. Het gaat er volgens hem om dat de inspectie niet bevoegd is om de inhoud van de lessen in het bijzonder onderwijs te toetsen. Steeds weer wordt het bestaan van bijzondere islamitische scholen gezien als een probleem. Vorige week dinsdag werd in NOVA gesproken over het rapport van de Onderwijsinspectie. In dit rapport wordt geconcludeerd dat er aanwijzingen bestaan dat islamitische scholen in verband staan met extremistische organisaties. Een heikel punt rondom het onderzoek was de vraag of de inspectie ook bij de godsdienstlessen mag controleren. Vooralsnog is de inspectie daar terughoudend in, maar, zo kondigde het hoofd van de inspectie aan, wanneer vanuit de maatschappij -lees: de Tweede Kamer- de wens komt om toch te controleren, dan zou men het wel doen.

Laat ik vooropstellen dat het aanzetten tot haat en het tegenwerken van integratie geen goede ontwikkelingen zijn. We moeten het probleem echter niet groter maken dan het is en we moeten de goede instrumenten zoeken bij het probleem.

In de eerste plaats valt uit het rapport van de Onderwijsinspectie op te maken dat slechts drie van de zevenendertig onderzochte scholen er verdachte praktijken op na hielden. Deze nuchtere constatering helpt om de problematiek in een juist perspectief te plaatsen.

In de tweede plaats wordt er met dit rapport in de hand wel gezegd dat de inspectie voortaan ook maar de godsdienstlessen op christelijke scholen moet gaan inspecteren. Wat zou er mis zijn met het bijwonen van een godsdienstles door een inspecteur als je niets te verbergen hebt? Deze als retorisch bedoelde vraag gaat voorbij aan de kern van de discussie. Het gaat erom dat de inspectie niet bevoegd is om de inhoud van de lessen in het bijzonder onderwijs te toetsen. Wanneer een sollicitant gevraagd wordt of hij een WAO-uitkering heeft, hoeft hij daarop niet te antwoorden: de mogelijke werkgever heeft geen recht op deze informatie.

De overheid heeft dus geen instrumenten om de inhoud van het onderwijs te toetsen op normen anders dan kennisoverdracht. Dat is maar goed ook, want we hebben er in dit land voor gekozen dat opvoeding een taak van de ouders is. Inrichting van bijzonder onderwijs hoort daarbij. Een overheid die zo diep ingrijpt in de privé-sfeer van de burgers gaat haar boekje te buiten. Het is opvallend om te zien hoe vergaand de VVD scholen -en zelfs moskeeën en kerken, zo viel uit het interview bij NOVA op te maken- wil laten inspecteren door de overheid.

De inspectie is bedoeld om ’enge’ denkbeelden in de openbaarheid te laten komen, maar de overheid kan vervolgens niets met die informatie. Tenzij de maatschappij langzamerhand rijp wordt voor een revolutie.

Het is namelijk niet denkbeeldig dat de mensen die nu vragen om meer onderzoek, vervolgens ook maatregelen zullen wensen. Dat zou inhouden dat islamitische, maar ook gereformeerde, reformatorische, Joodse, protestantse en katholieke scholen bij het geven van onderwijs aan banden worden gelegd. Op dat moment zal er sprake zijn van een dwingend opleggen van ’liberale’ waarden: een paradox die inmiddels denkbaar is geworden.

De vrijheid van onderwijs is een kwetsbaar bezit geworden. Steeds vaker zijn geluiden te horen van mensen die omwille van een betere integratie de keuze voor onderwijs willen beperken. Het is een blijvende opdracht voor ouders om voor de mogelijkheden die de vrijheid van onderwijs geeft voor de opvoeding, te strijden. We moeten een front opwerpen tegen de aantasting van fundamentele grondrechten zoals die van godsdienst, meningsuiting en onderwijs.

We moeten er echter wel voor uitkijken dat we niet te defensief redeneren. Het is voor de verstandhouding met andersdenkenden wellicht goed om aan te geven wat er zoal gezegd wordt op scholen. Men heeft er geen recht op om allerlei zaken te controleren, maar het kan wellicht kou uit de lucht nemen wanneer scholen lesmethodes openbaar maken. Op die manier geven ze ook in de moderne tijd moderne antwoorden op de vragen uit de omgeving.

De auteur is voorzitter van PerspectieF, ChristenUnie-jongeren.