Open-skyverdragen luchtvaart in strijd EU-regels
De zogeheten open-skyluchtvaartverdragen van acht landen van de Europese Unie met de Verenigde Staten zijn in strijd met de Europese regels. Dat heeft het Europese Hof van Justitie in Luxemburg dinsdag geconcludeerd na een klacht van de Europese Commissie, als dagelijks EU-bestuur.
Het Hof heeft daarmee een juridisch vacuüm gecreëerd. De bestaande verdragen zijn niet geldig, maar het logische alternatief, een verdrag tussen de hele EU en de VS, bestaat nog lang niet.
Europees commissaris voor Transport Loyola de Palacio, die de uitspraak als een overwinning ziet, zei dinsdag dat de ’interimperiode nog geregeld moet worden’. Ze gaat ervan uit dat de Europese ministers haar een mandaat zullen geven voor het voeren van onderhandelingen met de VS. Tot nu toe was Nederland daar wel voor, maar veel andere EU-landen weigerden deze bevoegdheid uit handen te geven aan Brussel.
De Palacio noemt de uitspraak ’historisch’, omdat vanaf nu elke maatschappij naar de VS kan vliegen via elk Europees land. Een Brusselse diplomaat nuanceert dat. „Het land aan de andere kant van de tafel, Amerika, moet daar ook mee akkoord gaan”, zegt hij.
Het Nederlandse luchtvaartverdrag met de VS valt niet onder het vonnis. Het Hof behandelt dit akkoord later, omdat gesteggel tussen Nederland en Brussel over het verdrag tot uitstel heeft geleid.
Inhoudelijk is het Nederlandse verdrag, waar de KLM flink van profiteert, echter nauwelijks anders dan de verdragen die dinsdag zijn behandeld. Volgens de Brusselse diplomaat gaat daarom vrijwel zeker ook het Nederlandse luchtvaartakkoord binnenkort voor de bijl.
Lucht- en ruimterechtspecialist P. Mendez de Leon van de Universiteit Leiden acht de kans niet zo groot dat het Nederlandse verdrag ongeldig wordt verklaard. Het akkoord tussen Den Haag en Washington is van voor 1992, toen Brussel bevoegdheden kreeg over dit onderwerp. „Nederland kan dus pleiten dat de EU geen zeggenschap heeft over het akkoord tussen Den Haag en Washington. Nederland staat erg sterk in de schoenen.”
Het Hof heeft de luchtvaartverdragen verboden omdat ze alleen gelden voor de thuismaatschappij van het land in kwestie. Dat betekent discriminatie ten opzichte van maatschappijen uit EU-landen die geen lucratief verdrag met de VS hebben gesloten. Bovendien oordeelt het Hof dat lidstaten geen akkoorden met derden mogen sluiten over terreinen waarvoor EU-regels bestaan.
De KLM bestudeert de uitspraak en wil nog niet reageren, aldus een woordvoerder.