De vakantie in Brussel zit er bijna op. Vanaf volgende week draait het politieke overleg binnen de Unie weer op volle toeren. Sarkozy, die gedurende dit halfjaar de regie voert over de werkzaamheden, wil tempo maken. Hem resten vier maanden om zijn ambities te verwezenlijken.Tot zijn prioriteiten behoren de strijd tegen de klimaatverandering, een gemeenschappelijk immigratiebeleid, een gezamenlijke defensie en de verdere landbouwhervormingen. Op al die terreinen hoopt hij forse vooruitgang te boeken. „U wekt hoge verwachtingen. Het voorzitterschap zal dynamisch zijn”, constateerde aanvoerder Barroso van de Europese Commissie eerder in zijn richting.

Maar de agenda wordt extra belast door vooraf niet te voorziene ontwikkelingen. De oorlog in Georgië verstoorde de zomerrust. De ministers van Buitenlandse Zaken moesten twee weken geleden hun reces al onderbreken voor spoedberaad. Sarkozy was zelf naar Tbilisi en Moskou gevlogen om de autoriteiten daar te bewegen tot een staakt-het-vuren. Hij schreef het aanvaarde vredesplan bij op zijn conto.

Sindsdien groeit het ongenoegen over de Russen. Het door hen gehanteerde grove militaire geweld, hun uitleg van het bestand en vooral de erkenning dinsdag van de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië en Abchazië maken veel kritiek los. Sarkozy heeft tegen die achtergrond voor maandag een ingelaste top van de regeringsleiders uitgeschreven. Hij wil op het hoogste niveau praten over hulp aan Georgië, op het humanitaire vlak en bij de wederopbouw, en over de verhouding van de EU met de grote buur.

Op dit laatste punt zit de Unie niet op één lijn. Met name Polen en de drie Baltische republieken bepleiten een harde opstelling, ingegeven door de herinnering aan de onderdrukking door de Sovjet-Unie.

Een andere groep, met Duitsland, Italië en Nederland, kiest voor een meer gematigde toon. Al lijken ook deze landen na het jongste besluit van president Medvedev over de status van de opstandige regio’s hun bewoordingen aan te scherpen, zij bedenken wel dat Rusland als leverancier van olie en gas van enorme betekenis is voor de toekomstige energiebevoorrading en dat de betrokken grootmacht in mondiaal verband een cruciale invloed kan uitoefenen op een regime als dat in Iran. Moskou van zijn kant is trouwens zeer ontstemd over de installatie van het raketafweersysteem in Oost-Europa.

Sinds mei vinden er onderhandelingen plaats over een nieuw samenwerkingsakkoord met Rusland. Een van de vragen luidt of de actuele gebeurtenissen gevolgen moeten krijgen voor dat proces. Op Frankrijk rust de taak de onderlinge verschillen van inzicht binnen de EU te overbruggen.

Het dient ook een oplossing te vinden voor de blokkade rond het Verdrag van Lissabon. In juni keerde de bevolking in Ierland zich via de stembus tegen het ontwerp. Dat zal daardoor niet op de geplande datum van 1 januari 2009 in werking treden. Invoering vereist immers de goedkeuring van alle 27 lidstaten. Sarkozy was in juli al enkele uren in Dublin om over de ontstane situatie van gedachten te wisselen.

Half oktober rapporteert premier Cowen aan zijn Europese collega’s. Zijn regering tracht momenteel de argumenten van de burgers voor hun afwijzende oordeel in kaart te brengen. Waarschijnlijk vallen er pas op de top in december beslissingen over een beoogde uitweg uit de impasse.

Meest voor de hand ligt een tweede referendum over dezelfde tekst, eventueel aangevuld met een verklaring met daarin toezeggingen over bijvoorbeeld behoud van neutraliteit en van de zeggenschap over belastingtarieven en abortuswetgeving. Die optie heeft tijd nodig. De EU mag bij de Ieren niet de indruk wekken dat zij iets opgelegd krijgen. Druk werkt averechts en snel handelen vergroot het risico van een definitieve streep door de rekening. Deze week werd voor het eerst van Ierse zijde, door minister Roche van Europese Zaken, gezinspeeld op inderdaad een nieuw referendum.

Behalve de problemen waarvoor Rusland en Ierland zorgen, is er ook nog de economische tegenwind. De inzinking van de conjunctuur neemt ernstigere vormen aan dan voorspeld.

Parijs heeft het onderwerp geagendeerd voor het informele overleg van de ministers van Financiën van half september in Nice. Het dringt aan op een gecoördineerde benadering om het herstel van de groei te bespoedigen. De marges om iets te doen, zijn echter smal. Veel landen, waaronder Frankrijk zelf, beschikken over weinig begrotingsruimte voor stimulerende maatregelen.

Al met al wacht Sarkozy een loodzware agenda. Hij krijgt het als EU-voorzitter zeker niet gemakkelijk.