Tsjetsjenen torpederen Russische helikopter
Tsjetsjeense rebellen hebben zondag een Russische gevechtshelikopter neergeschoten. Volgens het persbureau Interfax zijn alle negen inzittenden om het leven gekomen.
De Mi-8 helikopter was juist opgestegen van een vliegveld bij Chankala, de belangrijkste Russische legerbasis in Tsjetsjenië, toen hij door vuur van de rebellen werd getroffen, zei Aleksandr Lemesjev, een vertegenwoordiger van het ministerie van noodsituaties in Zuid-Rusland. Hij zei dat het toestel drie bemanningsleden en zes passagiers aan boord had.
De ondercommandant van de Russische strijdkrachten in Tsjetsjenië, Boris Prodoprigora, zei dat de raket die het toestel trof, kennelijk was afgevuurd vanuit een half ingestort flatgebouw aan de rand van de hoofdstad Grozny. Hij zei dat Russische strijdkrachten het terrein afzochten en al twee rebellen hadden gedood.
De Tsjetsjeense rebellen hebben tijdens de twee oorlogen die zij met het Russische leger hebben gevoerd al vaker helikopters uit de lucht gehaald. In augustus troffen zij er een die werd gebruikt voor troepentransport. Daarbij kwamen minstens 119 mensen om.
Sinds de Tsjetsjeense gijzelingsactie in een Moskous theater zijn in Tsjetsjenië zeker honderd mensen opgepakt die worden verdacht van samenwerking met de rebellen. De Verenigde Staten onderhandelen ondertussen met Rusland over de plaatsing van Tsjetsjeense groeperingen op de Amerikaanse lijst met terroristische organisaties.
Het Duitse weekblad Der Spiegel heeft bericht dat twee Duitsers die zich aangesloten hadden bij moslimextremisten in Tsjetsjenië op 8 oktober zijn omgekomen. Hun paspoorten zijn door Rusland naar de Duitse autoriteiten gestuurd. De Duitse strijders waren van Turkse en Tunesische afkomst. De Duitse geheime dienst zou proberen degenen op te sporen die in Duitsland moslimstrijders rekruteren. Volgens Der Spiegel zijn ongeveer twintig Duitsers al naar conflictgebieden als Tsjetsjenië vertrokken.
De Russische minister van Defensie Sergej Ivanov heeft plannen om troepen uit Tsjetsjenië terug te trekken opgeschort, zo maakte hij zondag bekend. Ivanov zou de afgelopen dagen informatie hebben gekregen dat in Tsjetsjenië en elders zelfmoordaanslagen worden voorbereid. „Vanaf maandag voeren gewapende troepen een uitgebreide, harde operatie uit, maar met precieze doelen, in heel Tsjetsjenië”, aldus Ivanov.
Enkele maanden geleden had Ivanov gezegd dat „overbodige” troepen voor het einde van het jaar zouden worden teruggetrokken. Hoeveel soldaten er sindsdien zijn vertrokken en hoeveel er nog in Tsjetsjenië zijn, is niet bekend.
Tsjetsjeense rebellen voeren nog geregeld aanslagen en aanvallen uit op Russische militairen en op Tsjetsjeense agenten die ze beschuldigen van collaboratie met de Russen. Het afgelopen weekeinde kwamen bij diverse confrontaties vier militairen en vier agenten om het leven.
In Tsjetsjenië zijn zo’n 80.000 Russische soldaten gestationeerd.
De Tsjetsjeense gezant Achmed Zakajev, die afgelopen week op verzoek van Rusland in Denemarken werd gearresteerd, gaat Groot-Brittannië of Denemarken mogelijk om politiek asiel vragen. Dat heeft een woordvoerder van Zakajev zondag gezegd.
Rusland heeft Denemarken om de uitlevering gevraagd van Zakajev, een gezant van de internationaal niet-erkende Tsjetsjeense president Aslan Maschadov. Denemarken heeft Rusland echter om meer bewijzen gevraagd om de aantijgingen tegen Zakajev te ondersteunen. Rusland beschuldigt Zakajev van betrokkenheid bij aanslagen en de gijzeling in een Moskous theater. Denemarken en Rusland hebben geen uitleveringsverdrag. Zakajev reisde vorige week naar Denemarken voor een congres dat in de hoofdstad Kopenhagen werd gehouden over Tsjetsjenië.
De 43-jarige Zakajev overweegt volgens zijn woordvoerder, Osman Ferzaouli, asiel aan te vragen in Groot-Brittannië omdat hij op een Brits visum naar Denemarken is gereisd en omdat hij sympathisanten heeft in Groot-Brittannië. Een van hen is de actrice Vanessa Redgrave, die in Kopenhagen is om Zakajev te steunen.
Zakajev was in Kopenhagen om als persoonlijk gezant van de Tsjetsjeense leider Aslan Maschadov deel te nemen aan een ”Tsjetsjeens wereldcongres”. Hij is vice-premier in de rebellenregering van Maschadov, die de Russen in 1999 ten val brachten. De Deense regering ontkende dat de aanhouding van Zakajev een tegemoetkoming was aan Rusland vanwege het in Denemarken gehouden Tsjetsjeens congres.
Rusland denkt dat Zakajev onder meer betrokken was bij de recente gijzeling in het theater in Moskou. Bovendien zouden de Tsjetsjeense rebellen banden hebben met al-Qaida, het netwerk van Osama bin Laden. Tussen beide landen bestaat geen uitleveringsverdrag.