Na een bliksembezoek aan Bagdad sprak de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, van „een goed akkoord.” Naar het zich nu laat aanzien, worden Iraakse militairen volgend jaar verantwoordelijk voor het handhaven van de veiligheid in alle achttien provincies van het land. De Amerikaanse troepen trekken zich dan terug uit alle steden en bereiden zich vervolgens voor op hun definitieve vertrek.Die terugtrekking moet eind 2011 afgerond zijn - „als de omstandigheden dat toelaten.” De Amerikanen benadrukken deze laatste voorwaarde. Mocht men erin slagen dit vertrekscenario te realiseren, dan blijven er na 2011 alleen nog Amerikaanse soldaten in Irak voor „ondersteunende taken”, zoals opleiding en instructie. Het akkoord is in feite een enorme ommezwaai voor de Amerikaanse regering, die zich tot nu toe altijd fel heeft verzet tegen een exitscenario, omdat dit volgens president Bush „de vijand alleen maar in de kaart speelt.”

Dringende factor was echter de afloop van het VN-mandaat voor de Amerikaanse en internationale troepen in Irak aan het eind van dit jaar. President Bush wilde dat mandaat vervangen door een langjarig verdrag met Bagdad, waarbij de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Irak voor lange tijd verzekerd zou blijven. Washington kwam met forse eisen (complete vrijheid van opereren, een onafhankelijk arrestatiebeleid en juridische immuniteit voor Amerikaanse soldaten), maar Bagdad weigerde dat.

Premier Nuri al-Maliki kwam onder toenemende druk te staan om aan te dringen op het vertrek van de Amerikaanse troepen. Enkele maanden geleden draaiden de Amerikanen bij. De onderhandelingen vorderden en minister Rice en premier Maliki ruimden donderdag nog enkele „laatste obstakels” op. Alleen de kwestie van immuniteit voor de Amerikaanse militairen is nog niet opgelost. „Maar ik ben ervan overtuigd dat wij het daarover nog wel eens zullen worden”, aldus de Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, Hoshyar Zebari, vrijdag.

Een definitief akkoord moet nog wel door beide regeringen worden goedgekeurd. „Dat is wat Bagdad betreft nog een kronkelig pad, dat nog wel eens voor verrassingen zou kunnen zorgen”, waarschuwt politiek analist Stephen Biddle van de Amerikaanse denktank Council on Foreign Relations. Het scenario waarover beide partijen het nu (bijna) eens zijn, komt overigens in grote trekken overeen met het plan van Democratisch presidentskandidaat Barack Obama. Mocht Obama president worden, dan wil hij dat alle Amerikaanse militairen na uiterlijk zestien maanden (voorjaar/zomer 2010) Irak hebben verlaten.