Olmert treedt af als premier
De Israëlische premier Ehud Olmert stapt op zodra zijn partij Kadima op 17 september een nieuwe leider heeft gekozen. De twee belangrijkste kandidaten om hem op te volgen als partijleider zijn minister van Buitenlandse Zaken en vicepremier Livni en minister van Transport Mofaz.
Olmert zei woensdagavond in een toespraak voor radio en televisie dat hij zal aftreden om de vorming van een nieuwe regering mogelijk te maken.Olmert is al geruime tijd verwikkeld in tal van rechtszaken wegens corruptie. Hij heeft steeds ontkend zich daaraan schuldig te hebben gemaakt. De Israëlische premier wordt beschuldigd van diverse onregelmatigheden tijdens zijn loopbaan. Onder meer de verkoop van de grootste bank van Israël, deals met vastgoed en een aantal politieke benoemingen zouden niet geheel volgens de regels zijn verlopen. De premier is echter nooit veroordeeld.
De Israëlische premier laakte woensdag de „onophoudelijke” aanvallen op zijn persoon. Als regeringsleider staat hij „niet boven, maar ook niet onder de wet”, zei hij. Hij benadrukte zijn onschuld na aantijgingen dat hij in vijftien jaar ongeveer 150.000 dollar van de Amerikaan Morris Talansky zou hebben aangenomen. „Ik heb uitvoerige en bevredigende antwoorden op alle verwijten”, aldus Olmert.
De Israëlische politie had Olmert in mei ondervraagd over diens mogelijke betrokkenheid bij een omkopingsschandaal. Het openbaar ministerie verdenkt de voormalige burgemeester van Jeruzalem ervan „gedurende langere perioden significante hoeveelheden geld te hebben aangenomen van een of meer buitenlandse individuen.”
Olmert gaf wel toe geld te hebben gekregen van Talansky voor zijn campagnes in 1993 en 1998 voor de burgemeestersverkiezingen in Jeruzalem. Ook kreeg hij financiële steun bij zijn (mislukte) poging om in 1999 leider te worden van de Likudpartij.
Volgens Olmert zitten er politieke motieven achter de beschuldigingen aan zijn adres. Hij heeft steeds gezegd te zullen aftreden indien hij in staat van beschuldiging zou worden gesteld. Politieke commentatoren in Israël voorspelden al maandenlang dat de Israëlische premier zou opstappen. Olmerts populariteit kwam sterk onder druk te staan door de bloedige oorlog tegen de Libanese Hezbollahmilitie in 2006, die onbeslist eindigde. Het vertrouwen van de bevolking in Olmert daalde toen tot onder de 20 procent.
Als Olmerts opvolger erin slaagt een coalitiepartner te vinden, zou Israël in oktober een nieuw kabinet kunnen hebben. Zo niet, dan zou een verkiezingscampagne wel eens maanden in beslag kunnen gaan nemen.
Minister Barak van Defensie sloot woensdag niet uit dat hij zal proberen opnieuw premier te worden. Het aftreden van Olmert is volgens Barak de juiste beslissing. Barak was zelf premier in de periode 1999 tot 2001.
De Amerikaanse president Bush heeft kort voor de bekendmaking met Olmert gesproken, maakte het Witte Huis bekend. Bush heeft Olmert het beste gewenst en gezegd zijn vriendschap, leiderschap en inzet voor vrede te waarderen.
Minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) betreurt het vertrek van Olmert. Hij prijst zijn inzet voor het lopende vredesproces. „Olmert heeft Israëls regering in een moeilijke periode geleid en daarin de moedige beslissing genomen zich ten volle voor het Annapolisproces in te zetten”, zo liet Verhagen donderdag weten in een reactie.
De bewindsman hoopt dat dit proces geen vertraging oploopt en krachtig wordt voortgezet door Israël. „Ik vertrouw dat Israël spoedig weer een regeringsleider zal hebben die met een stevig democratisch en politiek mandaat de huidige zware verantwoordelijkheden op zich kan nemen.”
Verhagen bezocht eind mei voor het laatst Israël. Een ontmoeting moet Olmert zat er toen niet in, onder meer vanwege de ontwikkelingen rond de rechtszaak. Wel sprak Verhagen zijn Israëlische ambtgenote Tzipi Livni, een groot kanshebber om Olmert op te volgen.