wilde Frattini zeggen: We hebben erover gesproken maar we houden het onder ons.

Dat zou een novum zijn. De Italiaanse minister-president staat niet bepaald bekend om zijn discretie. Hij heeft het hart op de tong. Berlusconi houdt van grappen en opmerkingen die niet iedereen waardeert. De bijna 72-jarige politicus leidt voor de vierde keer een kabinet, maar heeft ten minste een dubbel aantal keren collega’s uit andere landen op de tenen getrapt en de internationale gemeenschap kromme tenen bezorgd.

Ook zonder veel te zeggen, gaf de Italiaanse regering aan voor wie haar hart sloeg. Tijdens de Russische inval in Zuid-Ossetië begin augustus veroordeelden de leiders van de belangrijkste EU-landen het optreden van Moskou. Berlusconi liet zich echter niet horen en Frattini maakte zich er evenmin druk om. Vanuit Rome -of beter gezegd: vanaf zijn vakantieadres op de Maldiven- sprak hij woorden van bezorgdheid, niet van afkeuring. Frattini was in elk geval niet van plan zijn vakantie te onderbreken, met als gevolg hij onder andere een buitengewone vergadering van de Europese raad van ministers van Buitenlandse Zaken over de crisis in de Kaukasus miste. De Italiaan was de enige afwezige.

Een van de redenen waarom Italië zich stil hield, is dat het land sterk afhankelijk is van aardgas- en olieleveranties uit Rusland. Zo’n 30 procent van het aardgas komt uit Rusland. Bovendien heeft de Italiaanse oliemaatschappij Eni grote belangen in Rusland, waar zij velden exploiteert.

Wat ook meespeelt, is de bijzonder vriendschappelijke band die Berlusconi onderhoudt met Vladimir Poetin. De Russische en de Italiaanse premier kunnen het uitstekend met elkaar vinden. Poetin is een aantal malen te gast geweest in Berlusconi’s gigantische villa op Sardinië. Berlusconi wil niets weten van kritiek op Poetin. Toen een Russische journaliste eerder dit jaar tijdens een persconferentie in Rome een lastige vraag aan Poetin stelde, maakte Berlusconi een beweging alsof hij met een mitrailleur op de journaliste schoot. De vrouw barstte in snikken uit.

Behalve met Poetin heeft Berlusconi ook een bijzondere band met de Amerikaanse president George Bush. Berlusconi steunde Bush in de oorlog tegen het internationaal terrorisme. Als een van de weinige regeringsleiders kreeg Berlusconi een privé-uitnodiging voor een weekend op de Texaanse ranch van de Amerikaanse president.

Het Italiaanse dubbelspel hoort een beetje bij de Italiaanse manier van buitenlandse politiek bedrijven. „Voor Italië is „het hier meedoen en een beetje daar meedoen een roeping”, schrijft Angelo Pianobianco, een commentator van de Corriere della Sera.

Maandag kwam Berlusconi eindelijk achter de coulissen vandaan. Na afloop van de EU-top gaf hij de Italiaanse pers zijn visie op de afgelopen weken. De premier zou Poetin op de dag van de Russische inval hebben gebeld en hem hebben gezegd: „Ik begrijp je beweegredenen, maar je loopt het risico door de internationale gemeenschap als een moordenaar te worden aangezien.” Volgens Berlusconi, die op de Brusselse top het Russische standpunt tegenover de Oost-Europese landen zou hebben verdedigd, is „Zuid-Ossetië een deel van Rusland en werd het in 1931 door Stalin in concessie gegeven aan Georgië.”

Nu moet Berlusconi alleen nog de Amerikanen van het Russische gelijk overtuigen. „Maar George en ik begrijpen elkaar altijd meteen”, zei de Italiaan maandag.