„De VS worden door hun eigen publieke opinie niet gesteund en een dergelijke operatie levert ook problemen op binnen het raamwerk van de internationale legitimiteit”, aldus Yakis, een voormalige ambassadeur, tegen het Turkse persbureau Anatolia.

Door akkoord te gaan met de VN-resoluties voor wapeninspecteurs heeft Bagdad een „bereidwillige houding” aangenomen. „Nu er zo’n houding is, is het bijzonder moeilijk voor een land om te zeggen: „Ik kom jullie land binnenvallen.” Zo’n stap kan Amerika zelf in de problemen brengen”, meent Yakis.

De Verenigde Staten, Turkijes nauwe bondgenoot, wachten gespannen de nasleep van de verkiezingen af. De AKP behaalde een klinkende overwinning en komt met een absolute meerderheid in het parlement. Steun van Turkije is voor de VS cruciaal in het geval van een aanval op Irak.

De VS maken al gebruik van luchtmachtbases in het zuidoosten van Turkije. Van hieruit patrouilleren Amerikaanse en Britse gevechtsvliegtuigen boven de no-fly-zone van Noord-Irak. Die werd ingesteld na de tweede Golfoorlog in 1991 om de Koerden te beschermen.

„Met zoveel onzekerheden zou het ongepast zijn om nu garanties te geven over het openstellen van onze bases” voor Amerikaanse vliegtuigen voor een mogelijke militaire operatie in Irak, zei Yakis. Zijn positie wijkt niet af van die van de vertrekkende premier Ecevit, die zich ook tegen Amerikaanse interventie verzet.

Een nieuwe oorlog in Irak zou de kwakkelende economie van Turkije nog meer schade toebrengen. Bovendien vreest Ankara het uitroepen van een onafhankelijke Koerdische staat in het noorden van Irak. Het separatisme onder Turkse Koerden zou daardoor kunnen worden aangewakkerd.

Waarnemers verwachten echter dat Turkije in geval van oorlog zich aan de zijde van de VS zal scharen. Het leger bepaalt het nationaal veiligheidsbeleid, het zal een verzoek van zijn Amerikaanse bondgenoot om militaire hulp niet weigeren, menen waarnemers.

Muhammad Mudhfar al-Adshami, parlementslid van de regerende Baath-partij in Irak, zei dinsdag dat zijn land bereid is een oorlog te vermijden door een nieuwe resolutie van de Verenigde Naties over hervatting van de wapeninspecties te aanvaarden, mits de soevereiniteit van Irak gewaarborgd wordt.

Maandag had de Iraaks president, Saddam Hussein, al aangegeven dat Irak een resolutie niet zal verwerpen als daarin recht wordt gedaan aan de regels van de VN, er niet wordt getornd aan de soevereiniteit en stabiliteit van Irak en er niet wordt gedreigd met en Amerikaanse aanval.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, heeft in een dinsdag gepubliceerd vraaggesprek met de Franse krant Le Figaro gezegd dat de nieuwe resolutie die de Verenigde Staten bij de VN-Veiligheidsraad willen indienen niet met wapens dreigt en de kwestie voor nieuw debat naar de Veiligheidsraad wil terugverwijzen als Irak zich niet aan zijn verplichtingen zou houden. De VS zullen in dat debat meepraten, zei Powell. Wel herhaalde de minister nog eens dat de VS zich niet het recht zullen laten ontnemen om op enig moment tegen Irak op te treden als zij daarvoor de noodzaak zien.

De rechts-extremistische Oostenrijkse politicus Jörg Haider heeft dinsdag na zijn tweede bezoek dit jaar aan de Iraakse leider Saddam Hussein gezegd dat Irak de afgelopen dagen „belangrijke stappen heeft gezet” om een oorlog in het Midden-Oosten te voorkomen. Hij doelde daarmee op de uitspraak van de Iraakse regering dat Irak bereid is een nieuwe resolutie van de Verenigde Naties over hervatting van de wapeninspecties te aanvaarden, mits de soevereiniteit van het land gewaarborgd wordt.