„De plannen van de minister gaan over de juiste onderwerpen, maar bieden geen oplossingen”, concludeert voorzitter R. van Zutphen van de NVvR.De NVvR wijst op het probleem van het grote verschil in aanbod van zaken die de verschillende rechtbanken en gerechtshoven in Nederland moeten behandelen. Op dit moment hebben de verschillende gerechten daarom afspraken gemaakt over onderlinge samenwerking, zodat de werklast wordt verdeeld. „Het invoeren van het nu voorliggende wetsvoorstel zou betekenen dat aan een aantal van die samenwerkingsverbanden een eind zou moeten komen, zonder dat helder is wat daar tegenover staat”, meent de NVvR.

„Zonder dat er eerst goed is nagedacht waar we willen uitkomen, worden er nu al concrete verbouwingsplannen voorgesteld”, concludeert Van Zutphen. Het plan om gedwongen overplaatsing van rechters mogelijk te maken, is voor de NVvR onaanvaardbaar.

De beroepsvereniging vindt dat rechters met een gedwongen overplaatsing onder druk kunnen worden gezet. In een interview in NRC Handelsblad zegt bestuurslid P. Wiegman te vrezen dat de onafhankelijkheid van de rechter onder druk komt te staan wanneer rechtbankbesturen en de Raad voor de rechtspraak de bevoegdheid krijgen rechters over te plaatsen. Volgens hem worden er op deze manier mogelijkheden gecreëerd voor oneigenlijk gebruik, zoals het oplossen van arbeidsconflicten door overplaatsing. „Daar moeten we niet naartoe.”

Wiegman wijst verder op de „onevenwichtige” verdeling van rechtbanken in Nederland. Het verschil tussen de kleinste en de grootste rechtbanken is volgens hem erg groot. „Toch zijn ze allemaal georganiseerd volgens hetzelfde model en moeten ze allemaal dezelfde zaken kunnen behandelen.” Daar moet wat aan gedaan worden, vindt de bestuurder.

Om die ’gerechtelijke kaart’ van Nederland opnieuw in te richten, moet eerst bedacht worden welk minimumpakket elke rechtbank de burger moet bieden, stelt Wiegman. Ingewikkelde en specialistische rechtspraak kan zo bij een paar rechtbanken worden geconcentreerd.

De NVvR is een van de betrokken organisaties die het conceptwetsvoorstel van commentaar en kritiek hebben voorzien. Minister Hirsch Ballin is bezig alle adviezen te verwerken en wil daar niet op vooruitlopen door nu al te reageren op de kritiek van de NVvR. Volgens zijn woordvoerder wordt het wetsvoorstel naar verwachting eind september of begin oktober in de ministerraad besproken, waarna het naar de Raad van State gaat en vervolgens bij de Tweede Kamer wordt ingediend. Dan blijkt wat de minister met de adviezen heeft gedaan.