De bezetting van een theater in Moskou was een wanhoopsdaad van de zijde van de Tsjetsjeense separatisten. In het verleden namen ze ook hun toevlucht tot zulke daden als ze niet om wisten te gaan met de federale strijdkrachten in hun territorium. Daardoor verloren ze snel de steun van het volk. Nu worden nieuwe machtsorganen gekozen in Tsjetsjenië, stabiliseert het leven zich en zullen militante groeperingen zelfs nog minder steun krijgen.

Door burgers te gijzelen in Moskou hoopten vijftig terroristen hun oorlog tegen de Russische autoriteiten te winnen met een brutale terroristische daad. Overigens hadden vredelievende Tsjetsjenen die sterk afgekeurd en de bereidheid getoond naar Moskou te komen om in het bezette theater te blijven in plaats van de Russische gijzelaars.

Soortgelijke bezettingen zijn in het verleden vaker voorgekomen. In 1995, toen de Tsjetsjeense militanten de oorlog bijna verloren hadden, bezetten ze in de kleine plaats Boedjonnovsk een kraamkliniek met honderden zieke en zwangere vrouwen. Toen accepteerde de Russische premier Tsjernomyrdin hun eisen, liet hen gaan en beëindigde de vijandelijkheden in Tsjetsjenië. Separatisten legden dit uit als een teken van zwakte van Moskou, en onmiddellijk namen de terroristische activiteiten toe. Verder verspreidden zij hun fundamentalistische ideologie in aan Tsjetsjenië grenzende republieken, namen ze steeds meer mensen in gijzeling en verkochten ze hen openlijk op de markt van de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny.

Tactiek
In Tsjetsjenië wordt het gijzelen van burgers bijna als een gewone militaire tactiek gezien. In augustus dit jaar werd Arjan Erkel, Nederlands staatsburger en leider van de missie van Artsen zonder Grenzen in Dagestan, ontvoerd in Machatsjkala, de hoofdstad van deze Kaukasus-republiek van Rusland.

Al eerder werden leden van Artsen zonder Grenzen (AzG) gevangengenomen door militanten. In 1996 verdwenen in Grozny twee leden van de missie AzG-Tsjetsjenië. Ze werden geruild tegen losgeld. In de zomer van 1997 werden vier Fransen, ook stafleden van AzG, ontvoerd in Nazran, de hoofdstad van Ingoesjetië, en nadat ze getransporteerd waren naar Tsjetsjenië, werd er losgeld gevraagd.

Sinds 1995 zijn mensen van verschillende nationaliteiten in gijzeling genomen in deze middeleeuwse handel. Russen, Oostenrijkers, Italianen, Britten, Hongaren, Polen, Zweden, Letten, Turken, Amerikanen, Nieuw-Zeelanders en vele anderen zijn verschillende keren slachtoffer geworden van ontvoeringen. Onder hen waren journalisten, leden van humanitaire organisaties, zakenlieden en artsen. In verschillende gevallen werden ze bevrijd door Russische speciale strijdkrachten. De piek van gijzelnemingen was in 1996, toen meer dan 420 mensen werden gekidnapt in de Tsjetsjeense republiek Ichkeria, onder wie vele buitenlanders.

Er gingen ook mensenlevens verloren toen in 1998 drie Britten en een Nieuw-Zeelander, werknemers van British Granger Telecom, brutaalweg vermoord en onthoofd werden in Tsjetsjenië - ondanks de bereidheid van hun bazen de gevraagde som van 10 miljoen dollar te betalen. Tevergeefs - Osama bin Laden betaalde de gijzelnemers 30 miljoen dollar, om er zeker van te zijn dat de vier mannen zouden worden vermoord.

Het losgeld wordt meestal gebruikt om wapens en munitie te kopen, om buitenlandse steun te verkrijgen, afgezanten naar het buitenland te sturen, websites te onderhouden en radicale fundamentalistische literatuur te publiceren.

Botsing beschavingen?
Rusland is sinds 1995 in oorlog. Voor die Russen die deze oorlog en de opkomst van het radicale fundamentalisme in het algemeen beroepsmatig volgen, is het duidelijk dat Tsjetsjenië slechts een schakel is in een grote keten. Terroristen willen in werkelijkheid niet alleen de Tsjetsjeense onafhankelijkheid van Rusland, maar willen de hele regio beheersen - Afghanistan, Ingoesjetië, Ossetië en andere zuidelijke republieken, en een regio creëren waarin de extreme fundamentalistische wetten van kracht zijn.

Deze oorlog van beschavingen is toevallig begonnen in de Russische regio van de Noordelijke Kaukasus, maar in essentie is hij internationaal. Hij wordt gepland en gecoördineerd door machtige, financiële bronnen met relaties in vele landen. Ontelbare Pakistani, Jordaniërs en andere Arabische huursoldaten vechten in de Tsjetsjeense bergen aan de kant van de militanten. Ze worden betaald door Osama bin Laden en soortgelijke internationale financiers. Van tijd tot tijd worden ze overgeplaatst naar Bosnië, of Kasjmir, of andere ”hot areas”.

Voor de Russen is het een onverklaarde oorlog, waarin de slachtoffers vooral gemakkelijke doelen op grote openbare plaatsen zijn. Dit maakt de schok van de terroristische aanvallen veel zichtbaarder en erger. Tsjetsjenië, met de aanvallen op burgerziekenhuizen, is slechts een onderdeel van de grote wereldwijde oorlog. Zo ook de aanval op het World Trade Center in New York. Weer een ander onderdeel is de explosie in een discotheek op het Indonesische eiland Bali waardoor honderden buitenlandse toeristen vermoord werden. De Filippijnen hadden ook hun aandeel in de terroristische aanvallen.

De sluipschutter van Washington, John Allen Muhammad, doodde willekeurige mensen, gedreven door dezelfde fundamentalistische ideeën. Radicale imams in moskeeën in de Europese hoofdsteden smeken Allah de heidenen te straffen. Europeanen worden door de fundamentalisten gerekruteerd om in Kasjmir, Bosnië en Tsjetsjenië te vechten.

Verblind
De westerse wereld neemt liever geen notitie van deze oorlog, wat het leven van terroristen nog makkelijker maakt. Want de westerse politici zijn bang om te onderkennen dat ze al door de onzichtbare maar machtige vijand tegengewerkt worden.

Democratische regeringen zijn in vele gevallen te zeer geobsedeerd door het respecteren van de menselijke rechten en waarden. Ze proberen politiek correct en respectvol te zijn. Dientengevolge zullen er meer Osama bin Ladens zijn. Mensen neigen naar de zijde van de sterkste en de rijkste, het toegenomen aantal christenen in Rusland dat tot de islam bekeerd is, getuigt ervan. De VS en de West-Europese staten bewijzen hetzelfde fenomeen.

Fundamentalisten zijn vastbesloten, goedgeorganiseerd, en bereid te vechten en te sterven voor hun zaak. John Allen Williams was een gewone Amerikaanse burger. Eenmaal bekeerd tot de radicale islam, werd hij als John Allen Muhammed de sluipschutter van Washington.

Natuurlijk is het heel erg dat de bevrijding van gijzelaars de dood van zeker 119 mensen veroorzaakte. Volgens de artsen heeft het gas, dat hetzelfde is als wat gebruikt wordt bij operaties, zo’n verschrikkelijk effect op de mensen gehad omdat ze meer dan 60 uur in onbeweeglijke positie door hadden gezeten, praktisch geen voedsel en water hadden gekregen en onder enorme stress leefden vanwege de acties van de terroristen. Al deze factoren veroorzaakten dit verlies aan levens.

De gijzelaars die wel bevrijd werden, zeggen echter dat ze zonder de besliste en gecoördineerde acties van de commando’s allemaal zouden zijn vermoord. Russische autoriteiten hadden nog maar één optie, aangezien ze allemaal vele verliezen hadden geleden.

De snelle en abrupte bestorming was de enige manier om honderden onschuldige levens te redden. De terroristen waren bereid de gijzelaars te doden. Ze waren al begonnen enkelen van hen te vermoorden. De terroristen boden hevige tegenstand, slaagden erin verschillende commando’s te verwonden en probeerden -maar slaagden er simpelweg niet in- de explosie van het gebouw in werking te zetten, zodat alle 800 mensen erin begraven zouden worden.

De auteur is journalist van het Russische persbureau RIA-novosti.