„We gaan niet een kwart van de mensheid boycotten”, zei hij tijdens een ontmoeting met de Franse atleten. „De Olympische Spelen bieden de mogelijkheid om China te begeleiden op een pad naar openheid, tolerantie, voorspoed en eerbiediging van onze waarden.”Aanvankelijk was Sarkozy van plan de opening van de Spelen te boycotten vanwege het neerslaan van een opstand in Tibet in maart. Later veranderde hij van gedachten, maar bleef onduidelijk of hij volgende week de Dalai Lama zou ontmoeten.

Woensdag werd bekend dat de Franse president de spiritueel leider van Tibet niet gaat ontmoeten. In een zorgvuldig geformuleerde verklaring werd de beslissing hiertoe bij de dalai lama gelegd. „Ik ontmoet hem later wel”, zei Sarkozy hierover.

Critici van Sarkozy beschuldigen de president ervan te buigen voor Chinese druk en denken dat hij grote contracten met China voor Franse bedrijven wil veiligstellen.

De Chinese president Hu Jintao heeft de Spelen vrijdag geopend. Daaraan voorafgaand sprak IOC-voorzitter Jacques Rogge over de droom van China zijn poorten voor de sporters van de wereld te openen. „Vandaag wordt die droom werkelijkheid”, zei Rogge.

Ook riep Rogge de sporters ertoe op een voorbeeld voor de jeugd te zijn en van de doping af te blijven. De Spelen openden met uitbundig vuurwerk en omvangrijke choreografieën, waarna sporters uit 204 landen een ereronde door het Vogelneststadion liepen.

Van de 27 EU-landen waren er vrijdag slechts 9 met een premier of president vertegenwoordigd bij de opening van de spelen. Voor Nederland was premier Balkenende aanwezig.

Behalve Nederland zijn Frankrijk, Slowakije, Letland, Cyprus, Roemenië, Bulgarije, Finland en Luxemburg op het hoogste niveau vertegenwoordigd, zo meldde de website EUobserver vrijdag.

Balkenende zal tijdens zijn bezoek aan de Olympische Spelen in Peking het onderwerp mensenrechten niet schuwen, zei hij vrijdag na afloop van de openingsceremonie. Zondag heeft hij een gesprek met de Chinese premier Wen Jiabao.

Balkenendes aanwezigheid in Peking leidde in Nederland tot forse discussie. „Wegblijven heeft echter geen zin”, aldus de premier.

Balkenende erkende dat er schaduwkanten aan China zijn. „Maar de laatste tijd zijn er ook veel positieve dingen gebeurd. Er is een proces van groei en verbetering. Dat heb ik ook gemerkt. Ik kies altijd voor een dialoog met wederzijdse verantwoordelijkheden. We willen de discussie niet ontlopen”.

In de EU is lang gedebatteerd over de vraag of de opening geboycot moest worden of niet, als protest tegen de mensenrechtenschendingen in China en het harde optreden in Tibet. De regeringsleiders van Duitsland en Groot-Brittannië voerden privéredenen aan om weg te blijven, maar ook andere grote EU-landen als Italië, Spanje, en Polen stuurden slechts ministers.

Wereldwijd is er vrijdag tijdens de opening van de Spelen op veel plaatsen geprotesteerd tegen het mensenrechtenbeleid van China. Betogers gingen de straat op in onder meer Londen, Amsterdam, Brussel, Berlijn, Ankara, Bangkok, Kathmandu, Hongkong en New Delhi. Ze zijn het niet eens met de manier waarop China Tibet en de moslimprovincie Xinjiang onder de duim houdt, de arrestaties van dissidenten, de censuur en het buitenlands beleid van het land.

In Ankara stak een man zichzelf in brand nabij de Chinese ambassade. In Peking wisten enkele buitenlandse betogers het olympisch stadion binnen te komen waar ze een uur voor de opening veertig seconden protesteerden met enkele Tibetaanse vlaggen. Ze zouden onmiddellijk zijn gearresteerd.

De Franse president Sarkozy zei gisteren in Peking „lang en bijzonder open” met zijn Chinese ambtgenoot Hu Jintao gesproken over de mensenrechten.